VADERLANDSLIEFDE OF HEIMWEE
Van Uw langanao
voor Uw
Kerst
AFSCHEID
„DAG DES OORDEELS"
NICOLAAS VAN MILLIGEN
JNGET MATI" 6 „AD PATRES"
1 2
Op onze eerste redactievergadering over ons a.s.
kerstnummer - ja, dat moet altijd zó lang van
te voren worden gepland, dat wij begin oktober
noodgedwongen al in de „decembersfeer" zitten
ontstond een idee, waar we de medewerking van
onze abonnees voor nodig hebben.
De meesten van ons zitten nu toch al een paar
jaar in Holland. We zijn thuis geraakt in een be
paalde buurt, kopen regelmatig in dezelfde win
kels, kortom we hebben ook hier weer onze vaste
„langanans". tenminste, dat veronderstellen
wij. Onze vraag is nu, is dat zo en hoe is de
relatie tussen U en Uw langanan? Is die net zo
prettig als vroeger in Indië of blijft de klant te
genwoordig door al die mooie supermarkets maar
een nummer?
Wij dachten zo, met de drukke decembermaand
in het vooruitzicht, wanneer iedereen extra veel
geld gaat besteden bij zijn respectievelijke langa
nans moet het voor een goede klant toch moge
lijk zijn de winkelier om een „gunst" te vragen
in de vorm van een kleine advertentie in ons lijf
blad TONG TONG.
Dit is het formaat, De kosten bedragen slechts
f 15
Menig Hollandse huisvrouw weet voor haar club-
of huisvrouwblaadje vaak genoeg een advertentie
los te krijgen. Dan kunnen wij het toch Z' ker ook
Het zal wel lukken, denkt U ook niet?! Meneer
gaat naar zijn sigarenboer, mevrouw naar haar krui
denier. En op grond van de goede relatie zal Uw
langanan onmogelijk kunnen weigeren ook eens
iets voor U te doen. Wij zijn benieuwd wie de
meeste advertenties zal weten binnen te brengen:
meneer of mevrouw, maar het is natuurlijk het
totale aantal door U binnen gebrachte advertenties,
dat een beeld zal geven van de relaties, die er
bestaan tussen onze abonnees en hun langanans.
Dc teksten voor het kerstnummer moeten uiter
lijk 1 december bij ons binnen zijn. Die voor het
Sinterklaasnummer uiterlijk 20 november. Natuur
lijk krijgt U de gewone 20 voor het aanbrengen.
In dit geval dus 20 van 15,dat is 3,
per advertentie.
Wij kijken met spanning uit!
Wat is het toch dat iemand terug doet verlangen
naar het geboorteland wanneer hij in de vreemde
is. Is het vaderlandsliefde of heimwee, of beide?
Ik heb er lang over nagedach. maar de oplossing
niet gevonden. Voor ik naar Indonesië vertrok had
ik reeds jarenlang in het buitenland gewerkt en
eigenlijk nooit terugverlangd naar Holland. Het
interesseerde me nooit of ik er ooit terug kwam
of niet en als ik er weer terug kwam dan was
het om zo gauw mogelijk weer weg te gaan. Toen
ik dus op de plane stapte naar Indonesië was er
niets dat me aan Holland bond en of ik terug
Djakarta tot het besef kwam dat het kleine Hol
land toch trok, onweerstaanbaar zelfs. We zaten
die avond met enkele kennissen rustig bij elkaar in
Airport toen het bericht doorkwam dat er een
K.L.M. vliegtuig was geland. Toen het toestel
binnenrolde vlogen vele afhalers naar de omras
tering om een glimp cp te vangen van familie,
vrienden of kennissen. Het orkestje zette het Wil
helmus in en toen voelde ik plotseling een trots
dat ik ook Nederlander was en voelde het verlan
gen om Nederland terug te zien. Vaderlandsliefde
of Heimwee? Ik geloof dat het een drang is van
ieder mens en dier om terug te keren naar de plek
waar men geboren is. De dichter Vondel beschreef
het in zijn Gijsbrecht van Aemstel:
„Helaas! hoe bitter valt
het scheiden van zijn land, daer alles loopt verloren.
De liefde tot zijn land is yeder aengeboren.
Ik heb medelijden met vele emigranten in verre
vreemde landen die zo graag terug willen naar Hol
land, al v,as het maar voor eén keer. Voor de
meesten is er geen weg terug. Wat moet het moei
lijk zijn voor velen van hen die terug willen en niet
kunnen. Vooral als men ouder wordt komt dit
verlangen naar het vaderland steeds knellender
naar voren. Maar zien we deze drang, dit verlan
gen naar het vaderland steeds knellender naar
voren. Maar zien we deze drang, dit verlangen
niet overal om ons heen, bij mensen en bij dieren.
Vele voorbeelden zijn hiervan te noemen.
Duizenden Chinezen, verspreidt over de hele we
reld, sparen hun hele leven om eenmaal terug te
kunnen keren naar China, zelfs al zijn ze in de
vreemde geboren. Hun enigste verlangen is om
Het was, zoals van velen, mijn bedoeling en
wens, mijn laatste levensjaren door te brengen in
Indonesië, ergens in de mooie lievelijke Preanger,
temidden van mijn geliefde bergen. Ik voelde me er
zo thuis!
Hoevelen er ook in de jaren 1948/1949 wegtrok
ken naar Holland, ik bleef, kon niet scheiden
van mijn zo dierbare tweede Vaderland, dat door
een verblijf van meer dan een halve eeuw prak
tisch mijn ware Vaderland was geworden. Hoe
blij en dankbaar was ik altijd geweest, wanneer
ik na ommekomst van verlof, weer aan boord kon
stappen, de Gordel van Smaragd tegemoet.
