ïW&y
ZO WAS HET
7
Dringend
Kantoorruimte
gezoelit
door
TONG-TONG
Liefst
omgeving
Beeklaan
Jr
In deze poulaire beschouwing ziet D. F. Bauwens de geschiedenis van zijn familie tegen de achter
grond van de algemene historie. Het verhaal heeft zijn tekorten en gebreken, maar is als doorsnee
goed. En het steekt zo erg gunstig af tegen de vele snoeverige verhalen, waarin Indische Nederlan
ders hun gemengdbloedigheid „excuseren" door zich te laten afstammen van Javaanse prinsessen
of hun kleur door „voormoeders" van Egyptische of Italiaanse oorsprong. In een democratische
cultuur als de West-Europese dienen wij wat eenvoudiger en eerlijker te zijn.
(Slot)
Stijgend geboortecijfer.
In die jaren nam het geboortecijfer van erkende
en niet erkende kinderen grote afmetingen aan.
Kinderen van Europese vaders en inheemse moe
ders werden verlaten, terwijl hun papa s elders in
Europa in hoge sferen leefden en totaliter zich
niet bekommerden om het wel en wee van hun
bloedeigen kinderen. Deze kinderen leefden met
hun inheemse moeders in de kampongs en het lag
voor de hand, dat dit kwaad niet kon worden
geremd. Er waren heel wat kinderen bij, waarvan
de vaders belangrijke posities bekleedden in de
maatschappij. Men leze hierover maar eens het
gedenkboek van de Stichting Pa van der Steur
te Magelang ter gelegenheid van haar vijftigjarig
bestaan, geschreven door wijlen Pa van der Steur
zelf. Het waren kinderen zoals men placht te
noemen „paupers", die absoluut geen schuld had
den, dat zij dit predikaat ontvingen. Het was Pa van
der Steur, die voor deze kinderen een naam kocht,
waarvoor hij telkens f 250,— moest betalen aan
het Ned. Ind. Gouvernement.
Met dit beeld voor ogen, werden middelen be
raamd om dit maatschappelijk kwaad tot een mi
nimum te beperken en de verlaten kinderen te
behoeden voor onheilen.
Zo kwamen van Overheidswege de Pupillen School
Gombong tot stand, waar jongens op jeugdige
leeftijd opgeleid konden worden voor militair.
Want Nietwaar? Deze kinderen te laten oplossen
in de inheemse maatschappij, zou een politieke en
economische fout betekenen voor het Opper Gezag,
waar Zij voor het leger veel kader en manschappen
nodig had. Voor deze jongens betekende Gombong
een harde leerschool, maar niettemin een grote
Zegen, gezien het feit, dat uit deze knapen de
beste officieren en brigade-commandanten zijn
voortgekomen. Voor de militaire Topografische
Dienst waren zij bovendien onmisbaar. Aan hun
blauwe uniformen en kepi's kon men deze jongens
herkennen als kinderen van Jan Compagne. Dis
cipline was een eerste vereiste op de school in
Gombong; zij kregen daar lager onderwijs, les in
gymnastiek, schermen, excerceren, en konden op
jeugdige leeftijd meesters op alle wapenen worden.
Zij, die dat werden, kregen als blijk van waar
dering in bruikleen een degen, die zij mochten
dragen. De Pupillen School Gombong bleek aan
het beoogde doel te beantwoorden, doch werd
desondanks in latere jaren opgeheven. De reden
daarvan is mij niet bekend. Op wat de Missie en
de Zending in die tijd hadden gewrocht voor de
verlaten kinderen, kan niet anders dan met grote
dankbaarheid worden teruggezien. Men denke
maar eens aan de Vincentius- en Protestantse
Weeshuizen, het Opvoedingsgesticht van Pa van
der Steur te Magelang, waar verlaten jongens en
meisjes liefderijk konden worden opgenomen en
groot gebracht. Ook het Leger des Heils had in
die richting goed werk verricht.
Met alle eerbied voor dit mooie sociale werk,
konden deze jongens en meisjes op latere leeftijd
afgeleverd worden aan de maatschappij. Zowel
Pa van der Steur als Pastoor Verbraak waren
grote figuren op dit sociaal terrein. Wat Pa van
der Steur betekende voor de verlaten kinderen in
de kampongs, was wijlen Pastoor Verbraak als
algemene vader van de militairen in Atjeh. De,
ongeacht godsdienstige gezindheid en religie, om
zijn nobel karakter en menslievende inborst alge
meen vereerde Pastoor Verbraak, heeft onafgebro
ken het grootste gedeelte van zijn werkzaam leven
gedurende de meest bewogen tijden van de oorlog,
in Atjeh doorgebracht. Niets was voor deze Eer
waarde Pastoor teveel om de militairen met raad
en daad bij te staan. Daar in Bandoeng, dicht bij
het Departement van Oorlog en het paleis van
Z.E. de Legercommandant in het voormalig Ned.
ïndië, verrees het levensgrote standbeeld van pas
toor Verbraak. Dit monument was tot stand ge
komen uit vrijwillige bijdragen van officieren en
manschappen.
