Toean Mountbatten Bilang Tida Boleh
10
EEN AUTO VOOR DE DOMINEE
Elders in dit blad staat een eenvoudige adverten
tie, maar er zit een leven achter van zó typisch
Indische lotsverbondenheid, dat we er toch even
apart de aandacht op willen vestigen. Want de do
minee, dat is ds. G. van Haasen, Hervormd
Predikant voor Indische Nederlanders, zo zien
we in het telefoonboek staan. Een man dus met
een heel aparte status tussen de dominees in Ne
derland. Hij is vóór de Indische Nederlanders, hij
is zélf één van hen, hij spreekt hun taal en in de
beelden die zij het diepst aanvoelen. Het is een
stukje Indië deze dominee met zijn gemeente.
In zo n stukje Indië is men natuurlijk emotione
ler. Lief en leed worden daar intenser gedeeld. En
daar is deze geldinzameling voor een auto een ty
pisch voorbeeld van. Dominee is met een lelijke
longziekte een tijd lang weggeweest. Hij is genezen
teruggekomen en zal nu in de winter zijn enorm
wijde arbeidersveld van zieken, invaliden, veriatenen
weer per brommer moeten afwerken? Geen sprake
van, mensen. Dominee MOET een auto hebben.
En dus gaat niet in de kerk het collectezakje rond
voor het werk van de dominee, maar buiten de
kerk de pet rond voor de dominee zelf, opdat het
werk van de hele gemeente beter voortgang zal
kunnen hebben. Voorwaar een prettig geluid naast
het monotone „verplichte kerkgang", dat hier zo
vaak gehoord wordt. En dat dit geluid uit een In
dische groepering komt, dat verdient aparte aan
tekening in een Indisch blad.
UIT EEN BRIEF
In Tong-Tong van 15 september las ik het be
richt dat op 10-8-'59 te Malang overleed de heer
ADAM VAN DER VORST
Verbijsterd staarde ik er naar. Adam was mijn
beste vriend.
Bij ons afscheid in 1951, jij naar Malang en ik
(si Klaas) op het punt naar Nieuw Guinea te ver
trekken, waren je woorden:
Klaas, ik ga terug naar mijn geboorteplaats
Malang ook daar zal Adam zijn moede hoofd
neerleggen en zijn vermoeid lichaam ten grave
laten bezorgen.
Adam heeft woord gehouden!
SI KLAAS.
Naar Canada en de V.S.
Elders in dit blad staat een advertentie van het
reisbureau Neropa, waar de Indischman met zijn
vele familie-relaties in het buitenland zeker aan
dacht aan mag schenken. Er zijneenmassa reismoge
lijkheden met attractieve voorwaarden. U kunt
zich gezellig laten inlichten bij dit bureau door
Dick Nooy. Indischman natuurlijk, die het beste
voor U uitzoekt.
GELDALTIJD SOESAH
We ontvangen meer dan eens brieven van mensen,
die ietwat verbijsterd ronddwalen in de paperassen-
winkel en bepalingen, waarmee deze maatschappij,
waarin we nu leven, is opgebouwd.
Enkele zinnetjes uit een brief van een oude dame
wil ik hier voor U aanhalen, omdat ze zo type
rend zijn.
Ik heb zon groot pensioen niet en nu kreeg
ik gisteren een schrijven van het pensioenfonds
dat er weer van mijn pensioen gekort wordt. Ik
dacht, dat deze pensioenen wettelijk vastgesteld
warenOok van het A.O.W. pensioen, dat
f SI,zou bedragen wordt f 56,40 per maand
afgetrokken. Het zijn toch geen kleine kinderen,
die nadat ze wat hebben gegeven, het meteen
weer terugvragenIk begrijp deze toestand
niet en heb dubbel heimwee naar ons rustige een
voudige leven, dat wij vroeger in Indië hebben
gehad
Nu is het een klein kunstje om de schrijfster
duidelijk te maken dat het wel klopt. Deurwaarders,
inspecteurs van belastingen en ministers van Fi
nanciën weten het altijd precies en hebben altijd
gelijk. Waar het 'm aan mankeert, dat is ONZE
kennis van het geld, geldswaarden, econo
mie, enz. Weliswaar beginnen we langzamerhand
wel te leren dat de gulden van volgend jaar blijk
baar minder waard is dan de gulden van vandaag,
maar van het WAAROM moeten we toch wat
meer gaan begrijpen. Daarom komen in de volgen
de nummers eenvoudige niet-pretentieuze artikel
tjes over geld en alles wat ermee samenhangt van
de hand van G. L. Cleintuar.
