A
TROPISCH KERSTFEEST
Heerlijk... als van onds bekend
4
Dank zij de moderne diepvriesteclrniek kunt u heerlijke gerechten liet hele jaar
door op tafel toveren. Interfrosta levert u een keur van wereld-merken in diepvries,
waar zelfs de meest verwende tong volmaakt tevreden over zal zijn.
TEO fruit
Vraag INTERFROSTA-diepvries: verser, dus lekkerder!
Zon foto maakt op slag duidelijk dat de essentie van ons leven in Indië was: RUIMTE .Ruimte i.i huizen en erven, ruimte in talen, godsdiensten, zeden,
gebruiken en gewoonten. Ruimte in spijzen en ruimte in arbeidsvrijheden. Ruimte in gastvrijheid en ruimte in verantwoordelijkheid. Wat gek: wie zo woonde,
leefde in een huis met zuilen (pilaren) maar zonder een spoortje verzuiling. Nie t dat eeuwige gescharrel met godsdienst en politiek en „erkenningen" voor
loodgieter of uitgever of welk beroep ook. Hoe missen wij deze ruimte -meer nog: hoe moeilijk zal het zijn de mensen hier duidelijk te maken wat ruimte is!
Nu zit ik toch al een hele tijd hier, maar zon
echt ideaal Kerstfecst-met-sneeuw heb ik eerlijk
gezegd pas één keer meegemaakt. Meestal is het
maar koud en grimis en zeulen de mensen bibbe
rend een klam dennetje naar huis. En dan zeggen
ze tegen me: „Hoe vierden jullie in Indië nu
Kerstfeest? Daar is toch geen sféér, met die warm
te?"
O, néé?!
Laat ik je dan eens onze Kerstviering beschrijven,
en vertel me dan maar, of het kwik van de ther
mometer invloed uitoefent op de ware Kerst
stemming. Om te beginnen de boom. Wij zaten op
de Buitengewesten, en daar is het niet zo een
voudig om een Kerstboom te bemachtigen als op
Java. Het begon dus al in oktober of november:
iedere kampong in de goenoeng werd afge
struind, tot we een soortement den zagen, die ons
beviel, en waarvan de eigenaar wel afstand wil
de doen tegen een redelijke vergoeding. Die werd
dan „getjoept" (hoewel dat woord toen nog niet
bestond!) en de dag vóór Kerst thuis afgeleverd.
Dan werd hij met talloze meters ijzerdraad en ten
koste van hevige schrammen aan je armen (wat
waren die naalden scherp!) stevig in model ge
trokken, en vastgezet op dé kist. Die deed ieder
jaar weer dienst. En dan kwam het optuigen. De
kerst-koffer werd uit de goedang gehaald, en
onder verrukte herkenningskreten kwamen de tal
loze glinsterende en schitterende balletjes, bel
letjes, klokken, slingers en andere versierselen te
voorschijn, last but not least de ster voor de top.
Het was een enig werk, en je begon al echt in de
stemming te raken.
En eindelijk stond hij dan in zijn volle tooi, een
sprookje!
Dan ging je mandiën. O! wat prikten de schram
men! Maar dat hoorde erbij. En dan maar onge
duldig wachten, tot het donker zou worden. Je
ouders waren onverbiddelijk! „Kan het nog niet,
pap?" „Nee, kind, het is nog veel te licht, nog een
kwartiertje!"
Maar dan eindelijk, eindelijk.
„Ga de bedienden maar halen, maar denk er om:
niet binnenkomen voordat ik het zeg!"
Terwijl je naar de bijgebouwen ging deponeerde j-
moeder de cadeaux onder de boom. Wat een onge
lofelijke stapel was dat! Alle pakjes zorgvuldig in
gekleurd crêpepapier verpakt, met gouden of zilve
ren lintjes. Door het gordijn zag je je vader de
kaarsjes aansteken. En: „Kom maar!"
Ah! Dat entree in de kamer. In volle, volle
glorie straalde de boom. Je kreeg er kippevel van.
Achter je kwamen, op hun paasbest aangekleed,
de bedienden binnen, Pira (Prawiro) de djongos,
zijn vrouw Mina de kokki, Baboe, de dikke Ma-
kassaarse, en kebon.
Onder het slaken van bewonderende kreten gin
gen ze naast de boom op de grond zitten, de be
nen gekruist. Zelf zat je naast je ouders op de
grote Russische bank te popelen.
Dan vertelde je vader het Kerstverhaal voor de
bedienden, in het Maleis, eerbiedig aangehoord, en
onderbroken door hun vierstemmig sajah
sajah. amin amin
Als het uit was, zongen wij onze Kerstliederen. Het
aloude en wonderlijk mooie „Stille Nacht", het
kinderlijk ontroerende „De Herdertjes kwamen bij
nachte". En ha! Dan kwamen de cadeautjes, waar
je de hele avond al met een scheel oog naar had zi.-
ten kijken!
Eén voor één werden ze uitgepakt, voor ieder waren
er twee, drie, nee wel tien pakjes. Wat een vrolijk
heid, wat een verrassingen! Baboe, die een beetje
lata was, en een stem had, die je zoals mijn vader
zei drie straten ver kon horen als ze fluisterde,
gilde van de pret, om prompt haar hand voor de
mond te slaan en zichzelf tot de orde te roepen:
„Sssstü" Maar even later klonk het weer: „Ja-ilah,
liahat! Baboe dapat saboen enak! Adóé-adóé-adóé
eh ssstü"
Eindeloos waren de pakjes, maar toch slonk de
stapel, en tenslotte was alles uitgepakt, en raakten
de kaarsjes op. Dan werd Pira energiek, stond
op, stuurde Mina naar de keuken, en begon de
boel op te ruimen. Alle bedienden putten zich uit
in „Terima kassi Toean, Njonja, Nonni!", en
terwijl wij onze nie uw-verworven schatten nog eens
tevreden bekeken, werd achter de laatste hand aan
het eten gelegd, en tenslotte kwam Pira verkondi
gen, dat alles klaar was. In de eetkamer was
het opnieuw feest: candle-light-dinner!
De éne feestelijke gang na de andere werd door
Pira model geserveerd, en na het laatste gerecht
werd Mina binnengeroepen, om een complimentje
te ontvangen voor de uitstekend klaargemaakte
Kersttafel.
En dat was het dan.
En laat ik eerlijk zeggen, dat de afwezigheid van
kou of een brandende kachel in deze gelukkige
Kerstsfeer absoluut niet opviel!
ELS.
TlELf M
Tieleman Dros
groenten cn gevogelte.
Verse vitaminenrijke
zomergroenten het hele jaar door.
Alle soorten. Heerlijke malse
kip voor uw rijsttafel.
En dit alles van Tieleman Dros,
de echte T D van tempo doeloe
Conimex Indische
gerechten
bahmi goreng of nasi
goreng zoals u die
gewend bent te eten!
Enak betocl
Frionor visfilets
uit Noorwegen.
,JJs"koud in de pan
zonder ontdooien.
Gebakken of gestoofd
heerlijk bij de rijst
Verse aardbeien,
aalbessen, frambozen
in elke maand...
alsof de zon altijd
schijnt
