INDONESIË
Echtpaar Hanny en
Djon Sardjono behoorde in de
koloniale tijd tot de Indonesische
regerende adel. In 1945 sloot
Djon zich aan bij de republikeinse
troepen. Hoe kijken zij terug
op hun leven?
TEKST EN FOTOGRAFIE SUZANNE LIEM
'WE
ARE THE
FADING
AWAY
GENE
RATION'
Djon Sardjono (Jatilawang, 1928) was in zijn
werkzame leven bij de marine, was namens
de krijgsmacht lid van het Indonesische
parlement, was directeur-generaal van het
Ministerie van Landbouw en Visserij, en werkte
als senior vice president bij een Amerikaanse
oliemaatschappij. Zijn vader was ambtenaar in
het Nederlands-Indisch Binnenlands Bestuur.
Nadat Japan de oorlog had verloren, sloot
Djon zich als 17-jarige aan bij Indonesische
troepen en vocht hij tegen de Nederlanders.
In 1950 werd hij toegelaten tot het Koninklijk
Instituut voor de Marine in Nederland. In Den
Haag leerde hij Hanny (Meester Cornelis, 1932)
kennen. Hanny's vader was op dat moment
met zijn gezin in Nederland; als eerste Waar
nemend Hoge Commissaris vertegenwoordig
de hij Indonesië. Hanny en Djon trouwden in
Bandung in 1955. Ook Hanny's vader was in
de koloniale tijd regent - net als haar beide
grootvaders. Vanwege hun verdiensten zijn ze
ooit door koningin Wilhelmina onderscheiden.
Hanny en Djon hebben zeven kinderen en zij
spreken onderling Nederlands.
Suzanne Liem sprak Hanny en Djon op 29
september 2018 in hun huis in Jakarta en
fotografeerde hen. Vooral Hanny voerde het
woord; Djon vulde haar af en toe aan. Djon
lijdt aan Alzheimer. Het gesprek vond plaats
na afloop van een feestelijke bijeenkomst
van een grote groep vrienden van Hanny en
Djon. Zij komen regelmatig bij elkaar, ook
om Nederlands met elkaar te spreken.
Hanny: 'Het is heel toevallig dat een van
onze kleinkinderen is getrouwd met een
kleinkind van een van onze vroegere tegen
standers. Die oorlog was tegen elkaar... Dat
vertel ik ook aan mijn kinderen en kleinkin
deren. Ik zal je een foto laten zien. Dit is het
leven van onze ouders in de Nederlands-
Indië tijd. Dit is mijn grootvader van vaders
kant. En dit is mijn vader die net de taak van
regent van zijn vader heeft overgenomen.
Dit was zijn inauguratie als regent. Hier ben
ik. Met mijn tweelingzuster. Deze twee meis
jes. Ik ben in 1932 geboren en dit is gebeurd
in 1941. Dus ik was een meisje van zeven?'
Djon: 'Negen.'
Hanny: 'Dat is ons leven en we hebben er niet
om gevraagd. We zijn hiermee geboren. Dat
vertel ik. Dat is mijn - onze - morele plicht
om het aan onze kinderen te vertellen. Ze
hoeven het niet te begrijpen. Net zoals jij je
dat misschien ook niet kunt voorstellen, dat
deze generatie bestaat. Heeft bestaan. Ja,
we zijn heel erg blij dat we dit nog met je
mogen delen. Want we are the fading away
generation. En we zijn beiden blij dat we jouw
generatie mogen ontmoeten, want het leven
gaat gewoon door. We zijn blij dat we ons land
hebben gediend in zovele perioden.
Mijn grootvader van moeders kant was de
regent van Batavia centrum. Mijn vader was
Binnenlands Bestuur ambtenaar. Ook zijn
vader. En BB-ambtenaren waren de eerste
Indonesiërs, zoals sultans enzovoort, die de
Nederlandse regering de hand toereikten.
De Nederlandse overheid kon hier in dit land
geen enkel programma volbrengen zonder
deze BB-ambtenaren. Want de Nederlandse
AUGUSTUS21
