BRIEVEN UIT
•A
DE VERGEELDE ME LAT IE
TJITJAKREEKS
10
FLORIDA
Zag ik daar niet een kali?
LISBON (N.Y.) U.S.A.
HONOLULU
Na overmaking van f 2.50 op giro
nummer 6685, ontvangt U het eerste
boek van onze
TJITJAKREEKS
We zitten hier nu alweer bijna een half jaar in
de U.S. Max verdient een aardig duitje en werkt
op een nursery als nursery-man. Zijn werk bestaat
uit enten, mossen, planten, besproeien en shippen
van verschillende soorten planten, die ze hier in
mooie potten in huis hebben staan. Heel ander
werk dan wat hij gewend is te doen, maar 't be
valt hem best. Zeven uur moet hij binnen zijn en
komt 6 uur 's middags thuis. Wij hebben een aar
dig niet te groot huis gehuurd van de nursery:
1 flinke zitkamer, 2 grote slaapkamers, een levens
grote keuken waar we ook in eten, badkamer
met kuip en douche, een front-porch en een back-
porch. Er waren al wat meubels in, o.a. bedden,
dressoir en rotan zitje. In de keuken, die geel ge
verfd is, een ontzettend grote refrigerator, een hea
ter (voor warm water) en een groot wit aanrecht
met kastjes en laden. Verder heb ik een gasoven
gekocht compleet met alarm, grill en stove en een
volautomatische wasmachine, dan natuurlijk al
lereerst een car, de afstanden zijn hier zó onmen
selijk ver, dat een auto bittere noodzaak is, een
radio, schemerlampen en boekenkast.
We hebben een grote tuin, een ideaal speeloord
voor de kinderen, met advocaat en manggabomen,
kembang spatoe, croutons en een paar sawoh-strui-
ken. En om onze tuin de ficusaanplant van de
nursery. Onze naast- en achterburen wonen ca
200 a 300 m van ons af.
De jongens worden met de schoolbus afgehaald, die
hier precies voor 't huis stopt. Al de buurkinderen
verzamelen zich dan in onze frontyard, zodat het
's morgens een hevig gekrakeel en getjetter geeft.
Ongeveer 3 mijl verder staat de school aan de high
way. Onze shopping center Perrine shopping Ave
nue staat 2 mijl van ons af: te ver om te lopen dus.
liens in de week, meestal op vrijdag is de pay
day, doe ik mijn wekelijkse inkopen op de grote
supermarket Kink Chek afgeleid van Quick Che
que.
De levensstandaard is hier niet hoog. Ik kook hier
drie maal 's weeks rijst en de rest van de week
aardappelen of Amerikaanse lif-laf gerechten.
Rijst kost 43 c per 5 lbs, aardappelen 29 c per 5
lbs, maar ze zijn lang zo smakelijk niet als de Hol
landse bintjes! Voor 75 a 80 c heb je al een flinke
kip, we eten ons er dan ook wild aan! We spreken
hier van de dag Engels en proberen het thuis
ook vol te houden, maar onwillekeurig wordt het
weer Nederlands, vooral als er reprimandes uitge
deeld worden. De plaats waar wij wonen heet Per-
rinen, 20 mijl van Miami downtown af. Wij zijn
in de zomer al naar het strand geweest, Matheson
Hammock, kleine strand en Crandon Park, grote
strand down town. De weg er naar toe is fantas
tisch, vooral in de avond met het uitzicht op zee
op downton met z'n flikkerende gekleurde neon
lichten. Ik kan me haast niet voorstellen dat ik nu
in Florida zit, in Amerika!
P. SMITH
Met grote snelheid reed een jadegroene Plymouth
door bossen, over heuvels en valleien, dwars door
Pennsylvania. Een Indisch gezin ging daar, nietig
in de grootheid van het Amerikaanse landschap:
mijn man en ik en onze drie kleine dochters.
Voort ging het, langs de prachtige moderne high
ways. Mijn man genoot: hij kon z'n onrust uitle
ven, de onrust van het eeuwig zoeken naar wat
nu slechts een lieve herinnering is: het leven in ons
Indië.
Ook ik genoot van de ruimte, de wijde natuur in
dit land. Maar mijn hart keek door mijn ogen en
zocht naar méér; ontdekte ik daar niet iets be
kends? Een reflex van een assemboom, een kron-
kelweggetje dessawaarts een oude begraaf
plaats onder een groep bomen7 Zag ik daar niet
een kali met de grote bergstenen? Op die grote
platte steen lag ik in een hansopje, mijn voeten
hingen in het water.
Ik voel de auto stoppen.
„Zal ik de jug even bijvullen?" hoorde ik mijn man
vragen.
„Wat jug?" antwoordde ik, wakker wordend.
De meisjes waren al uit de auto gesprongen, ze
liepen ergens heen. Lachend en roepend stonden
ze voorovergebogen, de zonverbrande in shorts
gestoken beentjes uitgespreid op platte bergstenen.
