BRIEF UIT AMERIKA LAMPOE TEMPLEK
THE RHYTHM BROTHERS
11
Waarom niet?
jEHHH
Uit een brief
Hierbij een [oto van een Indische jongen in de
U.S.A.! Met hot-dog and French sauce bij zn
salade is het leven voor hem wel te doen, maar je
bent en blijft een vooruitstrevende Indo, en komt
gauw er achter, dat je hier ook riasie poetih kan
eten met saté ojom, babie and boemboe ketjap!
Een geluk is voor ons hier dat men je (Indo) hier
als een Dutchy aanziet en men niet op ons neer
kijkt, zoals 't vaak in Holland gebeurt, soms ook
door onze schuld! The Yank is blij met ons, want
wij kenmerken ons als harde werkers!
Voor hun, die naar de U.S.A. willen gaan geef ik
een raad, ken de taal, spreek het ook onder elkaar!
Pak alles aan in de eerste tijd! Kijk niet raar als je
,,Boss" je vrijdag je pay bill geeft en zegt: I don t
need you any more, see for another job.
Daar tegenoverstaat dat je hier ook elke dag naar
een andere baan kunt gaan, maar ook terug kan
komen bij dezelfde baas!
Dick G. Rudolph, Mill Valley, California.
Deze brief is karakteristiek voor de vele brieven
die we uit Amerika ontvangen. Geen gezanik; aan
pakken 1 Veel van nature weifelachtige en voor
zichtige Indo's raken enhier in Nederland langzaam
aan helemaal „verwaterd", verwend met sociale
zekerheden, steungaranties, fonddokter, fondstand-
arts, fondsoogarts, etc. etc. etc. En dit weer leidt
op zijn beurt tot een onderkruiperig „Hollander-
tje-spelen
Uit talloze brieven uit de States daarentegen blijkt
dat door het wegvallen van een soort „onuitge
sproken odium van minderwaardigheid on onge
wenstheid" van de samenleving, de Indische jongen
en het meisje opeens een nieuw soort mens
geboren wordt, zonder drukkend deksel boven
zich, waardoor een vrije groei ontstaan kan. En
dan het allermerkwaardigste het Indoschap
wordt niet meer gevoeld als een hinder, een
schaamte, maar een aparte en eervolle waardig
heid. Ook in combinatie met het „Dutch Ook
al omdat de Hollander in Amerika zich t.o.v. de
Indo veel opener, kameraadschappelijker en be
grijpelijker gedraagt.
Zonet hoorde ik door de radio van Hilversum I
het uur voor de teenagers. Diverse bands hebben
muziek en zang, al dan niet zelf gecomponeerd,
ten gehore gebracht. Met genoegen heb ik daar
ook de Indische jongen goede partij horen geven.
Nu heb ik op de film en in tijdschriften diverse
bands zien optreden met inlandse trommen, zoals
de negers, de Mexicanen, etc.
De kwestie is, dat ik mij al dikwijls heb afge
vraagd, waarom de Indische jongen geen gebruik
maakt van de kendang, u weet wel, dat instru
ment dat bij de gamelan hoort. Ik geloof, dat geen
andere inlandse trom dat rythme en zoveel gelui
den kan voortbrengen als de kendang. LI hebt het
zeker weieens gehoord: dang-dang-dang-plah-plah,
njoet-njoet.
Ik heb eens met een fabrieksslametan een grap
penmaker zien dansen, alleen op de kendang.
Ik wil u wel vertellen, ik heb er gefascineerd naar
zitten kijken en ook luisteren. Wat een rythme, wat
een dans! en een geluiden die de speler aan zijn
trom ontlokken kan. Ik heb het maar eens gehoord
en ik geloof, dat er geen enkele trom is, die je zo be
spelen kan als de kendang.
Laat de Indische teenagers onder de musici daar
eens hun kunnen aan wijden en ik ben er van over
tuigd, dat dit instrument overrompelt.
HOBO
Noot: Ja, waarom eigenlijk niet? We weten
dat andere mestiezen gebruik maken van de instru
menten van het land van herkomst. En waarom
wij dus niet?
REDACTIE
Twee emigranten in de States, Totok en Indo.
kontjo besar, panggang satee zonder geleuter over
assimilatie. Dat is super!
Misschien zijn al die assimilatie -ellenden alleen
maar een gevolg van het beneperi op elkaar zitten
met kleinburgerlijke angstjes en beperktheden. Het
is goed dat de Indo de wijde wereld ingaat, zónder
sociale zekerheden, maar mét een grote dosis zelf
bewustheid en trotse onafhankelijkheid. Dan blijken
zijn aangeboren aanpassingsmogelijkheden naar alle
klimaten en milieux van grote constructieve waarde
te zijn. Terwijl ze hier in Holland „liever vergeten
moeten worden."
