INTERVIEW
-<•
RAF-vliegers voor een B25-bommenwerper
tijdens de oorlog in Engeland. Links twee
Indische jongens: Louis Bernet en Fons
Loohuizen. Collectie: NIMH
Kunstenaar Mies van Oppenraay uit Soerabaja ontmoette als studente ene
Adolf Hitler in München. Tijdens de bezetting vervalst zij persoonsbewijzen
voor (joodse) onderduikers. Collectie: Stichting Mies van Oppenraay
familieleden hebben van wie ze niet wisten dat
die in het verzet hebben gezeten.'
'Ze steken elkaar aan'
'Het Nederlandse verzet tegen de Duitsers zou
niets zijn geweest zonder de Indo's', stelt Kep-
py, 'en het verzet in Nederlands-Indië staat in
geen verhouding tot het verzet in Nederland.
De Japanners hadden met hulp van de au
tochtone bevolking, die achter hun stond, zo'n
goedwerkend controle-apparaat opgezet dat
verzet nauwelijks mogelijk was. De strijd tegen
de Duitsers vanuit de Indische gemeenschap
hier in Nederland was veel groter. Ze hebben
met alles meegedaan. Van de drie mannen
die de allereerste Engelandvaart maakten,
kwamen er twee uit Indië. Dat moet andere
Indische jongens hebben geïnspireerd om die
poging ook te wagen. Ze steken elkaar aan.'
'De Nederlandse jongeren waren vaak hun ge
boorteplaats niet eens uitgeweest. De mensen
uit Indië kwamen uit wereldsteden; Soerabaja,
Batavia, dat was niet te vergelijken met de ste
den in Nederland. Ze hadden vaak al gereisd
naar andere eilanden, in een land vele malen
groter is dan Nederland en zo divers. En dan
waren het ook nog de mensen die naar Neder
land waren gekomen, die iets van de wereld
hadden gezien. Dat maakt het al anders.'
Of het Indische en Indonesische verzet in
Nederland echt zo'n belangrijke rol speelt,
daar mogen historici het hoofd over buigen.
De verhalen in het boek liegen er in ieder
geval niet om. Van links en communistisch, tot
rechts of Oranjegezind. Van man tot vrouw,
van heteroseksueel tot homoseksueel. Keppy
laat de veelvoud aan verzetsstrijders zien en
voorziet ze van een gezicht.
Zeker nu de eerste generatie langzaam
begint uit te sterven, is het vastleggen van
persoonlijke verhalen belangrijk, licht Keppy
toe. 'Iedereen van de eerste generatie heeft
een ongelooflijk verhaal. Heb je nog een oude
oom of tante, en je wilt iets weten over je
familie, vraag het nu! Want straks is het weg.
Dat is ook waarom ik het doe. En dit boek,
zelfs na 75 jaar is het een verhaal dat verteld
moet worden. Ik vind dat het gewoon móet
verschijnen.'
Zijn jullie Kerels of Lafaards? De Indische en
Indonesische strijd tegen de nazi's 1940-'45 is nu bij
Moesson te koop voor 29,95 via www.moesson.nl
NOVEMBER 43
