#'/s
OnzeKunstkring TONG-TONG
VAN HIER EN GUNDER
11
Van Hier en Gunder is onze belangrijkste rubriek. Voor het eerst in de historie van de Indische
journalistiek bestaat ergens een vrije uitwisseling van gedachten over de meest uiteenlopende onder~
werpen. De Indische burger stuurde destijds haast nooit ingezonden stukken in en doet het nog steeds
slecht in de Hollandse pers. Omdat wij hier vaak »als vreemdenspreken en niet verstaan worden.
In TONG-TONG voeden wij elkaar op. sterker dan uit welke andere kolom ook in dit blad is
hier de psychologie van de Indischman te herkennen.
,.U schrijft dat celen, ook Hollanders, zo graag
het Jav a-taalt je, door LI terecht ..petjo" genoemd,
horen. Dit is en blijft 'n arme of achterbuurt Ne
derlands. zoals we hier ook uit de volksmond
kennen voor mij ook onuitstaanbaarGebruik
van deze taal is voor sommige mensen beledigend,
wordt ook veel gebruikt om expres neer te halen.
Denkt U om nijd en afgunst!"
Mevr. F. v, A.
Ondanks nijd en afgunst vertoont TONG-TONG's
abonné-toename een sterk stijgende lijn. Dat komt
omdat TONG-TONG juist met zijn Indisch taaltje
LEEFT. Als U wat taalkunde studeert of als U
nuchter om U heen kijkt en luistert, merkt U ook
wel dat dialecten, streektalen, beroepsjargons, etc.
onuitroeibaar zijn. Nederlands wereldberoemde
onderwijs heeft de honderden Nederlandse taal
aspecten niet kunnen uitroeien en zelfs Wim Kan
gebruikt ze om zijn humor te kruiden. Elk volk
heeft in zijn literatuur ettelijke boeken in dialect
of hele passages in „achterbuurttaal". Miljoenen
hoogst fatsoenlijke mensen luisteren met plezier
naar Parijse of Amerikaanse achterbuurtliedjes
(,,Mack the Knife"). Dat komt omdat standaard
talen theoretisch zijn en dood, maar alle dialecten
zijn levend en mousserend. Tot slot: Indisch is
GEEN achterbuurttaal „petjo" is een kleine
rende aanduiding om te kwetsen. Achterbuurtmen
sen zijn trouwens niet automatisch slecht of on
fatsoenlijk. Niet neerkijken op mensen die „slecht"
praten. Wij propageren het Indisch niet, moedigen
het niet aan en chargeren niet, maar sluiten het
niet uit.
Behalve de taal hebben tientallen andere „fatsoens
normen de Indische groep altijd uiteengescheurd
en versnipperd en ondanks al zijn begaafdheden en
talenten gemaakt tot een waardeloze bende, prooi
van allerlei profiteurs. Duizenden van onze grieven
en bezwaren en onrechten zijn een gevolg van ons
gebrek aan eenheidsgevoel en broederschap. De
ONverdraagzaamheid is TONG-TONG's grootste
vijand. Laat ons tenslotte assimilerend in Neder
land, begrip hebben voor Nederlandse verdraag
zaamheid. Johnny Jordaan en Rijk de Gooyer
brengen numor en opgewektheid in tienduizenden
gezinnen, waai schoonsprekende artisten in alle
standen ia !en. Zodra TONG-TONG onvertogen
voorden gebruikt (wél een aspect van het petjo!)
is kritiek op zijn plaats. Nu scharen ALLe broertjes
en zusjes uit Indië zich aaneen en wij betuigen op
deze piaats onze dank aan onze Indische schrijvers
en schrijfsters, onze „Grote Kangs en ruimen van
geest, die ons blad steunen met hun volle inzet en
nooit één woord kritiek.
Overigens zien wij in dat veel kritiek goed bedoeld
is en vaak niet anders dan een vertraagde nawer
king uit vroeger dagen toen IN INDIË slecht taal
gebruik schadelijk was voor het bestaan. Alles
zal zeker beter worden.
..Ik stel voor als groet van TONG-TONG-lezers
in te stellen de tweemaal uitgestoken tong."
R. de K.
Een ander voorstel was regelmatig zoveel te ge-
bru'ken van Nederlands beroemdste cultuurprodukt,
de jenever, dat altijd gesproken werd met een dub
bele tong
Ondanks al mijn moeite kreeg ik niets terug. Zelfs
Ons grootste bezit, onze onderneming, zijn wij kwijt.
