t
Ik was op school best brutaal.
Ik kwam makkelijk voor mezelf op
en sprak de leraar er op aan als ik
vond dat er iets niet klopte9
DOOF SABINE BROEKE OTOGRAFIE AMKE
ben vandaag in Oeteldonk, onder de hashtag 'woordliefde' met het verzamelen van
zoals Den Bosch de eerste mooie woorden en uitspraken in de Nederlandse taal,
week van maart heet.
Om mij heen zet een
jolig verklede meute zich
schrap tegen de winterse
wind. Het is carnaval! En
ik ga naar het gerecht. Niet als in eten, maar als in de
rechtbank van Oost-Brabant. Daar spreek ik rechter
Joyce Lie (41). Op social media beter bekend als 'Judge
Joyce'. Daar verspreidt zij fanatiek het Nederlands recht.
Voor Joyce is rechter zijn het leukste wat er is.
zoals 'praalhanzerij' of 'priegelen'. Binnen de rechtspraak
pikt ze rollende termen op als 'kringelkrasredenering',
van toepassing op ellenlange zinnen met veel 'mits',
'indien' of 'inzake'.
Op een whiteboard achter Joyce prijkt de leus: 'Verdel
ging van de verwelking'. 'Ik ben sterk voor de beperking
van het woord "welke" in de zin van "de persoon welke
zich begeeft op het treinstation welke zich bevindt in de
plaats..." Zeg gewoon: de man is op het treinstation in
Zutphen.'
Supernietig voel ik me tussen de kolossale zuilen die de
entree markeren van het Brabantse gerecht. Hoe ziet de
werkkamer van een rechter eruit? Bergen papier, een
houten hamer, kapstok vol toga's? Er liggen inderdaad
stapels dossiers. 'Zoals je ziet zijn we goed op weg met
digitaliseren, ik ga straks ouderwets met een kilo papier
onder mijn arm naar buiten', lacht Joyce. Ze komt direct,
vriendelijk en vlot over.
Ik spot ook een grote sierlijke houten hamer. 'Pff', rea
geert ze, 'rechters gebruiken geen hamer hoor.'
Hoe besluit je dan een zitting? Klaar? Al?
Joyce: 'Gewoon: ik sluit de zitting.'
Taalzeloot
Op social media verspreidt Joyce enthousiast in heldere
posts haar kennis over allerlei juridische kwesties, met
links naar vonnissen die openbaar zijn. Haar missie is de
Nederlandse rechtspraak toegankelijker maken. Ook qua
taal. Van de ongeveer 2700 rechters in Nederland zijn er
niet veel die dit doen. 'Maar wat heb ik eraan als iemand
die terecht staat niets begrijpt van mijn uitspraak over
zijn zaak?'
Joyce omschrijft zichzelf als 'taalzeloot'. Van kleins af
aan is zij lyrisch over taal. Oorspronkelijk begon ze
Vroeger wilde Joyce journalist worden, maar wat er ook
bij haar van binnen zit is een sterk gevoel voor recht
vaardigheid. Joyce: 'Ik was op school best brutaal. Ik
kwam makkelijk voor mezelf op en sprak de leraar er op
aan als ik vond dat er iets niet klopte.' Het werd daarom
een studie rechten: taal en rechtvaardigheid ineen. 'Van
af de eerste dag dat ik bij de rechtbank binnenkwam, de
sfeer, de mensen, ik voelde: dit is het!'
Haar moeder is Brabantse, haar vader Peranakan-Chi-
nees, geboren in Nederlands-Indië en als 19-jarige naar
Nederland gekomen. Joyce: 'Ik weet niet waarom, maar
ik ben niet zo met mijn afkomst bezig. Mijn vader is altijd
hier gebleven.' Wel kenmerkend voor haar Indo-Chinese
achtergrond is wat Joyce van huis uit heeft meegekre
gen en wat haar zo ver heeft gebracht. 'Ik ben thuis
altijd positief gestimuleerd om alles uit mezelf te halen.
Ik voelde me daarbij nooit onder druk gezet, het was
vanzelfsprekend dat ik ging studeren. Thuis klonk altijd
de mantra "kennis is macht".'
'Maar', bedenkt ze, 'als we het hebben over wat mij
bindt met mijn afkomst: ETEN!' Joyce is dan 'nun ekte
Broabander', maar prijst wel de sterkste pijler van onze
cultuur.
'Vroeger hield ik helemaal niet van Indisch eten. Ik wilde
aardappels, lekker prakken. Vriendinnen begrepen
dat nooit als ze bij mij thuis al dat lekkere eten zagen.'
Herkenbaar. Van ellende zette ook mijn moeder vroeger
gekookte aardappels bij de soto op tafel.
Of ze nu in Huize Lie alleen Hollandse prak eten? Joyce:
'Ik ben helaas niet zo'n kookwonder; wel maak ik graag
zelf saté en bami, of orakarik. Heel vaak ga ik bij mijn
14 MOESSON
