m
No. 81
Eén van de meest dramatische expedities van het leger in Indië is geweest de expeditie in augustus
1894 naar Lombok. Onze troepen leden schrikbarende verliezen, maar zelden ook werden zovele
staaltjes ten toon gespreid van moed, trouw, wapenbroederschap en doorzettingsvermogen. In het
Aanhangsel VPTL (het leerboekje van het KNIL) vinden wij deze expeditie terug in een simpel
lesje (No. 81): „Niet des nachts onverwachts een bivak van eigen troepen benaderen, indien kans
bestaat door eigen schildwachten met vuur te worden ontvangen."
Door een gelukkige omstandigheid kunnen we bij dit verhaal twee zeldzame foto s plaatsen, ons
afgestaan met een grote collectie (eigendom van wijlen Frits von Faber) door de heer Kuipers van
Van Sfockum's Antiquariaat, Prinsengracht 15, Den Haag (waar voor Indischgasten nog vee. meer
interessants te vinden is!).
I en i d maand augustus 1894 tijdens de Lom- HHRSj»
bokexpeditie de kolonne Lawick van Pabst op de
terugmars uit het binnenland naar Ampenan. on-
bewust van de overval te Tjakranegara, welke de
opperbevelhebber had genoopt op het strandbivak
te Ampenan terug te trekken, het schijnbaar ver
laten Tjakra binnentrok, werd deze kolonne bin
nen genoemde plaats onverwachts van alle zijden
zodanig bestookt, dat de achterhoede onder com
mando van kapitein Lindgreen van de hoofdmacht
werd afgesneden,
Het gelukte de kapitein Lindgreen, na reeds een
40-tal gewonden te hebben gekregen op zijn onge
veer 120 man tellende groep, zijn manschappen te
verzamelen in een verlaten Dewa-tempel, waar hij
zich de opdringende Balinezen van het lijf wist te
houden.
Eindelijk kon hij hier de toestand eens overzien
en deze was verre van bemoedigend. Instrumenten
en verbandmiddelen waren verloren gegaan, geen
druppel water was te vinden voor de gekwetsten,
waarvan velen in ijlende toestand, onbeschrijfelijk
leden.
Onbekend met de volle omgang van de ramp in
Tjakra, hoopte de commandant op ontzet. Daartoe
diende de opperbevelhebber te weten, waar de
kolonne Lindgreen was opgesloten, waarom ge
noemd hoofdofficier besloot een officier met een
patrouille naar Ampenan te zenden en daar om
hulp te verzoeken.
Met welke moeilijkheden deze officier met zijn
troepen te kampen had. gaat elke beschrijving te
boven. Bij nacht tussen het warnet van muren
buiten Tjakra te komen om Ampenan te bereiken,
was ondoenlijk.
IN DE VREEMDE.
Daar stonden ze als weggevlogen vogels,
In een ver land, waar vreemd hun was de lucht.
De ogen toe, de vleugels saam gevouwen,,
't Leek 'n dankgebed na een geslaagde vlucht!
Maar bij 't morgenkrieken, als z' opwaarts keken
Naar de horizont betoverend gekleurd.
Strekten ze blij, de toegevouwen vleugels.
Als hadden ze tevoren niet getreurd!
Helaas, tussen dat deinend vleugel-klappen,
Lagen er enigen al levensmoe.
De vleugels bleven netjes saamgevouwen,
Want d' ogen waren voor eeuwig toe!
Mej. A. A. Snackey.
Deze toto werd gemaakt tijdens de opmars van
gaan. Hier is een onderdeel gemoedelijk bijeen
van Lombok.
i onze troepen. Alles scheen van een leien dakje te
bij de vijver van één der lustverblijven van de vorst
Daarom moest de tocht bij daglicht aanvangen,
met het gevolg, dat men weldra door de Baliërs
werd ontdekt. Onder hevig vuur bereikte de pa-
trou'lle de sawah en na de mars daarin nog een
400 m te hebben voortgezet, bleek het d? com
mandant dat zijn manschappen, uitgeput door de
ontzettende emotie en waarvan bovend en velen
gewond waren, niet, verder konden.
Daarom besloot hij achter een paar dijkjes het in
vallen van de duisternis af te wachten. Daardoor
begunstigd, gelukte het hem omstreeks 5 uur in
de morgen, dus nog vóór het aanbreken van de
dag. Ampenan te bereiken.
Het bivak was voorbij; voor alle zekerheid ging
de commandant, slechts vergezeld van een serge
ant, vooruit om de schildwacht aan te roepen.
Heeft deze hem niet gehoord, vertrouwde hij de
zaak niet, of verkeerde hij nog onder de zenuw
invloeden van de vorige dag? De sergeant, die de
commandant vergezelde, die tot hier toe op won
derbaarlijke wijze evenals zijn patrouillegenoten
ettelijke malen aan de dood was ontsnapt, viel
hier. getroffen door een kogel van een van zijn
makkers in dc armen van zijn luitenant
Enige dagen later vermaakten onze „Jannen" zich kostelijk met een geïmproviseerd cabaret. Men
verveelde zich. Om de goede stemming erin te houden werd het Rembrandt plein naar Ampenan
gebracht! Dat was twee dagen voor de overval. Veel van de jongens op deze foto zagen hun
vaderland nooit weerom
E i hoewel deze officier, na de doorstane gevaren
en ellende, verheugd zijn doel te hebben bereikt en
in vei.lige haven te zijn aangeland, onder de ge
geven omstandigheden geen blaam mag treffen,
spreekt uit het vorenstaande voorbeeld duidelijk
hoe gemakkelijk het ongeluk had kunnen zijn voor
komen, door nog een luttele spanne tijds te wach
ten en het daglicht af te wachten alvorens zich aan
de schildwacht kenbaar te maken.