Bruine Nederlanders in Amerika
5
Aankomst en eerste indrukken bi] Uncle Sam
Deze pagina Is een eadean aan Tong-Ton g-lezers van de repatriant
IS. G. DE GHOOT, een aanpakken Z.O.Z.
Op 16 februari kwamen we aan in koud en druilerig New-York; er was havenstaking, maar de
Wereldraad van Kerken was meer dan hulpvaardig en zette ons en de handbagage op de Lacka
wanna, een werkelijk zeer primitieve en onaangename trein, die ons met weemoed aan de Neder
landse Spoorwegen deed denken.. Via Chicago, waar we overstapten op een aangename trein, St.
Paul (overstappen), Spokane (overstappen), Corvaelis, na de laatste overstap in Portland. De reis
vermoeiend maar, zoals b.v. in de Rocky Mountains, bijzonder mooi en duurde bij elkaar vijf
was
dagen!
We werden afgehaald door onze sponsors Rodney
en Eleonor Miles (van onze leeftijd; hij is circu
lation manager van het plaatselijk blad) met de
4 jongens: resp. 9, 8, 3 en 2 jaar oud. De ontvangst
was buitengewoon hartelijk; we moesten daar over
nachten in de beste bedden hun oudste jongens
sliepen ten behoeve van ons in slaapzakken op
de grond) en werden vertroeteld en verwend op
allerlei manieren. De volgende dag werden we
naar ons apartement gebracht, dat volledig voor
ons was ingericht door diverse goede gevers.
(Na een uitvoerig verslag over de werke
lijk uitmuntende inrichting van dit huis,
gaat de schrijfster over naar de directe
omgeving en het werk).
De zaak is niet al te groot, maar gestadig groeien
de en de collega's bijzonder aardig. Wil volgt nu
een televisiecursus en wanneer hij over 2 maanden
klaar is, opent de zaak een speciale branche voor
hem. Bovendien zitten we over een dag of acht
hier een jaar en krijgt Wil dan 5 pet. van de
jaarlijkse winst en. 90 pet. van zijn werkuren op
customersrepair naast het salaris.. Hij komt nu al
handen tekort om de diverse radio- en t.v. repera-
ties privé te doen (ook via de zaak) en neemt nog
niet alles aan, omdat hij anders niet studeren
kan. Dit brengt evenwel de dollars voor de nieuwe
meetinstrumenten. De kinderen gaan naar Roose-
veltschool en spreken vloeiend hun Engels nu. Ze
waren van het begin af hier erg op hun gemak,
want zowel de kinderen als het onderwijzend per-
sonee waren erg aardig. Ze zitten in de Brownies
(later girl scouts) in ex square-dance-groep en
hebben alle drie muziekles. Linda was laatst in t
kinderprogramma van de Corvaelis-televisiezender
en van alle kanten kwamen telefoontjes, dat ze zo
„cute" en helemaal niet verlegen was. Al met al
bevalt het ons uitstekend hier!
(Ook deze emigranten valt op hoe het
leven van de Amerikaan in vele opzichten
lijkt op het vrije leven van de Europeaan
in Indië)
Het leven in Amerika is meer als in Indië; men
gaat veel uit en de Amerikaan is heel hartelijk
en gastvrij en behulpzaam. Alles kan; verhuis je,
alle buren helpen en sturen eten en lekkers, tot
je gesettled bent, bieden hun auto en telefoon
aan, enz.
(Voor de Indische huisvrouw, die van
activiteit houdt, is het leven tussen actieve
Amerikaanse huisvrouwen vol aantrekke
lijke ondernemingen).
De Amerikaanse vrouw geeft niets om mooie meu
bels -dit vanwege het comfort van de kinderen;
voornaam zijn: een eigen huis, een goede tafel,
goede appliances en de tuin en de auto. Haar so
ciaal leven is zeer druk. Alles wortelt bovendien
in de church, die het centrum is van alle sociale
leven en kantoren en amusementslokalen ook
heeft.
