A WAS PERKEDEL!
GROTE BOEIMGS
Wfl maken allemaal samen ons Kerstnummer
Ons leven lang hebben wij, Indische Nederlanders, ons Kerstnummer kant en klaar in onze
voorgalerij gekregen („Wow-wow!" „Tsk-tsk-tsk!" „Aadoeoeoe, so mooi!"), maar nu, waarde
lezers, nu wij ons blad zelf maken maken wij ook ons Kerstnummer zelf. Ja ja, iets scheppen
betekent vooruit kijken („Gouverner c'est prévoir!") en nu kijken we twee maanden vooruit.
Alleen maar twee maanden vooruit, want UITERLIJK 28 NOVEMBER
a.s. moet alle ingezonden kopij in ons bezit zijn.
Wat Uw redactie verlangt is:
1. verhaaltjes (KORT) anecdoten, moppen.
2. tekeningen.
3. fotos.
Wij hebben in ons leven heel wat bijzondere kerstvieringen meegemaakt: in de stad en in
de oedik, onder Christenen en onder heidenen, in vrijheid en in krijgsgevangenschap, op
gewekte en verdrietige (maar hoopvolle), in eenzaamheid en in kolossale familie-reünies,
met fantastisch rijke en jammerlijk armzalige kersttafels, met gedonder van mertjon of gra-
naatvuur en in majestatische stilte, hoog in de neveliqe bergen en laag op een eenzame,
moerassige tandjoeng, in een prauw op zee of in een draagstoel in de Boekit Barisan, met
kerstgans, kerst-causaris en kerst-katik. laat mij uitscheiden. Er is geen volk ter wereld
dat zó gevarieerd dit Feest van Hoop heeft gevierd als wij.
Nu, getuig dan, lezers en lezeressen. Schrijf desnoods een klein memootje, een enkele bijzon
derheid. Vindt oude foto's en tekeningen of maak ze nu. Maar denk erom: liefst zo bijzonder
of zo karakteristiek mogelijk. Dus liever GEEN foto van een kerstboom in een moderne
zitkamer (waar niets tropisch aan is) en met nette meneren en mevrouwen er om heen
gedrapeerd, maar echt „thuis", Indisch-thuis. Zodat je ergens toch ook wel zien kan dat het
geen Europees Kerstfeest is, maar een Kerstfeest in een warm land.
Wij hebben bij voorkeur ernstige of stemmingsstukken, maar per sé mag de humor niet
ontbreken. Kerstmis was bij ons nooit een stijve, overdreven vrome beweging, maar een
blijmoedig feest. Ach, dat weet LI best wel.
En wacht U vooral niet tot eind november, maar begin zo gauw mogelijk. Juist nu het nog
warm is, lijkt de temperatuur het best op de kerst-temperatuur van het oude Indië.
Wij van onze kant beloven U dat wij een extra dik nummer zullen maken, zo mogelijk in
kleur, dat wij met trots kunnen aanbieden aan het Nederlandse volk als souvenir van een
klein Christenvolk, eens levend achter de horizon, maar met trots de sterkste tradities hoog
houdend van een waarlijk Christelijk Europa.
En nu: aan de slag en selamat kerdja!
Tjalie Robinson.
P.S. Wie even een eindje minder ver vooruit kijkt, ontdekt Sinterklaas. Hey you! Zit er
niet overal een kostelijke Sinterklaas-herinnering verstopt? D'r uit ermee en opgestuurd. Vlug!
P.S. P.S. (S.O.S., S.O.S.!) Werf intussen vééél lezers. Hoe meer lezers, hoe geweldiger
Kerstnummer!
Bij bestrijding van de hondsdolheid reden in het
begin van deze eeuw in Semarang de honden
karren rond Deze wagens werden getrokken
door zogenaamde kettingberen politioneel ver
oordeelden) die gewapend waren met lange bam
boestokken waaraan een rotan strop bevestigd
was.
In de regel waren er vier van deze strapans bij
elke wagen onder toezicht van een Mandoer, even
eens een gestrafte, die eeri witte band droeg waar
op een ,,M" stond. Allen waren gekleed in het be
kende vaalbruine pak met de zwarte hoofddoek. Er
werd jacht gemaakt op verwaarloosde, loslopende
honden. De vangst viel in het begin wel mee, maar
na enkele dagen leerden de honden de kar kennen
en maakten zij dus dat zij uit de buurt kwamen.
Daarom werd een lokmiddel in gebruik genomen:
pèrkedèl. Dat waren fricadellen, in olie gebraden
en in een apotheek ingespoten met vergif: strych
nine. Vanwege het gevaar mochten deze gehakt
ballen alleen gehanteerd worden door Europese
schouten en politieopzieners, die bij toerbeurt dienst
deden. Men ging er in de regel 's middags om een
uur of vijf op uit, naar de aloon aloon, waar zich
veel mensen hadden verzameld om te luisteren
naar de muziek van de schutterij, of te kijken naar
een voetbalwedstrijd. Natuurlijk ontbraken de ver
kopers van drinken en eten ook niet en rond hun
pikoelans zwierven de gladdakkers. Op een middag
liep er ook de bekende, lange, oude schout Van
der Plas, met achter zich een geelvink, die het si
garenkistje droeg waarin de fricadellen. In de
nabijheid van een paar honden werd een balletje
neergelegd. De honden hapten toe en vielen dan
een eindje verder neer. De kettingberen haalden de
kadavers op.