Toen dwongen helaas omstandigheden me in 1957
tóch naar Holland te gaan. Het moest! Maar ik
vroeg en mij werd toegezegd, dat ik terug mocht
mocht komen.
Ik reisde van Bandoeng naar Djakarta. Op Mees
ter kwamen de treinkoelies in de wagon om zich
van een vrachtje bij het verlaten van de trein
te verzekeren. Een lange kerel had zich van mijn
handkoffertje meester gemaakt.
De trein stopte op station Koningsplein en ik
liep met de drager over het perron, door de hal
naar het plein voor het station, waar ik een betja
aanhield. Ik betaalde expres ruim voldoende om
vlug weg te kunnen komen. Maar de drager zette
zijn voet voor de betja en eiste op brutale, uit
dagende wijze: „Sepuluh rupith!" Ik keek rond.
Géén politie te zien „Sepuluh rupiah. tidak kurang"
bleef de eis en de voet belette wegrijden. Ik moest
toegeven, maar dacht: „In dit land. behoor ik
niet meer thuis."
Zo werd het AFSCHEID, waartegen ik maan
denlang zo opgezien had, tóch nog licht!
Maar dat belet niet, dat ik dagelijks terugdenk
aan dat Paradijs, dat ik verlaten heb. En ik ze
gen nog altijd met moment, dat ik als jongeman
van twintig jaar ging naar het toenmalige Ne
derlands Indië.
begraven te worden in de geboortegrond hunner
voorvaderen. Ook al zien ze het zelf nooit terug,
hun lichaam maakt de grote reis naar huis Wat
zou deze stille, wijze Chinezen bewegen? Hoewel
de politieke toestand in China dit tegenwoordig
practisch onmogelijk maakt, het verlangen blijft.
Bij vele primitieve volken in Afrika en Azië bestaat
de oude legende van het olifantenkerkhof. De die
ren die hun einde voelen naderen trekken zich
terug op een bepaalde plaats, ver weg in een
vrijwel ontoegankelijk gebied om te sterven te mid
den van hun voorgangers. Opmerkelijk is dat men
zelden het kadaver van een olifant vindt, tenzij
het aangeschoten is en de plek niet meer berei
ken kan. Al is het misschien alleen maar een le
gende, het bewijst toch wel dat deze drang alom
heerst.
Maar nu bij ons, die in Indonesië waren, is het
weer andrrs. Terug in Holland is er een nieuw ver
langen bijgekomen. Een verlangen om terug te
keren naar een land waar ik niet geboren ben.
Een verlangen dat groter is dan ik ooit gekend
heb. Ik geloof dat ik hierin niet alleen sta maar
dat er duizenden zijn met mij die tussen twee vuren
staan. Als we in Indonesië zijn verlangen we naar
Holland en omgekeerd. Wel ben ik er van over
tuigd dat het laatste het sterkste is. Wat is het
dat ons terug trekt naar het land der duizend
eilanden? Is het de zon, het land. het volk, het
werk, of alles te zamen? Een antwoord hierop
kan ik niet geven, alleen hopen om dit land terug
te zien al is het maar voor éen keer.
Charles Peters
Enkele nummers terug publiceerden wij een ner
gens anders gepubliceerd persbericht van United
Press Int. waarin melding werd gemaakt van
dc verklaring van een congres van Indiase astro
nomen en astrologen in Calcutta dat de aarde om
streeks 4 februari 1962 getroffen zal worden door
een enorm aantal rampen, e.e.a. door een bijzon
der ongunstige conjunctuur van sterren en plane
ten. Uiteraard maken wij ons om „Oosterse ster
renwichelarij" niet druk.
Liever nemen wij geinteresseerd kennis van een
persbericht betreffende de „voorspelling" van
een groep geleerden van de University van Illi
nois. Werkend met een wiskundige formule en de
grafiek van geboortentoename zijn zij tot een an
dere „ondergangsdatum" gekomen: vrijdag 13 no
vember 2026. Volgens hun berekeningen zal dan
de wereldbevolking zijn absolute maximum heb
ben bereikt en zullen onze achter-achter-kleinkin
deren elkaar letterlijk dooddrukken.
Deze afschuwelijke voorspelling wordt gesteund
door d? schattingen van bevolkingsgroei, die ver
strekt worden door het Statistisch Bureau van
de Verenigde Naties. Minstens 46 millioen men
sen komen er elk jaar bij. En alsof het al niet
erg genoeg is dat elke twee seconden drie zuige
lingen geboren worden, tegenwoordig leven de men
sen ook veel langer als vroeger! De Russische
geleerde V. Krasovsky stelt voor ook de oceanen
te gaan bevolken door het bouwen van drijven
de steden. Dat stelt die oordeelsdag tenminste nog
een tijdje uit
Tot zover het persbericht. Waarop we niets an
ders kunnen doen dan oubollig te reageren met
een: „Nemen we er nog ééntje? Mét uitjes! Ja
toch? Wie ernstig kijkt heet pessimist...
(Advertentie)
Op 8 oktober 1961, nam God tot
zich de bijna 80 jarige
Weduwnaar van Willy Anna Barzilay
Oud gedelegeerde in het voorm Ned. Oost
Indië van de Mij. tot Exploitatie der Ver
enigde Majanglanden.
In zijn laatste lijdensuren was hij
omringd door een team van dokto
ren en verplegend personeel, dat
20 jaar geleden de strijders van
Lembang verzorgden.
Stadhouderslaan 50 Mies Roelofsma
Den Haag (Zuster Wally)
Fa. Johs. Ouwejan Zn.
Begrafenis Onderneming
Opgericht 1924
Fred. Hendrik la an 7 - Den Haag
TEL.t 55.64.27 (2 lijnen)