Ik zelf ben circle-leader van de „women's asso
ciation"; mijn groep telt 16 vrouwen, die eenmaal
per maand bijeen komen voor een boekbespreking
of een lezing of studieproject of interessante film
etc Ieder is op z'n beurt hostess en heeft de
meeting in haar huis, waarbij de 2 co-hostesses
voor de koffie en versnaperingen zorgen. Daar
naast zit ik in „Junior Matrons" als treasurer en
ben lid van de Foreign students council (women s
group). Willy heeft zijn eigen clubs: „Mens fel
lowship" en „Discussion en Hobbygroupen samen
zitten we in „Marnets" voor de echtparen. Deze
samenkomsten zijn erg gezellig en leerzaam en
de programs voorkomen het roddelen, wat hier een
uitzondering is!
Ik zelf heb diverse lezingen gegeven over Indië
en Nederland; moet er de 19e weer een geven in
Salem.
De Amerikaan werkt hard en moppert nooit ze
constateren een feit als gezonde kritiek, maar heb
ben toch ook steeds een excuus klaar. De gezins
band is zeer goed; de vrouwen kokerellen om 't
hardst. Rangen en standen bestaan niet. Wij zit
ten in dezelfde clubs als doktoren, juristen en pro
fessoren; een professorsvrouw spaart voor haar
Bermudavacantie door bij de boer uit verven te
gaan. De predikant levert brood voor de bakkerij
en de onderwijzer verkoopt ook eieren; de jurist
tjatoet auto's of neemt timmerwerk aan, etc.
Wij hebben nog nooit zoveel liefs ondervonden als
hier; worden geregeld uit eten gevraagd en heb
ben ook geregeld etentjes thuis. Onze rijsttafel is
een succes; op mijn verjaardag gaf ik een nasi
koening-partij (praktisch alle kruiden heb je hier
onder andere namen) en die sloeg verbazend in.
Na de maaltijd deden mijn 4 vrouwelijke gasten
de zeer hooggehakte schoenen uit, deden de om-
was en ruimden de keuken op, daar ze vonden,
dat ik mijn „share" had gehad!
„Exciting Indonesian food!"
De Chinees verkoopt o.a. ebbie trassi (net als
leverpastei), allerlei soorten gedroogde vis, re-
boeng en kroepoek van een slechte kwaliteit
(shrimp fry) bij de onze vergeleken.
Met Oud en Nieuw, wat hier niet gevierd wordt,
hebben we een etentje gegeven met de traditio
nele babi panggang (ze vinden „Indonesian food
so exciting"), spekkoeken en Hollandse oliebol
len en onze bowl.
Tot nu toe hebben we kunnen constateren, dat vele
Amerikanen roken noch drinken. Hun maaltijden
bestaan uit een reusachtig stuk vlees (2 kg. voor
een familie van 5), 1 aardappel per persoon, rau
we groenten, jell-o (een vruchtengelatine), brood
met boter en jam bij elke maaltijd, melk, koffie
en altijd cake en ice cream na of cookies, die elke
dag weer even feestelijk gegarneerd worden. Nooit
is er evenwel jus bij, daar deze aanzet. De cakes
worden ook nooit met boter, maar met shortening
gemaakt; want zowel mannen als vrouwen tellen
calorieën! Koffie wordt steeds zwart en zonder
suiker genuttigd. De vrouwen zijn al evenzeer met
hun wagen vergroeid als de mannen.
Andere Indische immigranten.
We hebben kennissen onder de diverse emigran
ten in de omgeving. De meesten, die een technische
ondergrond hebben of in het bankwezen zitten,
zijn zeer goed geslaagd: zoals de Schots in Port
land, de Jansens (oud B.P.M.-ers; hij is nu ook
in de „olie": Truax hier). Willy's vader zit als
chemical engineer in San Diego (net Z. Frankrijk)
en het bevalt hem uitstekend. Er zijn daar veel
meer Hollanders).
en Enkele blandja-prijzen.
