C* w
pjT IfTpS
1 2
FOTOS
TONEEL
De heer J. M. H. Ohl als Leo, hoofdper
soon in „De Paria van Glodok" (1917).
VERZEN
UIT
INDISCHE
GEVANGENSCHAP
„Eea Streep door de Zon"
BOEKHANDEL PAAGMAN
In de laatste TONG-TONG maakten wij U attent
op
Mevrouw M. J. HILLERSTRÖM»
Lübeckstraat 103,
Den Haag, tel. 070-39.88.62
die een groot aantal tijdens de oorlog in Indië
zoekgeraakte foto's in haar bezit heeft.
Om teleurstelling en onnodig geschrijf te voorko
men laten wij hier nog enkele bijzonderheden vol
gen:
het materiaal, dat Mevr. Hillerström in haar
bezit heeft omvat foto's, foto-albums, poëzie
albums, negatieven en 8 en 16 mm familie
films. gevonden na de Japanse bezetting te
BANDOENG, BATAVIA, SOERABAIA, in
verlaten huizen, goedangs (opslagplaatsen), en
(vermoedelijk) in de kampen TJIDENG, TJI-
HAPIT en KAREcS.
De van Sumatra gekomen albums konden aan
de eigenaars of hun nabestaanden teruggege
ven worden. Losse kiekjes en portretten, die
op Sumatra gevonden zouden kunnen zijn heeft
Mevr. Hillerström evenwel niet in haar bezit.
In verband met de vele feestelijkheden voor decem
ber besloot de Stichting Amsterdam Tong Tong
in deze maand haar activiteiten stop te zetten, om
in januari dan weer bij U terug te komen. Het
programma voor het volgende half jaar wordt U
dan nog tijdig bekend gemaakt.
Alle inlichtingen en toegangsbewijzen (ook voor
verkoop): Secretariaat Johannes Verhulststraat
107a bv. Telef. 72.18.16.
Public Relations
W. P. WANROOY
Met veel vallen en opstaan heeft ons toneelgroepje
in Amsterdam zich gewaagd op de gladde planken
van het toneel. Hoe weinig hebben wij ons in Indië
met deze kunstuiting kunnen bezighouden: waar
en wanneer hebben wij serieus op de planken van
het grote toneel gestaan? Dat wreekt zich nu hier
in Nederland, waar wij omringd worden door een
op hoog peil staand amateur toneelleven. Wij heb
ben totaal geen ervaring kunnen opdoen; geen am
bities getoond ons met deze prachtige vrije-tijds-
besteding bezig te houden. Gelukkig heeft ons
groepje zich in 1959 actief getoond en is zij de
plankenkoorts kwijt. Wij hebben verschillende ma
len mogen optreden; wij hebben opbouwende kri
tiek, maar ook vaak te scherpe onjuiste kritiek
te verwerken gekregen.
Na serieus overwegen, bestuderen en beraadsla
gen hebben wij besloten om wederom een toneel
stuk te brengen en wel ,,DE PARIA VAN GLO-
DOK", op te voeren in januari of maart 1961.
Dit stuk zal echter niet worden opgevoerd indien
regisseur, spelers en critici het minder dan 90 °/0
vinden. Maar weest U ervan overtuigd, dat tijd
noch moeiten gespaard zullen worden om dit per
centage te bereiken. De spelers en speelsters zijn
serieus geselecteerd en geïnstrueerd; alleen de
kans is groot, dat wij op twee mannelijke spelers
niet kunnen rekenen in verband met hun privé
omstandigheden. Wie onder li wil zich hiervoor
opgeven? Doch bedenkt U wel, dat geen moeite
U teveel mag zijn, daarvoor is dit goede stuk te
mooi om er een „spielerei" van te maken. Mocht
U er echter ernstig voor voelen om hieraan mee
te werken, belt U mij dan even op of komt U even
langs: W. F. Wanrooy, W. Pietersestraat 3411,
Amsterdam, tel. 020-80411.
Hagenaars, Rotterdammers, Utrechtenaren: stuurt
U Uw afgevaardigden t.z.t. naar de uitvoering; wij
zullen daarna gaarne het stuk in Uw plaats komen
spelen. Mag ik op U rekenen?
Na het afgelopen seizoen verschillende culturele
lezingen te hebben georganiseerd zet onze Stichting
in het nieuwe seizoen deze veel gevraagde
evenementen voort.
Als eerste staat op het programma: R. NIEUWEN-
HUYS (BRETON DE NIJS) op donderdag 15 sep
tember a.s. aanvang 20 uur in de kleine zaal van
het Minerva Paviljoen met:
„PRAATJES EN PLAATJES" over de periode
in Indië tot 1914. Interessante en leuke verhalen
over een tijdsbestek dat enkele zich nog zullen her
inneren en velen nog niet kennen. Entree 0,50.
