r Meer dan de halve wereld eet mMf, Rijstverbruik in Nederland in 5 jaar verdubbeld 9 V. W ZO ZAGEN WE DE RIJST Wij zien de sawahs nóg voor ons. Eerst de spie gelende waterpartijen, gevat tussen de „galan- gans". De landman, voortschrijdend, op zijn nek de ploeg en drijvende het trekvee. Voor dag en dauw aan het werk. Dan zien wij successievelijk de sprietjes, die zo overgeplant zijn. Allengs wordt de sawah groen, egaal licht tot donker gekleurd. Tenslotte goudgeel. De oogst! Er is feest in de desa en op het veld! Tientallen mannen en vrou wen aan het padi-snijden. Gestoei en gelach al om! Zijn de bundels padi-halmen binnen en ge droogd, dan komt de tijd om te dorsen. De „gabah komt het eerst te voorschijn. Deze wordt ontdaan van het afval door middel van schudden en op gooien en vangen gebruikmakend van een „tam- pah". Kippen en ander pluimvee houden hierbij de bewerkster gezelschap. Er valt dan nog wat te bikken! Wordt de rijst geconsumeerd, dan scharen de vrouwen zich weer om de ,,lesoeng het rijstblok, met de „aloe", de stamper. De gabahschildjes worden gespleten en de witte ,,beras komt te voorschijn. Dit stampen geschiedt op de cadans van stamper en blok. Nadat wederom de bewer king wordt toegepast met de „tampah", komen de restanten als „dedek" voor veevoer, de „memir", fijn geslagen „beras", voor het maken van diverse koekjes en de pluimen, de halmen en het kaf, het loog voor haarwassing en zeep en het stro voor emballage. Niets wordt weggegooid. Hier ook een toename. Nederlanders en Indische Nederlanders zijn hier in Nederland zeker niet on schuldig aan. Wij merken het ook aan de Indische restaurants met exotische opschriften, die in zeer korte tijd als paddestoelen uit de grond zijn ver- De prijs per kg beras in Ned. centen: Amerika 1937— 26 Birma: 1950— 46 1957- 78 1956 69 Brazilië 1937- 23 India: 1937— 32 1952—105 1956- 100 Indonesië: 1937— 13 Japan: 1937- 30 1957-116 1956— 260 Thailand: 1937- 13 Italië: 1937— 26 1957- 25 1954 57 Men kan de detailprijs gevoegelijk met 20 ver noyen. in iNtrutri ïcuiu vmiccu wc LJ1) denier voor lkg geslepen rijst van 80 tot 120 cent. (Het is duidelijk, dat wanneer rijst hier nóg goedkoper zou zijn, het aantal rijst-eters nóg gro ter zou zijn. Nu al BEWIJST menige Indische huisvrouw dat rijst goedkoper en nuttiger is als hoofdvoedsel. Ook Nederlanders die Indië nooit zagen verorberen dagelijks honderdduizenden por ties rijst in heel Nederland. Red. T.T.) Wij gaan verder. Excuseer weer de cijfers! Ik kan niet zonder. Wv; V fa *V. w i-'Mm» i WIE ETEN ER RIJST? Consumerende volken, totaal: in 1937 1082.3 miljoen 1951 -- 1295.7 1956 1394.2 Men ziet de stijging van het aantal rijsteters. Ik ga voort met de cijfers. Invoer naar de verschillende landen in Europa: per ton van 1000 kg beras België-Luxemburg Frankrijk Duitsland Griekenland Nederland Zwitserland Engeland ('s Werelds tweede hoofdvoedsel is meel: tarwe- rogge-, mais-, enz. Red.) Opbrengst Vroeger rekenden wij met aantal ,,pikols van pl.m. 60 kg per „bahoe" op een vlaktemaat van pl.m. 7000 m2. Thans moet dit geschieden in quintalen van 100 kg bij een hectare van 10.000 m2. Per Quintaal-Hectare: 1953 1954 1955 1956 27 36 53 83 31 65 73 75 83 73 98 106 1 4 4 5 40 75 90 90 24 18 19 32 54 69 105 85 OMAATJE. Als er gesproken wordt over de Witte Walvis Mrby Dick: „Ah! Visser-latijn, ah!" En even later: „Masa Moby Duck! Donald Duck toh?" Syrië Turkije Vietnam Birma Hongkong India Indonesië Japan Philippijnen Thailand Argentinië Brazilië Italië Portugal Spanje Europa importeert Afrika Indonesië in 1938 in 1956 Ik kan niet nalaten Indonesië in 1938 30 Columbia 12 Paraguay 13 Peru 14 Suriname 30 Uruguay 13 Venezuela 17 N.