YOGA
Indische champs" op dc banen in Amerika; v.l.n.r.
Terry Schansman, Chris Dcykerhoff, Eric Kelder
en Dick van Ardenne. Met zo n zon en zo'n ach
tergrond: zou je niet denken dat deze kiek ge
maakt was op de banen van de Dierentuin op
Tjikini. Batavia?
De foto kregen wc van de agent voor TONG-
TONG in de Ll.S. Chris Dcykerhoff, 201 Hcckel-
strcet. Belleville, New jersey, U.S.A. Chris is
ook agent coor de Sun Life of Canada, een wereld
bekende verzekeringsmaatschappij, die ook in In
dië geen onbekende was. Vooral de Indischgasten
in de States (of die er nog komen zullen) die ver
zekeringen afsluiten en met de technische termen
niet goed overweg kunnen, zijn bij hem voor alle
soorten verzekeringen goed terecht.
Bovenstaande afbeelding laat een yoga oefening
zien die behoort tot de meditatie en concentra-
tiegroep. De voetzolen worden tegen elkaar ge
plaatst, de armen gaan dan onder de benen door
en worden langs de wreef van de voet gelegd.
Eigenlijk moeten de vingertoppen elkaar raken,
maar dat is hier niet gedaan met het oog op het
duidelijk zien van de tegenelkaar geplaatste voet
zolen.
De ademtechniek en concentratie oefening welke bij
deze houding behoort zijn moeilijk te beschrijven,
maar deze leert men op de Yoga cursussen welke
we geven in t Tong-Tong gebouw, Prins Mau-
ritslaan 36, den Haag.
Opgave voor deze cursussen bij Mevr. Doom, Riouw-
straat 206, Den Haag. Verder telefonisch na 18.00
uur op nr. 390165.
Opgave van donateurs: Stichting Yoga Nederland,
bij de penningmeester, Laan van Nw, Oosteinde 39,
Voorburg, tevens voor abonnementen op de
Yoga Kroniek.
In de grote voorgalerij van het „Kantoor van
Generaal Schilling", waarin het Japanse Rode Kruis
gevestigd is, staat een aantal mensen geduldig te
wachten. Ik ben èèn van hen. Het is enige weken
na de „bevrijding en wij komen om inlichtingen
omtrent de verblijfplaats van familieleden, van
vrienden en van kennissen. Ja, plotseling is er een
Rode Kruis. Nimmer gedurende de hele bezetting
hebben we daar iéts van gemerkt, afgescheiden dan,
als we eerlijk zijn, van de allereerste tijd, toen we
nog, ter gelegenheid van de verjaardag van zijne
machtige majesteit Tenno Heika pakjes mochten
sturen naar de interneringskampen. Hoe of wat, nu,
na de capitulatie van Japan, blijkt er opeens een
Rode Kruis-instantie aanwezig te zijn. En wij wach
ten, zoals wij gewend zijn geraakt om te wachten,
op de mededeling of er over de persoon, over wie
wij iets willen weten, iets bekend is.
