Waroeng Keliling
WAAH... LO!
r. r.
1001
AVONTUREN
met de
soetil
ROTI KOEKOES
INDISCHE SPREEKWOORDEN
Eén van de merkwaardigste instellingen in Neder
land is de „waroeng keliling"; merkwaardig, om
dat het idee afkomstig is uit Indonesië en zelfs een
Indonesische naam draagt, maar in Indonesië
als zodanig niet bekend is. De naam laat zich ook
moeilijk vertalen; of alleen in een langademige
omschrijving: „rondreizende winkel van Indische
gerechten en rijsttafelingrediënten".
De „waroeng keliling heeft zijn ontstaan te dan
ken aan het feit dat Maatschappelijk Werk de re
patrianten zo naarstig over het hele land heeft
uitgesmeerd, dus ook in veraf gelegen gehuchten,
waar ingrediënten voor de rijsttafel moeilijk of in
het geheel niet te krijgen zijn en waar Indische
restaurants te enen male ontbreken.
Nu zijn er maar weinig huisvrouwen die niet hou
den van gezellig winkelen of marktgaan, en vooral
de Indische huisvrouw kan het maar slecht stellen
zonder deze „buiten-oriëntering", zo gewend als zij
was aan al de verkopers van sajoer, daging en aller
lei makanas aan de deur en tenslotte aan het
zelf blandja op de pasar. Alleen bekrompen men
sen spreken hier geringschattend over: het rs deze
uitgebreide directe kennismaking met pasars en
eethuizen, die de Indische huisvrouw haar grondi-
gen kennis heeft gegeven van zovele culinaire rijk
dommen van Indonesië.
Het spreekt vanzelf dat deze ingewortelde ge
woonte zelfs bij de ijverigste assimilanten niet met
een is uitgestorven en de Indischman, die het erop
waagde zijn laatste centjes in een „combi" te steken
en een partij „djoewalans" om daarmee het land
op te gaan, heeft van zijn initiatief geen spijt ge
had. De keurigste kruideniersverpakkingen en de
voordeligste mail-order-bestellingen ten spijt, maakt
de man met de „waroeng keliling" goede zaken. Als
eens in de week zijn auto-tje komt voorrijden, de
achterdeuren openklappen en de uitstalling zicht
baar wordt van lemper en sajoer asem, oblok-
oblok en telor asin, pedah en rempèjèk, dan is
er geen huisvrouw die de verleiding kan weerstaan
om een uitgebreide slag te slaan, ook al omdat het
zo verrukkelijk is eindelijk weer eens naast de zo
bekende eigen pot ook wat anders te proeven.
En natuurlijk heeft onze klontong ook allerlei
nieuwtjes. Over mevrouw P, die gelukkig weer
beter is, mijnheer L., die tóch gaat emigreren en
het echtpaar J, dat weer een dochter gekregen
heeft. Er worden weer gezellige herinneringen op
gehaald en de aandacht wordt gevestigd op op han
den zijnde Indische fuifjes en pasar malams. Hoe
dan ook: het kopen aan zo'n waroeng keliling is
een excellent genoegen, al merkt menige huisvrouw
wel eens te laat, dat ze weer wat te diep in de
beurs getast heeft!
Op de foto een bekende klontong van de waroeng
keliling in de omstreken van Loosdrecht: Tielman
(rechts), die in een vorige „incarnatie" planter was
en hier in allerlei beroepen zijn draai maar niet
kon vinden tot hij eindelijk een waroeng keliling
op touw zette en nu weer naar hartelust keliling
kan. Met zijn waroeng ook verschaft hij aan tal
van Indische dames de gelegenheid om wat extra s
te verdienen door het leveren van een flinke pot
sajoer of sambal goreng, pèpèsan makril of bak
pauw.
Wij weten niet hoeveel waroeng kelilings er zijn
in heel Nederland, maar uit correspondentie uit
alle hoeken van Nederland weten wij, dat het er
ettelijke moeten zijn. Op een heel typische wijze
brengen deze „welriekendste auto s van Nederland
(althans voor ónze neus!) op dezelfde wijze als
Tong-Tong een bewustheid van lotsverbondenheid
op aangename wijze. En evenals ons blad tonen
deze waroengs dat saamhorigheid op zakelijke
basis mogelijk is, bij het ontplooien van een origi
neel initiatief. En daarom roepen wij (als alle
langganans) deze waroengs op hun verre reizen
deze groet toe: „Selamat djalan dan banjak
redjeki!