- en C.-Amerika 40 United States 12 Afrika 14 Egypte 31 Frankrijk 14 Griekenland 47 Joegoslavië 42 Australië 59 U.S.S.R. per jaar Wij komen ait het land van de rijst. Maar hoewel wij in ons leven vele pikoels van dit kostbare voedsel hebben verorberd (en het In dischmanschap zelfs werd gemeten naar de pi- koel rijst die de baroe gegeten had!) weten wij betrekkelijk weinig van dit voedsel af. Er zijn zelfs super-assimilanten die beweren beter Ne derlander te worden door dit hoofdvoedsel te vervangen door de aardappel óók een import- voedsel van Europa!). Statistieken wijzen ech ter onloochenbaar aan dat rijst als hoofdvoed sel meer en meer alle andere ,,hoofdvoedsels" verdringt. Ook (en in sterke mate zelfs!) in Europa. Men zou dus kunnen zeggen: hoe be wuster Europeaan, hoe meer rijst als voedsel! Ook zal er hoogstwaarschijnlijk (de bevolkings aanwas van Nederland in aanmerking nemend) in verre of nabije toekomst wel weer een groot aantal Nederlanders (dus ook Ind. Nederlan ders naar andere werelddelen trekken. Zeker ook naar andere tropische streken, waar rijst verbouwd wordt. En dan is het wel zo nuttig iets af te weten van bouw, verwerking en an dere bijzonderheden van Rijst. En tenslotte: TONG-TONG is een Indisch blad. In dit blad verdient Rijst een ereplaats. Onder de ,,Olly" (die deze artikelreeks schrijft) verschuilt zich een uitnemend rijst- kenner en -eter!De redactie is hem zeer erkentelijk voor de wijze waarop hij ons, rijst eters, leert ook iets van rijst te WETEN! Dit artikel is practisch geheel gewijd aan cij fers. Noteer er een paar en gebruik deze feiten in discussies met onwetenden en twijfelaars! 16 ■20 38 42 40 40 15 34 15 50 43 29 35 38 16 570 t. 330 t. 280 t. 814 t. u te wijzen op de import van en 1956. Productie van paddi Arealen in 1000 Heet. Azië 117.000 ton 74.400 China 78.000 31.000 Z.-Amerika 5.120 3.140 N.-Amerika 3.020 1.230 Afrika 4.400 3.1130 Europa 1.530 370 Australië 110 40 U.S.S.R. Heel de wereld 209.200 ton x 1000 195.000 x 1000 Heet. voor een waarde van: pl.m. 17 miljard. (Om deze cijfers wat duidelijker te maken: alle rijsteters ter wereld vormen een volk, ruim 126 maal zo groot als het Nederlandse volk. Het to taal rijst-areaal van de hele wereld vormt een gebied zo groot dis 65 x Nederland -poeh! Denk niet te min over die simpele hap rijst! - Red. T.T.) In een volgend artikel enige belangrijke aanteke ningen geput uit ,,De Landbouw in de Indische Archipel" onder redactie van Dr. C. J. J. van Hall en C. van de Koppel, Uitgeverij N.V. W. van Hoeve, 's-Gravenhage 1948. OLLY Ro: „Tjoba, dese raadsel, ja No! Poten-nja twee, bek-nja londjong, blaffen kaja chon. Tjoba wat dese!" No: ,,Wah. Muuulek dese. Al. Heef op. Ro: „Blekok!" No.: „Masa blekok blaffen als chon!" Ro: „Als twee poten, klop?" No- „Klop." Ro: „Als bek londjong, klop?" No: „Klop." Ro- „Als so, makkelijk dong!" No: „Makkelijk". Ro.: Als raadsel muulek, dong? Dese blaffen voor maken muulek!

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1958 | | pagina 9