Plotseling komt er een auto de bekende grijs
groene legerkleur het erf oprijden. Deuren saan,
er stappen vier Europeanen uit, de Japse soldaat
staat er al naast. Tot mijn verrassing herken ik in
de haveloos geklede, lange, magere, enigszins ge
bogen en sterk vergrijsde gestalte mijn chef, de
heer K. Ik haast me de tuin in, zeg tegen de Jap,
op de manier waarop ik mij in de loop van de
jaren tegen hen verstaanbaar heb leren maken:
Saja maoe bitjara itoe Toeanen wil op het
groepje toesnellen. Maar de Jap snauwt: Tida
bolehWonderlijk, zeer wonderlijk als we dit
achteraf bekijken, maar toen, toen luisterden wij
nog. Begrèpen we eigenlijk wel, dat de oorlog was
afgelopen, dat de Jap niets meer te vertellen had?
De eeuwigdurende geruchten van bevrijding en
daarop weer gebleken onjuistheid van de berichten
hadden ons aan de waarheid ervan doen twijfelen.
Herinnert U het zich nog lezers, hoe het toen ging?
in elk geval: ietwat beduusd luister ik nog naar het
verbod. En zie de heren naar binnen verdwijnen
de eerste vier hoogwaardigheidsbekleders: de vice-
president van de Raad van Indië en daarmede
hoogste vertegenwoordiger van het Nederlandse
gezag, de gouverneur van West-Java, de militaire
commandant van West-Java de hoogste personeels-
man. Zij lopen de lange gang af en verdwijnen uit
het gezicht.
Maar intussen herkrijg ik mijn redelijk verstand,
ontdek dat dit toch wel té gek is. En blijf net zo
lang wachten tot de optocht weer terugkomt. Boleh
of tida boleh loop ik dan met de baas mee op. Zijn
verrassing is groot. Zijn hand gaat naar de borst
zak, haalt er een briefkaart uit. „Hier" zegt hij. en
drukt mij die in de hand, zoek mijn vrouw. „Wij
gaan weer het kamp in, het Kramatkamp, zoek me
daar opEn de auto verdwijnt.
Dus ga ik dadelijk op zoek naar Mevrouw K. Zij
blijkt in het Tjidengkamp te zitten. Ik meld me daar
bij de administratie, vraag de Japanse commandant
te spreken. Die is in gesprek met het vrouwelijk
kamphoofd. Ik- moet maar wachtenWachten,
altijd wachten.
Eindelijk belieft het zijn hoogmogende mij te woord
te staan. Vol nauwbedwongen ongeduld toon ik
hem de briefkaart, leg ik uit: deze njonja zit hier,
en haar man in het Kramatkamp. Is het nou niet
redelijk dat zij naar haar laki gaat. Het antwoord
is verbijsterend; met een onbewogen gezicht voegt
hij mij toe: Toean Mountbatten bilang tida boleh
Een ogenblik sta ik sprakeloos; dringt het niet tot
mij door wat de man bedoelt. Maar dan begin ik te
pleiten: hoe kan dat nou. Zóveel jaren zijn zij ge
scheiden geweest, en het spreekt toch vanzelf, dat
zij nu bij elkaar mogen zijn. Als dit dan moet, in
een kamp, maar dan toch zeker samen in èèn kamp?
Luistert hij, of luistert hij niet. Zijn gezicht blijft
even onbewogen. Eindelijk herhaalt hij, langs mij
heen starend: Toean Mountbatten bilang tida
bolehen hij verwijdert zich, laat mij staan.
Daar sta ik, als aan de grond genageldToean
Mountbatten bilang tida boleh
En wij hadden maar te aanvaardenWonder
lijke, wonderlijke geschiedenis.
Met f 1000 tot f 5000 VERKOPEN WIJ U
EEN EIGEN HUIS MET VRIJE VESTIGING
te: Utrecht, Soesterberg, Tiel, Heelsum, Ede,
Dieren, Beek bij Nijmegen, Waalwijk, Dord
recht, Alphen a/d Rijn, Hillegom, Uitgeest en
Eemnes.
Makelaarskantoor „Heslingha"
Tesselschadestraat 15 - Maarssen
Telefoon 03408-607
(Tempo doeloe di Semarang)
