\v
m
li
PER OPELET TER STEMBUS
DE SISO'S
UIT INDIE
onvi/
teOR-AUÊN
sreMBm-NARiPAN
PENTOLLEN
DE
In Bandoeng heb ik eens een bescheiden rol ge
speeld bij de gemeenteraadsverkiezingen. Zelf stem
men mocht ik toen nog niet; ik was op de H.B.S.
en kon dus uit hoofde van mijn jeugdige leeftijd
nog geen actief kiesrecht bedrijven.
Mijn vader was destijds lid van het I.E.V. Nu had
het afdelingsbestuur besloten om de kiezers service
te verlenen door een soort A.B.-dienst (Afhaal-, en
Bezorgdienst van onze goeie trouwe S S.) in te stel
len. Er werd dus een flink aantal opelets afge
huurd. Vrijwilligers werden gevraagd om de wa
gens ten strijde te leiden. Toen mijn vader mij hier
over polste, gaf ik me direct op. Het was eigenlijk
meer het „verzetje" dan feu sacré, dat het 'm deed.
Op de bewuste middag toog ik welgemoed naar de
startplaats: het I.E.V. clubgebouw aan de Naripan.
Daar stonden de opelets al te wachten, voorzien
van stoere verkiezingsgleuzen op lange repen wit
goed. Een groot aantal jongeren had zich beschik
baar gesteld en we kregen ieder een opelet toege
wezen. Als kornet in buitengewone dienst, kroop ik
dus snel naast de chauffeur en de operatie „ter
strate" kon beginnen. Ik had een lijst met namen
en adressen van stemlustige kiezers meegekregen,
die systematisch en zo goed mogelijk gecombineerd
was samengesteld. In een voortvarend tempo werden
de mensen opgehaald, naar het stembureau gere
den en weer netjes thuis afgeleverd. Ik had het be
hoorlijk druk, klopte aan, hielp de mensen in-, en
uitstappen en vermaakte me best.
De chauffeur had er minstens evenveel schik in
als ik en voelde zich al half en half in het verbond
opgenomen. Hij stelde tenminste chauvinistisch
vast:
ABONNEMENTEN BUITENLAND
(Per jaar)
Nw. Zeeland, Australië, Zd. Afrika, Brazilië;
Per Luchtpost! 30,Per Zeepost: 12,
Nw. Guinea, Canada, U.S.A.;
Per Luchtpost! 24,Per Zeepost 12,
Suriname, Antillen;
Per Luchtpost! 18,Per Zeepost! 12,
West Europese Landen;
Per Luchtpost! 12,
Agent voor de Ver. Staten; Chris Deyker-
hoff, 210 Heckelstreet, Belleville, New Jer
sey, U.S.A.
Agente voor Canada: Mevr. E. Ie Seur-
Zimmer, 1 Richviewside Road, Weston,
Ontario, Canada.
„Ie Eé Pé tangoeng menang, njo!". Kena één „Da-
vros". Ettelijke van zijn collega's zullen hetzelfde
hebben betoogd van de I.K.P. (Indische Katholie
ke Partij) en de V. C. (Vaderlandse Club), die
hadden natuurlijk ook een sncldienst georganiseerd.
Wij doorkruisten de hele stad. Het was een druk
te van belang. Boven belangrijke kruispunten
hingen forse spandoeken met pakkende slogans
van alle grote Europese partijen. Telkens kwamen
wij medestanders tegen, maar ook „vijandelijke"
strijdwagens. In één ervan ontdekte ik een school-
vrind, we lachten elkaar vrolijk toe, maakten het
djempol-teken, maar dan met de duim omlaag en
hadden uitbundig plezier.
Toen de lijsten afgewerkt waren, keerden wij naar
het clubhuis terug, waar ijskoude orange crush een
welverdiende afsluiting vormde van een nuttig be
stede middag.
MAUS.
Op onze vraag, wie ons aan typische uitdrukkingen
kon helpen bij het pentollen, kregen wij slechts cén
reactie, die we hier laten volgen.
dubbel één - pentol
dubbel twee - gigih badjing
dubbel drie - tjatjieng
dubbel vier - krossie males of dressoirtje
dubbel vijf - bopeng of krentebrood
dubbel zes - djagung bakar of diarrhee
De winnaar van een spel met uit krijgt twee pitten
of bidji. De winnaar met het „meest gedekt" 1
pit of bidji.
Met zes bidji zijn ze poetoes en krijgen een pre
mie. Hebben ze er vijf, dan zijn ze tegantoeng.
Het „dekken" zelf, dus 1 kaart sluiten als men niet
verder kan, heet djoenkel of noenggiang.
Het in het spel brengen van de dubbel blank (een
fijne dekkaart), ontlokt vaak aan de spelers de uit
roep van „Eèh, noodsprong die ven".