Alles is mij ontnomen. Mijn man in een Jappen-
kamp, ons huis en inboedel. Alles habis. Op een
schoen en een slof kwam ik in Nederland aan.
geen smartegeld. omdat ik aandelen heb van de
onderneming (die niets waard zijn!). Bezit, volgens
de Regering! Onrecht overal!
Mevr. S. B.
De moraal: dat is de straf omdat je zo koloniaal
•geleefd hebt
..Tjalie, tot de historie van de import-Europeaan
behoort ook het Half castes and dogs keep out".
Ben je dat vergetenK.
Neen. Ook realiseer ik me heel goed dat nu overal
de kreet weerklinkt: „Whites, get out!" Wat zal
de leus van morgen zijn? Laat de bijl van de on
verdraagzaamheid met rust ter wille van het nieu
we geslacht. Wij moeten onze historie niet door
vorsen om af te rekenen, maar om er nuttige les
sen uit te trekken voor de toekomst.
BOEMBOE AJAM PANGGANG KETJAP.
PEDIS BLASER.
Omdat ik geen oven heb neem ik altijd een kip
aan het spit gebraden bij mijn poelier, belah en
gedjek deze even met de oelekkan.
Daarna ga ik de lombok rawit en de bawang
poetih oeleken, fruiten in margarine, die hierbij
een beetje water, ketjap, mosterd, tomaten ketchup
en goela djawa naar smaak. Dit alles goed roeren
en daarna de kiphelften er in leggen en laten
sudderen totdat de saus goed in de kip is inge
trokken. Natuurlijk niet te veel saus anders gembor.
Moet zo njemek-njemek weet je.
Zo hebben we dan weer ons maal, makkelijk toch
en ik hoef niet te lang in de keuken te staan.
Als groente neem ik dan komkommer voor atjar
of lalap.
Jo B.
Zoals in ons vorige nummer reeds werd gemeld is op 6 mei j.l. de oprichting tot stand gekomen
van de Kunstkring TONG-TONG. Voor het eerst in het bestaan van de Nederlands/Indische sa
menleving een Indische Kunstkring Met het verlangen Tropische waarden (dus niet uit het oude
Indië alleen!) te ontdekken en in een eigen kunstvorm te geven (literatuur, schilderen, fotografie
en film, beeldhouwen, toneel, cabaret, dans, muziek, enz. enz.).
De Kunstkring TONG-TONG moet niet ver
ward worden met de Kunstkringen die in Indië (en
later in Indonesië) bestonden. Hier bestond het
werk hoofdzakelijk uit het importeren of lenen
van artisten of hun werk uit het buitenland: zelf
werkzaamheid werd in zeer bescheiden mate be
tracht.
Voor de Kunstkring TONG-TONG bestaat de
eerste behoefte uiteraard niet. Wij zijn in Europa.
Er valt hier dus op cultureel gebied genoeg op
te steken buiten onze eigen Kunstkring. Daarente
gen werpt onze Kunstkring zich practisch uitslui
tend en met grote ondernemingslust op het ver
zamelen, ontwikkelen, scholen en eventueel richten
van eigen kunstvormen.
Waarom dat in een aparte kring gebeuren moet?
Elke kunst in Europa heeft een eigen en vaak
meer kringen van gelijk georiënteerden, die bui
ten hun eigen kring geen gehoor, begrip of ap
preciatie krijgen. Dat is ook het geval met onze
eigen kunstenaars, die bovendien door hun tro
pische afkomst vaak onverstaanbaar blijven, ook
al omdat zij zich nog niet voldoende hebben kun
nen ontplooien. Ook is er behoefte aan een eigen
vormgeving op terreinen waar de Europese kun
stenaar niet kan binnendringen. Om een voorbeeld
te noemen: wie zou een standbeeld kunnen maken
van De Planter? De Indische Jager? Dat kleine
Indische braniemakertje van de straat? Wie zou
tropische decors kunnen maken met dominerende
motieven van bamboe, kladie, pisang, sisal? Enz.
enz.
Verspreid over heel Nederland leven kunstenaars,
enkelingen in de massa, die luisteren naar hun
hart en ergens niet de juiste toets kunnen vinden
voor penseel, boetseerspatel of snaarinstrument.
