REACTIE OP RUMPHIUS
1001
AVONTUREN
met de
soetil
1 3
Wilt LI intens genieten van een „Werkelijke Rijsttafel of van onze befaamde
Primeur Nassi Rames" Bezoekt dan het bekende Indische Restaurant van
TANTE TRUUS en PAATJE
(v/h Restaurant „OUD INDIË
Lange Houtstraat 4 - Den Haag - Telefoon 639752
NOGMAALS INDIÈ IN
DEN HAAG
WERELDWONDER?
Indisch Restaurant
SEGALA RUPA
Een brief over lekker eten.
Koewee Pisang (lambang sari), met dit warme weer
is 't aan te bevelen.
8 tot 10 personen of 4 tot 6 personen.
1 pak hcenkwee meel,
6 tot 7 kopjes santen, of 3 kopjes santen met op
geloste goela djawa en 4 kopjes santen en 1 kopje
suiker, wat zout.
Voor 4 tot 6 personen, tenminste als je gewone por
ties geeft, 4 kopjes santen of 3 kopjes santen en 1
kopje melk, wat zout en een kopje suiker.
Op 1 pak hoenkwee meel 4 tot 5 rijpe pisangs; voor
4 tot 6 pers. Yi pak meel en 3 tot 4 pisangs. Deze
worden eerst met wat water opgekookt. Zijn ze gaar,
dan doet U j/> pak hoenkwee meel in een pan of
wadjan met santen en melk, suiker en een snuifje zout
op een niet al te groot vuur steeds roeren tot 't een
dikke massa wordt. Een emaille bord of glazen
schaal nemen, waar u de helft van de pap in doet,
daarop de gesneden pisang sorteren en de andere
helft pap er boven op gieten. Als het koud is, snijdt
U ze in stukken, koppie toebroek er bij presenteren,
heerlijk! en bij dit warme weer gezond.
Maakt U Koewee talam, dan zoals ik boven om
schreef, 1 helft met santen en suiker opkoken en de
andere helft met goela djawa. Voor het gemak
neem ik de bruine laag onder en de santenlaag bo
ven. U kunt het ook laag voor laag doen.
Weet je, dit is zo'n hele tjerita, maar ik maak deze
dingen tussen de bedrijven door, als ik toch aan het
massakken ben.
Oerap b.v. nu men nog volop groenten krijgen kan.
J4 kool, wat boontjes (pronkers), worteltjes, bloem
kool, fijn snijden en niet te gaar koken, andijvie
radjang (heel fijn snijden),rauw er bij voegen, boem-
boe, wat zout, suiker, stukje trassi, theelepel sambal
oelek, 3 tot 4 lepels klapper (cocosmeel), 1 teentje
knoflook en een vingerlengte temoe koentji (geeft
een fijne smaak aan het geheel) of kentjoer, liefst
verse. Alle boemboe oeleken, t laatst de klapper, de
groenten warm hierin mengen.
Men vroeg mij ook hoe je kerak kctan maakt.
Wel het is doodeenvoudig, want wij anak Betawi
hebben het zo vaak gegeten op de Pasar Gambir of
zo. Waar blijft die goede oude tijd?
Wel hier is het dan, een hele tjerita misschien weer
en als je het maakt is er niets aan en we eten dan
in negeri Blanda tóch kerak ketan betawi
Men neemt twee kopjes ketan (kleefrijst), goed
wassen en dan in schoon water weken. De helft hier
van nemen, met wat water in een kleine wadjan doen
en toedekken, men doet er ook wat zout bij. Is de
ketan bijna gaar, dan doet men erbij wat bawang
goreng, sambal goreng ebbie, sambal oelek, zo heet
als je zelf wilt en 't laatst een ei, maak dit stuk en
roer de hele boel door elkaar. Maak er een platte
koek van met een dikke rand en dek het dan weer
toe, wachten tot het gaar is en warm opdienen.
That is all.
ANS DUIF
Ach ja, we weten allemaal wat een lelijk eendje
is: toch eigenlijk een mooie zwaan! Maar heb je
wel eens een lelijk rangkok-je gezien, later een
mooie neushoornvogel? En weet je dat neushoorn
vogels gezellige huisdieren en trouwe kameraden
kunnen zijn? Toch geloven we, dat als bovenstaan
de baby hier in Holland bij de poelier zou liggen,
de kijkers brullend zouden weglopen!
(Foto: C. H.)
Wanneer ik in Den Haag door de Hoogstraat wan
del, dan zal ik nimmer verzuimen even binnen te
wippen in de kunstzaal Koch. Er is altijd wel wat
te zien aan kunstuitingen welke de moeite van een
omweg waard zijn. En het is altijd verrassend.
Ook de laatste maal dat ik er was. En hóe ver
rassend.