En nu u dus helemaal ingewijd bent in het pentol
len lanceer de uitdaging of uitnodiging met de uit
roep: Ajoh, tarik boeng!
BEN.
Wie weet misschien nog andere aardige bijzonder
heden?
REDACTIE.
Over oorsprong van namen gesproken (Tong-Tong
dd. 15-4-59, „Waar onze wieg eens stond") hier
is mijn kleine bijdrage: In 1695 besloten een paar
broers Des Ciseaux uit Parijs, dat de grond hun
als Hugenoten in Frankrijk te warm werd, en „emi
greerden" ze resp. naar Holland en Amerika (Vlis-
singen - Nieuw Amsterdam). De Hollandse tak
zond honderd jaar later, dus omstreeks 1800, één
van haar zonen, nl. Daniel, naar Indië, waar hij
zich in Makassar vestigde en, bij gebrek aan Hol
landse meisjes, trouwde met Deborah, een Chris
tenmeisje, dochter van een Radja (geen sombong,
ja!). De Burgerlijke Stand misspelde de Franse
naam al gauw tot „de Siso", en de in Holland ach
tergebleven tak maakte en zelfs Sizoo van en liet
het „de" geheel weg. De eerste de Siso's in Indië
waren echter handelslui, maar toch was erook één
bij, die soldaat werd, getuige de foto, die nu bij mij
aan de muur van mijn slaapkamer hangt, en waarop
staat: een gedenkteken op het landgoed „Losari" te
Makassar, voor wijlen de Kol. Ridder M.W.O.
Alexander de Siso (bestaat dit gedenkteken nog, zal
wel niet?)
Deze Alexander de Siso was dus een echte vecht
jas Mijn overgrootvader, H. de Siso, woonde in
Koepang, en stond 1850 bekend als „de parel
koning". Hij bezat uitgestrekte parel vissersvloten,
maar gaf het zo gemakkelijk verdiende geld even
gauw en gul weer uit. Als er feest was in Koepang
liet hij tot slot iedereen altijd grabbelen naar gou
den dukaten Hij was, naar ik meen, getrouwd
met een juffr. Heckler, en had maar écn zoon, Hen
ri geheten. Een dochter, Eugenie (Nietje), trouwde
met Lt. Kol. Van Baerle, en was de eerste De
Siso, die weer voet aan wal in Holland zette na
Daniel, onze Indische stamvader.
Henri de Siso trouwde met Mej. Elisabeth Geer-
truida Kleian, en had ook slechts één zoon, mijn
vader, Louis de Siso, de componist van het IEV-
lied en de IEV-marsch, en vele andere liederen en
marschen. Weet u dat in 1936 tijdens de Olympi
sche Spelen in Berlijn de IEV-marsch werd gespeeld
ter ere van onze eerste, enige en laatste Indische
ploeg, waartoe Piet Stam de zwemmer, en Han
nes Haasmann behoorden? Maar dit is een zij
sprongetje
Louis de Siso had grote belangstelling voor zijn
voorouders, en toen hij in 1934 voor het eerst met
verlof naar Holland kwam (hij was BB-ambtenaar)
maakte hij contact met de Hollandse tak, die voor
het grootste gedeelte in Gorkum en Vlissingen ge
vestigd was. Het grappige was zijn kennismaking
met Prof. Alexander Sizoo en Prof. Gerrit Sizoo
(Vrije Universiteit, Amsterdam). Wat bleek: mijn
vader vertoonde een sterke gelijkenis met deze
Alexander (een familienaam!) Sizoo, en ze droe
gen beiden het typische korte snorretje (soort Hit-
Ier-snor). De namen, die in onze familie steeds
voorkwamen, zijn ook terug te vinden in de fam.
Sizoo, en ook zij zijn allen sterk Protestants (Hu-
genootse afkomst!) gebleven. Deze A. Sizoo (Prof.
Geschiedenis) gaf mijn vader opheldering over de
oorspr. betekenis van onze familienaam, en ons
wapen een schaar (des Ciseaux schaar), ge
voerd door rechters in de oude tijd in Frankrijk.
Geen djaits, ja! Mijn vader had ook slechts één
zoon. die helaas op 11-jarige leeftijd in Batavia
overleed c.an typhus.
Volgens nu is onze naam met hem in Indië uitge
storven. Mijn vader overleed in 1955 in Haarlem. Ik
heb zelf 2 zusters, waarvan één ongetrouwde, zodat
de naam in Holland nog gedragen wordt. Weet
iemand misschien van een andere „de Siso" ergens
op deze kleine grote wereld?"
Misschien zal ik, als ik een zoon krijg, en wij
Australiërs geworden zijn, hem als tweede naam
„de Siso" geven, zoals zo vaak gedaan wordt in
Amerika, en ook wel hier in Australië. Tot nog toe
heb ik echter vijf dochters!
L. H. VOERMANS- DE SISO.
Port Augusta, S. Austr.