Rijst vanaf 39 ct. per kg; aardappelen 10 pd. voor
29 ct„ 5 pond suiker 60 ct., nescafé, groot blok
1.29; rundvlees vanaf 49 ct. per pond; gehakt
39 ct. per pond; varkensvlees vanaf 59 ct. per
pond: kip vanaf 39 ct. per pond; kreeft vanaf 29
ct. per pond; garnalen vanaf 49 ct. per pond; vis
vanaf 25 ct. per pond; kool 9 ct. per pond; wor
teltjes 11 ct. per pond;; ham 55 ct. per pond; 1
klapper 19 ct.; gemalen koffie 85 ct. per pond;
meel 49 ct. per 5 pond (betere soort); blikjes
doperwten vanaf 10 ct. per stuk (Hollandse maat);
appels 19 ct, per kg.; maar als je een eigen boom
hebt, kun je je daar ziek aan eten, omdat er
vanwege het ontbreken van noemenswaardige wind
praktisch geen valvruchten zijn; margarine vanaf
25 ct. per pond; boter vanaf 69 ct. per pond;
melk 23 ct. per liter.
J. NIGGEBRUGGE-BROEKENS.
Assimilatie.
Brieven als deze bewijzen, dat de Indischman,
mét behoud van al zijn Indische voorliefdes, tóch
overal snel assimileren kan. Wat een nonsens om
het eten of zelfs appreciëren van rijst te beschou
wen als gebrek aan assimilatie-vermogen! We krij
gen vrij regelmatig ook brieven uit Australië, Nw.-
Zeeland, Canada, Brazilië, waaruit blijkt, dat ook
de assimilatie daar voorspoedig verlooptter
wijl men toch Indisch blijft. Dat is goed: deze
mensen GEVEN iets aan het land dat hen onder
dak, werk en voedsel biedt. Dit is RUIM leven.
Bravo en banjak slamat in het nieuwe vaderland!
ALS TONG-TONG OOIT STAAT
Als Tong-Tong ooit staat, zal het gebeurd
zijn op een door en door Indische ivijze.
Niet met rijke N.V.'s
Niet met grote startkapitalen,
Niet met royale donaties van millionairs,
Niet met steun van politieke groepen,
Niet met overheidsinstanties,
Niet met advertentiecampagnes.
Maar onopvallend eit eenvoudig gaand van
huis tot huis, van familiekring naar familie
kring, van vriendengroep naar vriendengroep.
Tong-Tong zal net als de Indische samen
leving destijds zichzelf in stand houden en
opbouwen, jaren lang over het hoofd gezien
of geminacht. Maar koppig doorzettend, zwij
gend maar eindeloos koppig.
ALS HET OOIT LUKT!
En als het niet lukt, zal Tong-Tong als de
zoveelste Indische onderneming, als het zo
veelste Indische gezin in moeilijke jaren, on
gemerkt verpauperen en verdwijnen. Wij we
ten niet wat God beschikt.
Maar zolang het nog niet zover is, zetten wij
door. Op zyn Indisch, eerlijk gezegd, omdat
niets anders mogelijk is (niemand helpt ons).
Laat ons hopen dat dat goed genoeg is!
WILLEM RUYS.
Ik stond te vissen op de pier van Tandjong Priok
toen de „Willem Ruys" binnenvoer. Een visser
naast me spelde de naam „Willem Roe-ies Nama
apè-ni! Nama Indo! Bèllem Roïs, ja!" Andere
visser: „Gilè! Kalo William Bo-iet, boleh dèh!"
Noot: Willem Hollands. Roïs Indonesisch
(dus Willem-Rois Indo); William Bo-iet
William Boyd.
IN DE TRAM.
Indischman tegen ritgenoot: „Adoe. kaki koe
kakoe."
Toehoorder: „Wat brabbelt die gooser daar? Ita
liaan zeker".
Indischman verstoord: „Moeka-moe
Toehoorder: „Siejewel!'