Een eind verder weer een paar honden, ditmaal
goed verzorgde dieren, eigendom van militairen
die daar ook wandelden. De militairen lachen en
kijken toe. Een dikke tangsihond komt naar een
gehaktballetje toe, ruikt er aan, licht zijn poot op
om erop te U weet wel. De schout natuurlijk
kwaad. Hij jaagt de hond weg. De geelvink raapt
het balletje weer op en de militairen brullen het
uit, de schout loopt statig door. Maar iedereen
jaagt al wat hond is weg en roept Awas, perkedel!!
O.
GEEN ANTWOORD?
Wie op een brief of inzending nooit bericht heeft
gehad, wordt verzocht dit per briefkaart aan ons
te melden. Het is zeer wel mogelijk dat post in het
ongerede ils geraakt. Redactie en Administratie
schrijven terug op ALLES waar een antwoord op
verwacht mag worden!
Waarom weten wij zo weinig van onze eigen
mensen af? En waarom trekken wij daaruit de
conclusie dat onze groep geen Groten heeft? Wat
zijn wij b.v. waard als bouwers? Weet U dat één
van de grootste ingenieurs die de wereld kent
(thans werkend voor de UNO) een Indische jon
gen is? Prof. dr. ir. W. J. van Blommenstein, die
thans de enorme irrigatiewerken in Pakistan uit
voert, de man van het Brocopondo-plan (dat Ne
derland niet aandurfde en thans uitgevoerd wordt
door Alcoa), van het Taroem-plan, van het Se-
rajoe-plan, van de Nickerie-polder! Weet U dat
de langste brug in één overspanning van Neder
land (bij Rhenen) het werk is van een Indische
jongen, ir. W. J. v. d. Eb? Dat de nieuwe enorme
havenwerken van Perzië worden uitgevoerd door
een Indische jongen, ir. J. F. Bish, die ook andere
bijzondere werken in Nederland op zijn naam heeft
staan en in zijn vak een reputatie heeft als uit
vinder? Weet U dat een van onze beste plano
logen, ir. Tom Nix, een Indische jongen is?
Wij zijn er altijd als de kippen bij om grootheden
elders te bejubelen en wij kijken onze eigen garde
voorbij! Weet U dat één van Amsterdams groot
ste burgemeesters, burgemeester Van Leeuwen (een
straat en een school in Amsterdam heten naar
hem), een Indische jongen was? Weet u dat die
bankbriefjes die u zo nonchalant door uw vin
gers laat glijden (van f 10,van f 25,en
f 100,— laat ze vaker onze kant uit glijden!)
getekend zijn door een Indische jongen, Eppo
Doeve?
Hoe slecht kennen wij onze groep. En hoe schaam
tevol bereid om te zeggen dat we maar onder
moeten gaan in een ander volk „net zo lang tot de
bruine Indo is weggeassimileerd!" We roeien daar
mee één van de kostbaarste en nuttigste kruiden
uit in Nederlands volkstuin.
Schaamt U, weglopers en onderkruipers! En de
besten onder ons: formeert U, „serrez les rangs"!
Wees zelfbewust. Wees TROTS!
ABONNEMENTEN BUITEN
Nw. Guinea
f 2.00
P-
maand
f 2.50
P-
maand
Ver. Staten
f 2.00
P-
maand
Suriname
f 1.50
P-
maand
f 1.50
P-
maand
f 2.50
P-
maand
Canada
f 2.00
P-
maand
Nw. Zeeland
f 2.50
P
maand
Zd. Afrika
f 2.50
P-
maand
ALLES PER
LUCHTPOST
OMAATJE
Kijkend naar de Hollandse dames, die op hun bal
konnetjes zitten te bruinen: „Astaga! Blanda hij
wil bruin. Indo hij wil niet. Als assimilatie, roe-
wet-ah!"
Zeeland
zoals de
plaatsje
en ook
citerspele.
in.
Onvergtelijk blijft voor ons de muziek
uit Indonesië, de schoonste Europese
klassiek ten spijt. Ja, we voelen ons rijker
omdat we het ene kunen waarderen en.
het andere kennen en liefhebben ook!
Zullen wij ooit vergeten de tuimelende
angkloeng op een ochtend-pasar, de
verre gamelanklanken van de kapoepatèn
in een klein stadje, de avonden met ke-
tjapi-klanken uit de kampong achter ons
huisAh, ondankbaar en dom is hij die
dit vergeten wil. Is niet de moderne
Franse componist Boulez zó bezield van
alle muziek uit het oosten, dat hij hele
gamelan-accoorden in zijn hyper-moderne
composities opneemt? En zouden wij dan
zeggen: ..Ik assimileer! Geef mijn ut
draai-orregel maar!"
Eén van de onvergetelijke musici uit dat
oude Indië is de blinde ketjapispeler van
Braga in Bandoeng (voor Toko Nieuw-
in de Dierentuin), die vaak plotseling kon aangrijpen met een diepe melancholie
- in ..The third Man". Voor hem ruimen we in TONG-TONG graag een extra-
Foto ingez. door W. G. Retel Helmrich
