„AANH. V.P.T.L."
TONG
TONG
RECLAME ADVIEZEN
„Alleen kalmte kan redden!"
ELODIE EXPOSEERT
Soedi mampir
Restaurant
,,Modjopait"
8
Een KWART MILJOEN Indische Kopers!
U kunt hen
bereiken met
BUREAU VOOR
waarin de tropenzon schijnt
Wij doen Uw annonce aanslaan
bij het Indisch publiek dat
een eigen contactcode heeft
in
Regentesselaan 158
Telef. 33.70.8S
(bereikbaar met lijn 2. 5 en 12)
TONG-TONG doet af en toe een greep in het Aanhangsel van het VPTL, het „leerboekje van
het KNIL", opdat wij niet vergeten zullen de jongens in blauwe attila (en later in grijsgroen) die
de kastanjes uit het vuur haalden voor de burgerij in Indië en in Holland
Hier een lesje hoe te handelen bij paniek. Lesjes als deze hebben bij het KNIL „Alleen kalmte
kan redden" zowat tot een gevleugeld woord gemaakt.
In den jare 1904 bivakkeerden in het Salaman-
ganse 2 brig, infie. onder co. van luitenant Fran-
kamp aan een kleine aloer. De troep lag in carré
onder afdakjes van takken en blaren en besloeg
3 zijden, 4de zijde was de aloer. De cdt. lag
zoals gebruikelijk onder een afdak in 't midden
van het carré.
Midden in de nacht was een inl. aan 't dromen
dat 't bivak een klewangaanval kreeg. De man,
gekleed in een pendek en een wit baardje, sprong,
gillende „orang Atjeh masoek", op en begint in 't
wilde te vuren, 't Gehele bivak was in oproer. Een
fus., de dromer voor een binnengedrongen Atleher
aanziende, schoot hem door de hand, 't werd in een
minimum van tijd een gegil en gevuur van belang
en daar iedereen naar 't midden drong, lag de cdt.
weldra begraven onder zijn afdakje, waarop vele
fuseliers waren neergevallen. Nadat de cdt., die
niet beter wist, dan dat hij onder Atjehers lag, zich
eindelijk vrij had gewerkt, riep hij: front kaloewar,
djangan pasang. t Was alsof op dit toverwoord
gewacht werd, de rust keerde ogenblikkelijk terug,
de bevolen opstelling werd ingenomen. De troep
was danig overstuur, zelfs de oude rotten van Eur.
wilden nog zo maar niet aannemen, dat er geen
Atlehers geweest waren. Hier was een geval van
paniek dat gelukkig slechts met één gewonde af
liep.
Deze les is in het Aanh. V.P.T.L. opgenomen als
no. 199.
Noot van de redactie: Publicatie van fragmenten
uit het Aanh. V.P.T.L. en andere werken over
de krijgsgeschiedenis in het oude Indië belichten
de historie van het KNIL. Later zullen in
TONG-TONG ook artikelen verschijnen, die de
culturele betekenis van dit leger zullen belich
ten.
Van 26 juli tot 16 augustus, dagelijks van 4-11 u..
exposeert in de Houtrusthallen te Den Haag de
Indische schilderes Elodie van Heemskerck-Deux.
Over mevrouw van Heemskerck mochten we enige
maanden terug reeds met plezier in onze kolom
men schrijven en we hopen het nog vaker te mo
gen doen. Want in vele opzichten is zij een typi
sche vertegenwoordigster van het voorbeeldige In
dische meisje.
Mevrouw van Heemskerck is nu 69 jaar en ze
heeft het verre van breed, maar geboren in een
tijd van pioniers heeft ze van jongsaf aan geleerd
zich moedig en opgeruimd aan te passen bij de
moeilijkste omstandigheden en er tóch nog zoveel
mogeliijk uit te halen. Op haar „ouwe dag" (want
eigenlijk zal mevrouw v. Heemskerck altijd jong
blijven!) leeft ze zoals menig jongmens dat graag
zou willen maar niet altijd aandurft: als artiste
op een kleine mansarde, omgeven door haar schil
derijen en elke dag werkend met een zó groot
enthousiasme dat burgercomfort en royaal eten
nauwelijks een rol meer spelen.
Het spreekt vanzelf dat iemand die 65 jaar in
Indië geleefd heeft van Indië schildert en onder
haar nijvere vingers komen het karbouwenhoe-
dertje, de vruchtenverkoopster, de padipluksters,
de vissers opnieuw tot leven. Elodie heeft maar
heel weinig les gehad en in een beschaving die
gewend is aan Grootmeesters met indrukwekkende
exposities zou ze nauwelijks enige aandacht heb
ben, maar Elodie is niet in het minst geïntimi
deerd, Ze studeert ijverig en is onophoudelijk bezig
haar techniek te Verbeteren.
Want tenslotte gaat het bij haar niet om een „mee
doen" met Europese scholen, noch om het winnen
van een plaats onder de Europese artisten, maar
om datgene wat kunst in zijn eerste en wezenlijke
vorm is: het uitleven van een vol zieleleven. En
omdat Elodie Indisch meisje is, is het het Indische
zieleleven dat in haar schilderijen vorm vindt. En
dit is een eenvoud en soberheid, die ontroert.
Elodie heeft ook eens een boek geschreven over
het leven van eenvoudige dessalieden. Het boek is
intussen verloren gegaan, maar we hopen er toch
nog een exemplaar van terug te vinden. Maar in
elk geval hopen wij dat haar schilderijen langer
zullen leven en dat velen naar haar expositie zul
len komen om persoonlijk kennis te komen maken.
Al was het alleen om te leren wat assimileren wér
kelijk is: leven in het heden met behoud van het
verleden en vol nieuwe moed voor de toekomst
hoe oud je ook mag zijn!
P. G. DESSAUVAGIE
BELASTINGDESKUNDIGE
stelt zich ELKE WOENSDAG en ZATER
DAG beschikbaar voor hel verstrekken van
GRATIS ADVIEZEN
in belastingzaken voor abonné's van
TONG-TONG
tel. 01700/634285
Wij hoeven zijn naam niet te noemen. Iedereen
kent deze officier. Hij vertegenwoordigt voor ons
alles wat trouww, eerlijk, moedig is! Maar hoe
verschrikkelijk weinig is van hem bekend! Stuur
ons anecdoten uit het leven van de MENS Be
renschot, omdat hem in TONG-TONG het recht
wedervaart dat hem toekomt!
En stuur ons anecdoten van ieder ander MENS
in Indië, generaal of soldaat, GG of derde com
mies, superintendent of assistent-snijvelder, die U
gekend hebt. TONG-TONG wil het Indische le
ven niet bieden als „staat van dienst" maar als
MENSELIJK DOCUMENT!
(thans onder nieuw en perfect
beheer)
Indische en Chinese tafel
Verzorgt uitzending vanaf f 2.50
Specialiteiten brongkos en goelai
kambing (op bestelling)
Noteer het aderes