Tjoba alweer Indië ons Indië van tempo
doeloe. En door wie gepresenteerd? Niemand min
der dan Frits Ohl. Nu zegt mij de naam niets
haar werk, doch dat is au fond niet zo belangrijk,
persoonlijk. Maar mij dunkt, dat hoeft toch niet
altijd? Liefst wel natuurlijk, het is altijd pretti
ger de man of de vrouw te kennen naast zijn of
haar werk, doch dat is au fond niet zó belangrijk.
Maar goed, Ohl's werk dan.
Ach, dat had U moeten zien. De verfbehande-
ling, de kleuren. O.K. alweer hanengevechten,
lijkverbrandingen, padi oogsten, passar taferelen
en wat al is ons niet bekend van dat leven daar.
Maar de voorstelling, de presentatie uit zijn hand
boeiend, bijzonder boeiend. Evenals ons Indië
boeiend was toen het nog leefde. Toen groen
nog groen was en rood nog rood. Toen blank en
bruin zich mengden tot een subtiele koffiekleur en
de okergele lucht fibreerde in onze aderen bij een
temperatuur van 40 C. En dan de rust, de
vrede en het veilige gevoel, dat je uren, dagen kon
dwalen in verlaten bergstreken, zonder gevaar,
zonder angst. Dan, de prikkelende ochtendzon, de
silhouetten van passargangers wadend door de hel
dere bergbeekjes in de vroege ochtendschemering.
Lieve help het is verrukkelijk er weer even aan te
denken, er weer te zijn al was het slechts in
herinnering.
WIES VAN VIANEN
Naar aanleiding van een expositie van werken van
Frits Ohl, die tot 25 juni te zien waren in Kunst
zaal Koch te Den Haag.
In het artikel over Rumphius in Tong-Tong van
15 juni j.l. vermeldt Corracorra iets over het mo
nument en het huis van Rumphius aan de Oli
fantsstraat te Ambon.
Ik moge hieraan nog het volgende toevoegen.
Vóór de oorlog stond daar een woning, waarvan
alleen het vermoeden bestond, dat deze de plaats
van de oude woning van Rumphius innam. Er
tegenover bevond zich een verwilderd stukje grond
van ongeveer 20 bij 20 meter, waarop een soort
grafzerk stond, m.i. zeker niet uit de 18e eeuw
daterend met een aan Rumphius gewijd op
schrift.
Men was echter algemeen van mening dat zich hier
niet het graf van Rumphius bevond en het was
niet bekepd waar dit dan wel was.
In 1944 werd de stad Ambon in een raid door 132
Amerikaanse bommenwerpers plat gebombardeerd
en ultimo 1945 was er van de nagedachtenis van
Rumphius geen spoor meer te vinden.
Het vermoeden werd geopperd dat de grafsteen
door de Australiërs, die na de oorlog alles wat de
Jappen van ons achtergelaten hadden, meepik
ten, als souvenier was meegenomen, en zo misschien
later nog wel eens opduikt. Zoals ik mij ter plaat
se heb overtuigd was er direct na de beëindiging
van de oorlog geen stukje puin van de zerk meer
te vinden.
Er bestond te Ambon ook nog een „Rumphius-
Natuurmonument", dat, eigenlijk tengevolge van een
misverstand, in de vorm van een met alang2 be
groeide heuvel achter het Residentshuis, Rumphius
ten aandenken gewijd was. Door de Jappen was
deze heuvel met een doolhof van onderaardse gan
gen van beton in een schuilkelder veranderd.
Misschien dat de Russen dan nu Rumphius de
posthume eer zullen geven, die hem altijd onthou
den gebleven is. Ik vrees echter, dat dit „Rum
phius station" voor Rusland een dankbaar motief
betekent om alle vingers in de Oost-Indonesische
pap te krijgen. Hopenlijk trekt de ongetwijfeld zon
der bekende begraafplaats rondwarende geest van
Rumphius zich er niet teveel van aan, dat dit dan
't eindresultaat zal zijn van z'n streven en werken.
Er bestonden voor de oorlog nog twee originele
uitgaven van Rumphius' Kruidenboek te Ambon.
Eén, in het bezit van Dr. Sitanella bleef behou
den. Het tweede, uit de Ambonesische bibliotheek
werd verborgen, maar volgens zeggen door
de Jappen meegenomen. Wat hen natuurlijk, nu we
weer zulke vriendelijke culturele betrekkingen met
hen hebben, minzaam gegund is!
Ir. Z. S.
Een jong doktersvrouwtje, pas in Indië, kreeg een
telefoontje met de vraag waar de dokter bleef.
Zij zei toen; „Toewan soedah beranak" (in plaats
van: berankat.en de dokter begreep niet, waar
om hij zo lachend werd ontvangen!
Mevr. J. Balsem-Meister.
HET ADRES
voor goeJ en smakelijk eten!
Herderstraat 28, Den Hang, Tel. 180921
Te bereiken met: Lijn 6-10-19-20-26
Halte Gr. Markt
