Ik werd gegrepen door
helt glas - vergelijk het met
een verliefdheid
INTERVIEW
Marco Lopulalan is een van de schaarse meesterglasblazers
van Nederland. Zijn vak zit voortdurend in zijn hoofd.
Ooit zal hij de vorm van tjengkeh uit Saparua in een creatie
verwerken. 'Vanaf het moment dat ik werd gegrepen door
het glas doe ik er alles aan om die liefde te laten groeien.'
Toen
ik voor het eerst in de fabriek kwam, was
het raak. Ik zag glas bewegen, met van die
donkere en rode strepen. Heen en weer,
heel ritmisch. Ik dacht: dat wil ik ook.' Marco
Lopulalan (50) was toen nog een kind, maar inmiddels
werkt hij al ruim drie decennia in de fabriek van Royal
Leerdam Crystal en mag hij zich meesterglasblazer noe
men. Een prestigieuze titel: in Nederland zijn er slechts
drie anderen die dat niveau hebben bereikt.
Marco is geboren en getogen in de schaduw van de fa
briek. 'In de begintijd gingen we met een man of zeven
samen op de fiets naar het werk. Het leek net of we
nog op de basisschool zaten.' Zijn Nederlandse moeder
heeft haar hele leven in de kristalwinkel van het bedrijf
gewerkt. Daar verkocht zij onder meer objecten van
haar vader. 'Mijn opa is veertig jaar glasblazer geweest.
Helaas heb ik nooit met hem samengewerkt. Hij over
leed in 1972.' Glas was altijd een onderdeel van Marco's
leven en hij hoopt dat dit nog lang zo blijft. 'Sommige
mensen kunnen niet wachten tot ze met pensioen kun
nen. Ik ben daar niet mee bezig. Zo lang ik gezond ben,
blijf ik in dit vak. Ik kan niet zonder.'
Koninklijke glazen
Die 'verslaving' hangt mede samen met zijn werkma
teriaal: Cristal Supérieur. Ofwel: Europa's zuiverste
kristalsoort. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen
glas en kristal? Glas wordt gemaakt van een meng
sel van zand, soda en kalksteen, legt Marco uit. 'De
Engelsen hebben daar ooit lood bij gedaan - vraag
me niet hoe of waarom. Lood
bleek een toegevoegde waarde te
hebben. Het gaf meer uitstraling,
meer schittering. Je kunt het ook
horen. Tik je zachtjes tegen een
kristallen wijnglas aan, dan hoor je
een heldere 'ping', bij een gewoon glas hoor je slechts
een droge 'pok'. Meestal bestaat kristal voor 24% uit
lood, ons kristal heeft een loodpercentage van 30%.
Daardoor hebben onze producten nog meer briljantie
dan ander kristal.'
In de fabriek wordt het loodmengsel in open ovens
verhit tot circa 1.100 graden Celsius. Om vervolgens van
deze homp halfvloeibaar kristal een object te maken,
blaast Marco er met draaibewegingen lucht in. Dat doet
hij via een lange pijp. Met de hand, beschermd door nat
krantenpapier, 'boetseert' hij het kristal. Voordat het
object uiteindelijk mag afkoelen en in de slijperij zijn
definitieve vorm krijgt, gaat het kristal diverse keren
terug de oven in en aan de blaaspijp.
Marco blaast vooral vazen, schalen en wijnglazen - zijn
specialiteit. 'Ik heb het geluk dat ik de enige in Neder
land ben die dat kan. Ik werd dan ook gevraagd om een
drinkservies voor Willem-Alexander en Maxima te ma
ken. Allemaal wijnglazen. Een van de huwelijkscadeaus
die ze van de bevolking kregen.'
Beroemde neef
Kristal is kwetsbaarder dan glas en daardoor moeilijker
te bewerken. Wat het maken van een serie wijnglazen
extra lastig maakt, is dat alle glazen nagenoeg gelijk
moeten zijn qua hoogte en gewicht. 'Delicaat werk, een
hoop gepriegel. Ik houd van zwaar werk, maar dit is
ook fijn.'
Het talent voor dit werk zit in zijn dna; zijn Neder
landse opa was ook gespecialiseerd in het maken van
wijnglazen. Op het eerste gezicht lijken zijn Molukse
genen weinig aan zijn carrière te hebben bijgedragen.
'Mijn vader en ik zijn totaal anders. Ik kan een ongeleid
projectiel zijn. Niet nadenken, maar doen. Zo is niemand
anders in mijn familie.'
Toch valt de appel waarschijnlijk minder ver van de
DECEMBER 17
