'HET
IS ALTIJD
GVD,
GODVER
DOMME'
INDONESIË
ting van mijn vierde zoon. Ik zeg nogmaals:
zonder Soekarno bestond de republiek Indo
nesië niet. Voor de toekomst van de relatie
Nederland Indonesië geldt dat we nu gelijk
staan. Wij zijn een staat, jullie zijn een staat.
Wat ik aan mijn kinderen wil vertellen, wat ik
aan mijn mede-Indonesiërs wil vertellen: we
staan gelijk. We eerbiedigen elkaar. En geen
rancunes... Ik wil dat niet zeggen. Namens ons
is er rancune. Voor de verleden tijd-generatie
is er wel rancune geweest. De oorlog 1945 tot
en met 1949. We zijn in 1946 door mortieren
beschoten terwijl we aan het evacueren waren.
Natuurlijk hebben we onze rancunes. Dat
hebben we meegemaakt. Djon heeft vuurcon-
tact gehad met nota bene een grootvader van
onze kleindochter. Rancunes zijn er altijd. Maar
wat bereik je ermee? We kunnen toch niet
voortgaan met al die rancunes?
De Nederlanders waren ruw. Dat godverdom
me en dat verboden voor honden en inlanders.
Dat hebben wij nog meegemaakt. Ik hoop dat
je dat hebt begrepen. Dat we die tijd hebben
meegemaakt.
Maar omdat onze vaders, toevallig.'
Djon: '.allebei Binnenlands Bestuur..'
Hanny: 'Binnenlands Bestuur zijn, hebben we
privileges als Indonesiërs.
Ze respecteren onze vader, zoals ze ook de
sultans, sultanaten, respecteren. Ze eerbiedi
gen deze laag Indonesiërs. Dat is ons privilege.
Want voor een inlander, bijvoorbeeld de staf
van ons, als er maar een Europeaan hier bij
ons komt, dan hebben ze dat minderwaardig
heidscomplex.
Waarom hebben jullie geen rancunes? Mis
schien wel, misschien wel. Omdat ik bijvoor
beeld als kind meemaakte dat een Nederlan
der gewoon mijn chauffeur een schop geeft,
omdat hij niet direct de deur openmaakt. En
dan zeg ik tegen die jongen: waarom doe je
dat? Dus ik vecht tegen hem.
Ik hoop dat jullie dat nooit meemaken en mijn
kinderen ook niet. Wij hebben dat mee
gemaakt. Dat probeer ik ook altijd aan de
jongere kinderen, kleinkinderen te vertellen.
Maar dat kunnen ze niet begrijpen. Misschien
jij ook niet. Maar we hebben ook meegemaakt
dat op zijn verjaardag, op mijn verjaardag,
Nederlandse kinderen van de overheid samen
oranjelimonade komen drinken. Gezamenlijk,
zoals vandaag. Aan tafel. Gelijk.
Onze kinderen zijn meteen internationaal
opgevoed dus ze hebben dat minderwaardig
heidscomplex niet. Gelukkig niet. Waarom?
Omdat er ook meer wetten zijn en de tijden
anders zijn. Daar zijn we heel blij mee.'
Met dank aan Anja van Rijs die mij introduceerde
bij Hanny en Djon Sardjono. Zij schreef in 2014
Nog juist gesproken over Indonesiërs die de transfor
matie van Indië naar Indonesië meemaakten.
AUGUSTUS 23