Nóg een andere langzaamaan vergeten Indo-eigen
schap ontwaakt daar weer de gastvrijheid en de
hulpvaardige clangeest. Men helpt elkaar met
voorlichting en introducties, ja zelfs met betrek
kingen en huisvesting. In Amerika is het „Ieder
voor zich dood.
In Amerika is Tong-Tong geen blad, maar een
daad.
Daar staat ze te walmen, in de hoek
van de kamer, dicht bij de deur, die
onze kamer met die van onze ouders
verbindt. Ik durf niet uit bed, want
buiten slaapt de wereld in de don
kerte van een Indische tropennacht;
ik hoor de doffe plof van een mang-
gapit, die op de grond valt, afge
kloven door een kalong. In de andere
hoek van de kamer, volkomen don
ker, sjirpt de gangsir zijn liefdeslied
en de lampoe templek walmt
haar licht wordt door het gekartelde
scherm weerkaatst, tekent een aureool
op de witte muur, tovert grillige schaduwen op
deuren en stoelen, glanst in de koperen knoppen
op de beddehemels en hult de rest van de kamer
in een griezelige duisternis.
Met halve slaapogen gluur ik naar de lamp, voor
mij als een baken in zee, een licht in de benauwen
de angstige stilte en donkerte; t was als een klein
lichtje gevangen en beschermd door de slanke,
'broze semprong één verkeerde draai aan het
knopje voor de soembah of de semprong wordt
zwart geblakerd, om even daarna met een scher
pe tik in fijne barstjes kapot te springen. Is dit
niet een symbool van 't Godslicht, dat ieder mens
in zich omdraagt, bewust of onbewust, maar wel
zeer zeker. Gekerkerd door t broze, licht breek
bare omhulsel van schijn en bijgeloof, dat breekt,
als de waarheid hoog opvlamt om zich overtui
gend te realiseren?
Oude, trouwe lampoe templek uit mijn kinderja
ren. Hoe veilig voelde ik me altijd, als ik midden
in de nacht wakker werd en je schijnsel zag in die
hoek. Net als de eeuwige en enige waarheid bleef
je rustig doorbranden, soms walmend, soms op
flikkerend in een dapper gevecht om de laatste
druppel petroleum in je soemboeh op te zuigen en
dan als licht weer te geven. En altijd toverde je
droombeelden op 't blikken gekartelde scherm, dat
soms versierd was met gekleurde tekeningen. In
de lichtende weerkaatsing op de muur lag een tji
tjak op een muskiet te loeren en je maakt zijn
ivoire lijfje doorschijnend, waardoor je zijn kleine
hartje onrustig zag kloppen.
Nu sta je hier in Holland te koop in vele etalages
als versiering voor moderne kamers, maar je
brandt niet en verspreidt niet je kleine licht en je
walm van petroleum. Maar wij herkennen je en
groeten je en gedenken in dankbaarheid je ver
trouwde licht in de spookachtige duisternis van on
ze Indische slaapkamers.
KOFFIEBOON
Na eerst als amateurs gespeeld
Brothers de sprong gewaagd om
beroepsmusici te worden. Voor- J0(H9|hH
dien hadden de jongens goede JÊJ V» J
toch hun ware liefde, want zon-
der die voelen m'ef
voor de Amerikaanse militairen HHHHH IMI WÊÈSÉMmÈ
in Duitsland, in Tilburg, den jM^L fuik. lÜs
Haag en vele andere plaatsen in BKjjjjgVj «jjj
ben zij en met succes op HkA. jj jjJL» tóf;- jjfi jk' jSÉlr
de Floriade gespeeld. JKm ÊL
De bezetting bestaat uit zes man H' J§ Wtjf n
en er wordt op de volgende in- V JE fl 9r ii.r- mÜÜB j9 9
strumenten gespeeld guitaren. W v JSh JH 1 9
drums, sax en piano. De muziekjk.i B 21| 3 9
Modern natuurlijk, zoals de cha- - J
cha, mamborumba, talpgo, samba, KTB9& 9r
wals, foxtrot, hawaiian, slow
rock and roll, en vele andere
DezeTand is geregistreerd bij het Gewestelijk Arbeidsbureau in den Haag en wij willen er graag de
aandacht op vestigen, dat als u in de komende maanden voor een of andere gelegenheid of festi
een band nodig heeft, u zich bij tijds wendt tot ncïo u a An td 067177
THE RHYTHM BROTHERS, p/a E. W. van Hemert, Wolweversgaarde 48/DEN HAAG, tel. 66/12/.
Hier kunt u alle inlichtingen krijgen wat betreft onkosten per avond of per contract.