„Mam, look here, it is so cool." Naderbij komend
zag ik het.
..Een pantjoeran kinderen," riep ik uit. Een schou
derophalen van de kinderen. Doch over mij kwam
een blijheid, een zó verrast zijn Daar vóór mij
was een stukje jeugd Indië.
Een pantjoeran, de geelbruine bamboe komend uit
de rode vochtige aarde; helder, koud, zoetsmakend
bergwater.
Ik zocht naar de waterjoffers, ik zocht voelde,
hield mijn hand op, als betastte ik iets ouds, iets
zó dierbaars.
Ik keek op. Hetzelfde gevoel sprak uit de ogen van
mijn man. De jug bleef in zijn handen; z'n ogen
keken naar de platte stenen waar de straal uiteen
spatte, ook hij zocht iets.
Ineens hoorde ik: „Weet je nog wel?" Hij gaf de
jug aan mijn oudste dochter. Wij wandelden terug
naar de auto. 't „Weet-je-nog-wel bleef tussen
ons hangen. Als bijna tastbare droombeelden
kwam onze jeugd op.
Indië. Zon en koele tuinen.
De bamboekoker was hier een ijzeren waterpijp.
Men heeft die hier en daar in Pennsylvania aan de
wegkant gemaakt, om de vakantiegangers van hel
der drinkwater te voorzien. Het is inderdaad fris
en natuurlijk, aangelegd tegen een berghelling aan,
met wat stenen en varens en iets verderop een
groengeverfde picknicktafel, om uit te rusten en
de meegebrachte sandwiches op te eten.
In ons is steeds een onrust, 't Is, of we blijven zoe
ken naar iets vertrouwds, iets dat de vergeelde me-
latie die we bij ons dragen, weer doet geuren.
YVONNE MICHEL-
VAN DER JAGT.
Ik las in een Hollandse krant, dat er weinig lief
hebberij onder de Indische mensen is om hier
naar toe te komen (nl. het noordelijk deel van de
U.S.A.) Iedereen wil naar Calif. En dat is natuur
lijk niet mogelijk. De kerken hier hebben aange
boden om ik meen, 1000 gezinnen te helpen. Het
is zonde, dat ze deze kans niet aangrijpen. In het
noorden van de U.S.A. (zoals hier) zijn de zomers
heet, ook de herfst kan heet zijn. Dit jaar is het
na-jaar erg nat; uitzondering. De winter is koud,
maar dat deert niet. De huizen zijn heel goed ver
warmd en isolated. Je komt praktisch niet buiten,
alles gaat per goed verwarmde auto! Een lekker
warme winterjurk kun je hier echt niet dragen; is
te warm! De zomers doen ons echt Indisch aan.
Ook de manier van maaltijden koken. The way of
life (social), het werk maken van je kleding, uit
gaan, kopen van je groceries (alles op de pasar, al
leen is de entourage anders en de prijzen zijn
fixed). Een Indischman zal zich hier beslist happy
voelen en geen moeite hebben met aanpassen. Als
een kerk je adopteert, doen zij dat fantastisch.
Daar kun je geen voorstelling van maken. Voor
beeld: Hier vlakbij zit een Hollandse familie, die
o.a. drie maanden lang al hun groceries vrij had
den (dat is ook brood, vlees en melk). Gezin van
6 personen. Men zit er vreselijk over in als iemand
zich niet happy voelt en weet dan echt niet wat te
doen.
Niemand hoeft bang te zijn voor de kou. Is niet
half zo erg als in Holland. Iedereen moet hard
werken om aan de kost te komen, maar dat moet
je overal.
In januari van dit jaar „verhuisde" een TONG
TONG abonnee naar Honolulu (Hawaii). Het
bevalt hem er bijzonder goed; hij schrijft ons;
het volk is hier anders dan in Holland. Ruim
denkend. Ze zijn alle Amerikanen van allerlei ras.
Spreken niet over assimileren. Dit woord heeft
hier een ander begrip. Assimileren is één zijn, één
natie vormen waarin een ieder leeft zoals hem het
beste lijkt. Geen geïmiteer van taal of voeding.
Dat is van geen betekenis. De Jappen behouden
hun eigen cultuur, voeding, etc., maar zijn ook
Amerikaans. Met de Chinezen, Philipino's en Ame
rikanen van andere afkomst is het idem dito. De
voertaal is Amerikaans in allerlei dialecten, maar
onderling spreken ze hun eigen taal.
Niemand neemt er aanstoot aan. Het leven is hier
gemoedelijk zonder afgunst. Ze waarderen elkaar
en elkanders gebruiken en gewoonten. Dat maakt
het bestaan hier prettig en gemakkelijk
C. SOEKIAS
De heer Soekias heeft ons beloofd spoedig wat
meer te schrijven, wat, in het bijzonder voor abon
nees met emigratieplannen naar Hawaii, interessant
belooft te worden.
nl. „Piekerans van een Straatslijper"
(Deel I)
Ook verkrijgbaar bij „TONG TONG"
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