Veel gezagdragers.
Het mag niet worden ontkend, dat de groep In
dische Nederlanders eeuwenlang tussen hamer en
aanbeeld heeft gestaan, maar ook eeuwenlang
heeft deze groep blijk gegeven van zijn veerkracht.
Staatsrechtelijk zijn zij Nederlanders in de ware
zin des woords en als zodanig wensen zij Neder
landers te blijven tot in lengte van dagen. Tegen
assimilatie hebben zij nimmer bezwaren gemaakt,
maar assimilatie die de deur opent voor discri
minatie en degradatie, zal de groep Indische Ne
derlanders in verzet doen komen, en deze met
wettige middelen bestrijden.
In de loop der tijden zijn uit deze groep voortge
komen gezagsdragers van groot formaat o.a. Leger-
Subalterne officieren, Gouverneurs en Residenten
bij het Binnenlands Bestuur, Voorzitter en leden
van Hoge Colleges o.a. Volksraad en Raad van
Indië, Directeuren van Departementen van Alg.
Bestuur en vele Hoofdambtenaren. Ook in het
bedrijfsleven, bankwezen, cultures, bij de rechterlijke
macht, zijn zij sterk vertegenwoordigd. Van de
intellectuelen noem ik: professoren, doktoren, ju
risten, ingenieurs, hoofd-redacteuren van dagbla
den, leraren, enfin noemt II ze maar zelf op. Ne
derland mag trots wezen op de groep Indische
Nederlanders, geboren en getogen in het voormalig
Ned. Indië en die onder welke omstandigheden
ook steeds loyaal gebleven zijn.
Maar ook wij Indische Nederlanders zijn trots op
onze inheemse moeders en grootmoeders, waarvan
velen van hen thans in Nederland wonen. Onze
liefde en trouw voor het Koninklijk Huis werden
ons reeds als kind door hen met de paplepel in
gegeven. Wat zou van de kolonialen geworden
zijn, indien deze vrouwtjes er niet waren? Zij heb
ben hun mannen overal gevolgd op expedities, ja
zelfs tot op de eenzaamste posten in de buiten
gewesten. Deze vrouwen hebben voorts door de
eeuwen heen hun kinderen geleid, zodat zij niet
door het communisme of extremisme werden mee
gesleurd en daarvoor verdienen zij onze hulde en
dank.
L. F. BAUWENS.
TONG-TONG IN NIEUW GUINEA
Dit is de laatste keer dat „Tong-Tong" op de tot
nu toe gebruikelijke wijze bij NGV-leden ver
spreid wordt. De financiële toestand is van die
aard geworden, dat tot geheel zelfstandige exploi
tatie op normale wijze (dus met persoonlijke abon
nementen) moet worden overgegaan. NGV-leden
die Tong-Tong dus apart wensen te behouden,
dienen zich individueel als abonné op te geven.
Dit is een zó korte en zakelijke mededeling
maar weinigen weten welk een wereld van arbeid,
moed en offervaardigheid ermee afgesloten is.
Want Tong-Tong startte toch maar als orgaantje
van een Nw. Guinea vereniging, een groep die
overtuigd was van de noodzaak om van Nw.
Guinea het land van de Toekomst te maken. In
de loop der jaren is de Nieuw Guinea-groep echter
steeds kleiner geworden (door terugkeer van ve
len naar het vaderland, omdat meer en meer de
muziek uit het toekomstplan verdween) en welis
waar is daarmee de hoop niet kleiner geworden,
maar wel de beurs veel en veel armer. Zodat het
orgaantje opgeheven moest worden.
Zo leven er vele duizenden Indische Nederlanders
hier in Nederland. Met een verloren zekerheid,
met een schemerig geworden ideaal, met een doffe
onverschilligheid voor de toekomst. Het enige dat
deze vele duizenden nog gemeen hebben is: de
herinnering aan een vruchtbaar en goed leven. En
de bewustheid van bijzondere waarden die mis
schien nog eens te pas kunnen komen.
Hierop en hierop alleen baseert Tong-long zijn
bestaan: vergeet niet wat je geweest bent, HOUDT
BRANDENDE DE LAMPEN! Eens komt weer
een dag dat Nederland op een nieuwe wijze con
tact zoekt met de tropen. Dan zullen wij de gidsen
zijn. Duurt het nog lang? Is dit nieuwe moment al
gauw op handen? Wh weten het niet. Maar in
tussen: houdt brandende de lampen, lezers van
Tong-Tong. Houdt Uw tropische kennis op peil,
helpt anderen voor te lichten. Maakt onze kring
groot en hecht en productief. Werft abonné s voor
Tong-Tong.
ZUIGLAMSVLEES.
Het is merkwaardig dat de culturelen, die zoveel
hebben aan te merken op de jacht, blijkbaar nooit
struikelen over het cultuurverschijnsel in elk dag
blad dat zuiglamsvlees adverteert Zelfs de meest
verwoede jager zal nooit een lammetje neerschieten,
maar hier fokt men speciaal zuiglammeren voor
de „fijnproevers".
'v.