Op donderdag 6 oktober volgt, in samenwerking
met het Koninklijk Instituut voor de Tropen een
TROPENAVOND, speciaal voor de leerlingen der
middelbare scholen in Amsterdam. Een bezoek
aan de tentoonstelling „Nederland en de Tropen"
zal de avond inleiden terwijl daarna Johan Fabri-
cius en Tjalie Robinson voor wat betreft de Stich
ting en de heer F. Mulder voor het Koninklijk In
stituut van de Tropen, in de grote Aula van het
Tropenmuseum ieder op de hem eigen wijze deze
scholieren laten kennis maken met de diverse as
pecten van de Tropen en Sub-tropen. Het entree
voor de scholieren is gratis.
Als vervolg hierop zal op 10 oktober, eveneens in
de grote zaal van het Tropenmuseum en met
samenwerking van het Koninklijk Instituut voor
de Tropen een kleine manisfestatie van dans, zang
en voordracht uit de tropen worden aangeboden
aan de oudere garde. U zult hierover nog nader
vernemen. De entreeprijs voor 10 oktober werd
gesteld op ƒ1,— p.p. aanvang 20 uur.
Op zaterdag 29 oktober volgt dan een groot BAL
COSTUMÉ EN MASQUÉ in het Minerva Pavil
joen. Op deze avond zal men speciaal het hart
aan dansen kunnen ophalen van 20 uur tot 02 uur.
Er worden prijzen beschikbaar gesteld voor de 2
mooiste costuums en een prijs voor het origineelste.
Het is echter niet verplicht gecostumeerd te ver
schijnen. Toegangsprijs 2,50, kaarten zijn reeds
vanaf heden te verkrijgen op de afd. secretariaat:
Joh. Verhulststraat 107a bv. Telefoon 72.18.16.
Op 16 november zal dan een bizonder interessante
lezing volgen van Mej. Mr. van Maarseveen, waar
bij het onderwerp: „Wat denken wij van ons zelf en
hoe reageren wij daarop" velen van U zal interes
seren. De avond wordt gegeven in de kleine zaal
van het Minerva Paviljoen, aanvang 20 uur, toe
gangsprijs 0,50.
Willem Brandt „een streep door de zon", een bun
del gedichten, uitgegeven door „de Beuk", stich
ting van ilteraire publicaties, Amsterdam.
Deze verzen, die ontstonden in verschillende Ja
panse gevangenissen en concentratie-kampen op
Sumatra, werden alle geschreven in de jaren 1942-
1945. Het grootste deel werd reeds vijftien jaar ge
leden gepubliceerd.
Nederland heeft de vrijheid niet cadeau gel re
gen. hier niet en zeker ook niet in Indonesië. Het
Nederlandse volk heeft de zegepraal met bloed
moeten betalen en die bloedprijs was zeer hoog.
In verhouding tot de bevolkingscijfers waren de
Nederlandse verliezen tienmaal zo hoog als die der
Verenigde Staten en bedroegen ze het dubbele van
de Engelse.
Het aantal slachtoffers van Japans geweld in de
interneringskampen voor krijgsgevangenen en bur
gers in Nederlands Indië, Siam en Japan bedroeg
22.000.
In augustus 1945 capituleerde Japan; juist op tijd.
Wanneer het enkele maanden later gebeurd was,
zouden vele kampen uitgestorven zijn geweest. Ve
len, in Nederland, hebben zich dat eigenlijk nooit
goed gerealiseerd. Anders dan in het vaderland
waren er onder de Nederlanders in Indonesië weinig
dichters. Zonder twijfel was de grootste onder hen
Willem Brandt, pseudoniem van de oud-hoofdre
dacteur van de Deli Courant, Wm. S. B. Klooster.
Dr. E. van Viesland, die een korte inleiding bij
de bundel schreef, getuigt er van: „Deze gedichten
zijn tot stand gekomen uit het ongebroken ver
zet van de geest tegen sadisme, honger en terreur
en verder „Het verzamelen en bewaren van deze
verzen bracht voor de dichter en zijn lotgenoten
onmiddellijk gevaar mee, maar moet hun ook
kracht en sterkte hebben gegeven en een aanspo
ring het vol te houden. Zij zijn een document, een
aanklacht, als men wil zelfs ook een waarschu
wing; zij zijn echter tevens een dwingend noodzake
lijke levensuiting gelijk elke echte poëzie die deze
naam verdient.
Willem Brandt tekent er bij aan: „Dat deze ge
dichten nu vijftien jaar na de bevrijding in een be
perkte selectie nogmaals verschijnen, geschiedt niet
uit haat of bitterheid, maar uit liefde tot de vrede,
in de hoop op een waardiger menselijkheid voor
de toekomst."
Het is goed om in onze jachtige oppervlakkige tijd
in het bont en maar al te luidruchtige gewoel der
werkelijkheid met zijn holle woorden en nog hol
lere daden nu en dan dit mooie boekje van Willem
Brandt ter hand te nemen en in een stil ogenblik
te lezen over onze landgenoten in het verre In
dië, van die o! zo zware jaren, want: „Het zijn
vooral hun stemmen, die hier spreken, niet alleen
in het leed, maar in de heilige verwachting, dat
het geledene, waarbij die tallozen ten offer vielen,
niet tevergeefs geweest zal zijn."
G. L. TICHELMAN
Prijs: f 3,90
Verkrijgbaar bij
Fred. Hendriklaan 217b - Den Haag
Tel. 543.700 Giro 185783
