overheid kan niet direct het volk bereiken.
Waarom? Ze moeten de lokale gewoonten eer
biedigen en, neem me niet kwalijk, in die tijd
hebben jullie, de Nederlanders, niet het geduld
om met deze Indonesiërs samen te werken.
Het is altijd GVD, godverdomme. En veel
hardhandigheid. Want ze willen hun program
ma zo gauw en zo mooi mogelijk. Maar zonder
deze BB-ambtenaren... We zijn als het ware de
bemiddeling, dat is het juiste woord geloof ik:
bemiddeling. Want zonder de bemiddeling van
deze BB-ambtenaren kan geen enkel program
ma door een Nederlandse ambtenaar tot het
volk gebracht worden.'
Djon: 'BB is Binnenlands Bestuur. Haar vader
was Binnenlands Bestuur. Mijn vader ook.'
Hanny: 'Natuurlijk zijn er altijd excessen. En in
die tijd waren de inlanders als het ware. ja, je
kent het misschien uit de geschiedenisboeken:
honden verboden, inlanders verboden. Die tijd
hebben we meegemaakt. En wij zijn door de
Nederlandse overheid zo op handen gedragen.
De Nederlanders komen bij ons op bezoek,
wij komen bij de Nederlandse overheid op
bezoek. En deze mensen, het volk waar mijn
vader regent over was, hebben zo'n ontzag.
Ik vertel je dit allemaal, opdat ik gehoord
word. En die vraag is goed, heel goed: waarom
we geen rancunes hebben. Natuurlijk hebben
we onze rancunes.
Wij beiden kunnen nog heel goed met elkaar
overweg. Djon helpt mij soms ook op woorden
komen, een beetje de omgekeerde wereld.
Hij kan nog heel gezellig leuke kinderliedjes
vanuit de Nederlandse tijd zingen.
Ik heb natuurlijk veel mensen die mij helpen.
Mijn staf is al ongeveer twintig jaar bij ons. Ik
heb een man en een vrouw. De vrouw doet de
keuken, doet alles. Haar man is onze chauffeur.
Die doet het hele huis. Ja, ik maak van het
leven een heel aangenaam samenzijn.
Op deze foto ben ik het hier. Die Soekarno
de hand geeft. Hij vroeg me: "Waarom heb jij
jouw sjaal over jouw lichaam?" En toen zei ik:
Ja, ik ben in de toestand. Ik was in verwach-
22 MOESSON