Tong Tong krijgt soms wel eens verbijsterende vra
gen te beantwoorden. Ik zal nooit het gezicht van
de man vergeten die de rinkelende telefoon opnam
en een vriendelijke stem hoorde vragen:
„Mijnheer, hoe maak je rotti koekoes?"
Verschrikt keek hij rond en siste: „Hoe maak je
rotti koekoes?" tegen de vrouw die voor hem zat.
„Nou gewoon" was het vage antwoord, waar hij
begrijpelijk niet veel aan had.
Omdat meer mensen dit eenvoudige gerecht willen
maken maar het recept niet meer weten, laten we
het hier volgen, welwillend opgeschreven voor ons
door KADAL.
Dit recept is voor een flinke rotti koekoes, voor
een kleinere kunt u volstaan met de helft der hoe
veelheden.
6 kippeneieren
3 kopjes witte suiker, afgestreken
3 gelijke kopjes bloem
J4 kopje citroensap of Yl kopje melk
Vanille naar smaak.
Eieren goed klutsen, daarna suiker en meel toe
voegen, 't laatst de melk of het citroensap.
Een kwartier lang op groot vuur stomen, na het
beslag in de met broodpapier bekleedde rijststo-
mer gedaan te hebben. Papier opzij spelden om
het gemakkelijk eruit te kunnen nemen.
Vooral oppassen, dat het water niet te hoog
staat in de onderste pan (anders kempès) en niet
nieuwsgierig loeren tijdens dat kwartiertje (anders
nog kempèsser), dus deksel er op houden!
In de duinen bij de kampong Den Haag, 'tuur-
lijk -tippelde een Indisch vrouwtje aan achter
een kleuter met prachtige, groote, donkere oogen.
Ik sprak haar aan met de woorden: Permissie
njah, ini poekoel berapa sekarang?
Stomverbaasd staarde ze me aan, sprakeloos.
Er kwam geen woord uit. Haar Hollandsche man
kwam erbij en zei: Dat is zeker Russisch! Maar
verstaat U dan geen Maleisch, vroeg ik. Komt U
niet uit Indië? Jawel, ze was in Atjeh geboren.
Dus U spreekt alleen Atjehsch? Zelfs dat niet! 21e
was al als klein kind naar Amerika verhuisd en
daar met een Hollander getrouwd. Het bloed
kruipt toch, waar het niet gaan kan. Pas op vol
wassen leeftijd was ze naar Holland gekomen. Ze
sprak keurig Nederlandsch, foutloos, maar lek
ker met een gezellig Indisch accent en met Ameri-
kaansch en ook niet het Hollandsche van haar
man. Pas hier in Den Haag had ze een paar woor
den Maleisch opgepikt. „Ajam" kon je eten en
„terlaloe" kende ze ook. Haar vader was uit Atjeh
over twee oceanen naar Amerika verhuisd als za
kenman en dat, terwijl hij nog feodaal opgegroeid
was, want haar overgrootvader, dus de qrootva-
der van haar vader, had nog zeven vrouwen gehad.
Zoiets moet je in Amerika vertellen! Ze nam nu
geen enkel risico en had haar zoontje voorzien van
vijf namen van alle denkbare soorten. Behalve
Charles heette hij ook b.v. Hassan. Je kunt nooit
weten
Het paard die de haver verdienen, krijgen dedek.
Men noemt geen koe bont, als niet bolang.
Het zijn niet alle koks, njang ken lekker koken.
Krakende wagens maken veel kabaal, of niet?
Het moet omstreeks een uur of twee zijn gezien het geringe verkeer op het Harmonieplein. Het ™oet
verdere wel de eerste zijn gezien de verhuiswagen met zijn heterogene opgestapelde barang, geduwd
door een Indonesiër, terwijl de andere zich onledig houdt met hem in een goede richting te sturen.
Blijkbaar hebben zij last van de warmte der zon en hebben zich een stuk van hun kleding over hun
hoofd gedrapeerd.
De verkeerspost dient ook voor hen die beschuttin g zoeken tegen de warmte. Het is het meest warme
deel van de dag en de mens en dier wagen zich niet op het gloeiend hete asfalt!
Foto: HUB LEUFKENS