De Kunstkring TONG-TONG wil hen tezamen
brengen. Als wij zien naar wat Euro-tropische
kunstenaars in Mexico, Brazilië, Guadeloupe, Hai
ti, Peru tot stand brengen, als wij in onze eigen
kring denken aan een Jan Toorop, een Couperus
ach, nu er zoveel duizenden Indische Neder
landers bijeen zijn, als we bovendien nog éven
nauwer de gelederen sluiten, dan MOET er goed
werk tevoorschijn komen.
Reeds zijn ingesteld een sectie literatuur, een sec
tie toneel, cabaret en muziek, een sectie beelden
de kunsten. Nog zijn in dit allereerste stadium de
werkzaamheden niet ten vollen gegroepeerd, nog is
een programma in wording, maar als we kijken
naar de spontane toeloop van liefhebbers voor
alle secties, dan hebben we beste hoop. Met let
terkundigen als Fabricius, Braasem, van Eijssel-
steijn, Margaretha Ferguson, met toneelleiders als
Dick Ruys en Kitty Posthumus, cabaret- en mu
ziekleiders als Dick Nooy, Mackenzie, Karei v.
Luyk en de rij groeit en groeit en groeit!
VERGADERING
Maandag 1 juni a.s. komen in Gebouw v. d. Meu-
len, L. v. Meerdervoort 50b de „Kunstkringers"
weer bijeen om 1. te luisteren naar bestuursmede
delingen, 2. te kijken naar beeldhouwwerk van
Wiesje van Vianen, 3. naar kunstfoto's van Ir. v.
d. Eb (zie vorig nummer!), 4. te luisteren naar
Mackenzie (guitaar) en Geoffry Land (zang), 5.
de koppen sectiegewijs bijeen te steken om een
werkprogramma te maken dat klinkt als een klok.
Nu, in het allereerste begin al, beschikt het be
stuur van de Kunstkring over een serie causerieën,
exposities (schilderwerk, foto's, filmpjes) en mu
ziekavonden, die de rest van het jaar gemakkelijk
vullen kunnen met een paar maal in de maand
telkens wat anders!
Wiesje van Vianen biedt liefhebbers van boetseer-
en beeldhouwkunst aan ze te helpen (brieven aan
haar via redactie TONG-TONG). De toneel- en
cabaretgroep roept nóg meer gegadigden op voor
muziek, dans, zang, toneel, balletde eenvou
digste en de hoogste genres.
De Kunstkring TONG-TONG pretendeert (nog
steeds) niets, is wél vast van plan het beste te
bereiken, maar vergaart in dit beginstadium zo
veel mogelijk „bibit" om zich heen. Schrijf om
inlichtingen, wees niet bescheiden of verlegen, help
zoeken naar het beste dat wij maken kunnen!
LIDMAATSCHAP
Maar vooral: schrijf u dadelijk in als lid (f 1,—
p.m.; voor echtparen f 1,50 p.m., voor gezinnen
f2,50 p.m.) of als donateur (trice)Leden van de
Kunstkring TONG-TONG hebben straks gratis of
tegen sterk gereduceerd entree toegang tot alle
avonden en exposities van de Kunstkring. Ook
buiten Den Haag kan men toetreden als lid. Hoe
groter deelname, hoe meer kans op vorming van
onderafdelingen. Als u bedenkt dat destijds in
Indië bijzonder kostbare exposities en hoogbetaal
de kunstenaars betaald konden worden uit contri
buties en entrees alleen, dan begrijpt u dat bij
brede samenwerking een enorme werkzaamheid
ontplooid kan worden. Denk aan onze vergeten
kunstenaars, denk aan uw opgroeiende zonen en
dochteren voor wie u een kunstzinnig milieu kunt
scheppen, aarzel niet. Schrijf in! Bij de secre
tarissen van de Kunstkring TONG-TONG:
Thea Lans, Weimarstraat 121, 's-Gravenhage.
Tel. 63.4289.
Margaretha Ferguson, Van Bleiswijkstraat 111,
's-Gravenhage. Tel. 55.95.40. Giro 65795.
Doet het nu en wij kunnen een winter tegemoet
gaan met een rijk gevarieerd programma.
Doe het nu en deze winter nog kunnen wij Ne
derland tonen, wat wij in Indië leerden en wij nu
qeven kunnen aan nieuwe rijkdommen!
Doe het NU en u maakt een Zomer in de winter
van straks!
