INDISCHE HANDEN
13
ZELFMOORD
1001
AVONTUREN
met de
soetil
Sajoer Kerrie
Bebotok Daging
„E. Du Perron, zijn leven en
zijn werk"
door: ADA DEPREZ
BOEKHANDEL PAAGMAN
Mijn ogen volgen geboeid t gebarenspel van ver
schillende Indische handen, bruin, ivoire, glad
of rimpelig, ruw of teer, waar de aderen zacht
gezwollen kloppen door de doorschijnende huid,
slank en altijd knokelig, lenig en beweeglijk, en
doorkliefd van fijne zwarte sneedjes, veroorzaakt
door het radjang-radjang van lombok of ba-
wang poetih of door 't inwerken van scherpe voch
ten en zuren, de nagels kort gekrabbeld met
zwarte randjes van het keukenwerk.
Zij hebben een aparte taal en vertellen een uit
zonderlijk verhaal, altijd in actie, doordrenkt
van de geur van uien of trassi.
Voor de hoogte van 't water waar de rijst in ge
kookt moet worden, worden de wijsvinger en mid
denvinger boven op elkaar geplaatst, om de maat
aan te geven. Om aan te duiden, hoeveel koenir
gebruikt moet worden in de sajoer, wordt de klei
ne pink met de wijsvinger afgetast tot de bedoelde
lengte van een half of heel vingerkootje. De hoe
veelheid asem of trassi wordt weergegeven door
een stukje wijsvinger. En als 't eten goed gelukt
is, wordt de duim omhoog gestoken en uitbundig
er bij gezegd: „djempol!" Het vlees voor rendang
moet gesneden worden ter dikte van de halve duim.
Het proeven van de op het vuur borrelende en sis
sende gerechten gebeurt door met een lepeltje wat
van de spijs op de handpalm te gieten en dit op
te likken. Arme handen! Waar ze al niet tegen
moeten kunnen warm, koud, pedis, zuur en
zout!
Diezelfde handen en vingers zullen s avonds laat,
gedoopt in minjak kajoe poetih, vermengd met
klapperolie, moede ruggen of pijnlijke benen pidjit,
dan wel oeroet. Of er wordt aan haren getrokken,
slapen gewreven met daon inggoe tegen hoofdpijn,
en koorts; onvermoeid, sterk, trouw.
Ze zijn niet mooi deze handen in de ware zin des
woords, maar voor mij bestaat niets mooiers, dan
deze Indische kleine en tengere welsprekende han
den, die een speciale boodschap in hun buigzame
activiteit en levendigheid overbrengen.
Uit ervaring gevormd om te schillen en te rad-
jang, te kneden en te schikken, om bij verhalen
kracht bij te zetten of te illustreren, maar vooral,
om te troosten, te strelen en te richten. Ze spre
ken van handigheid en werklust, van kookkunst
njang sedep, van artistieke gaven maar vooral
van buitengewone gastvrijheid en gulheid, van
trouwe hartelijkheid en vriendschap.
Dappere Indische vrouwenhanden; vol eerbied en
diepe belangstelling kijk ik naar jullie in je eeuwi
ge bedrijvigheid, terwijl je gul strooit met hetgeen
wat jullie hebben geschapen, gepaard met een
herkenningswoord uit het ruimte hart, terwijl de er
varing van vele lange jaren er een aparte stempel
op heeft gedrukt. De jaren, die de huid door
schijnender maken en de aderen met het edele
bloed opstuwen tot kloppende dikke koorden, als
gezwollen rivieren die het Leven dragen en deze
handen tekenen tot het bekende en geliefde ge
heel, waardoor ze opvallen tussen alle andere ban
den en mij tegemoet worden geheven in een blij
herkennen van een woordloos verbond.
KOFFIEBOON
Op een meter of 200 achter de woning van de
dokter bij de kolenmijnen, stond een waringin-
boom.
Het lijnpersoneel waarschuwde de postchef, dat
groene duiven heel vroeg in de morgen zich aan de
rijpe vruchtjes te goed deden.
De volgende morgen vóór het metingsuur (6 uur
v/m kabelmeten) ging deze gewapend met zijn
Bayard er op uit. Achter zijn huis stak hij de weg
over om door het bos de dragende waringin, zo
onzichtbaar mogelijk voor de vogels te naderen,
Op een afstand van 100 M. reeds, hoorde je de
vogels fladderen en koeren vechtend op het voed
sel. Op 20 M. genaderd waren ze nog niet te onder
scheiden. Wel zag men op verschillende punten de
bladeren heftig bewegen en af en toe een duif op
vliegen, om dan weer direct neer te strijken.
De jager wachtte niet, totdat de zon door de laag
hangende wolken of mist doorgebroken was. Op
een punt waar veel beweging was, richtte hij en
schoot. Na elk schot vlogen tientallen duiven op,
om na een minuut of 5-10 weer in het dichtge-
bladerte van de waringin neer te strijken. Na 3 of
4 schoten, zocht de jager de buit bij elkaar. Intus
sen was de dokter uit zijn bed gehaald en riep: ,,Is
het daar met dat gepaf nu afgelopen, jonge man?"
„Ja, ik ga al dokter", was het antwoord. „En
hoe is de buit?" 25 tot 30 stuks, dokter!" schepte
de jager op. „Gefeliciteerd, maar laat me morgen
wat langer slapen, wil je?" „Best dokter
De buurman van de postchef had een groot gezin,
vrouw en 4 kinderen. De hele buit van 14 tot 16
duiven bracht hij dagelijks naar hen toe. Hij zelf
lustte geen gevogelte. Voor de familie betekende
het verandering van menu. Iedere dag voedsel uit
blik, afgewisseld door een kippetje, is ook niet al
les.
Een dag of 4, 5 had de jager zo zijn hart kunnen
ophalen, toen op de 5e dag de schrik van zijn le-
Benodigdheden
1 flinke bloemkool
250 gr. wortelen
300 gr. boontjes
1 grote ui
3 knoflookpitjes
sambal oelek
1 eetlepel ketoembar
1 eetlepel koenjit
1 theelepel djienten
l/£ a lepel zout
1 eetlepel kerrie
1 dl. dikke santen
De groenten schoonmaken, wassen, snijden. De ui
en knoflookpitjes hakken en fijnraspen. De santen
met alle kruiden en zout aan de kook brengen, de
groenten toevoegen en alles laten koken tot de
groenten gaar zijn.
Noot: Het lijkt ons dat er nog water aan toege
voegd moet worden. (Redactie).
ven kwam. Van de rand van het bos stapte hij
weer op de weg met zijn Bayard nog in de aan
slag en zocht met de blik omhoog de boomkruin
af. Plotseling stiet hij met zijn voet tegen iets
zachts, verloor bijna zijn e.'enwicht en struikelde
over een menselijk lichaam, dat dwars over de
weg lag. Het hoofd lag in een plas geronnen bloed,
dat uit mond, neus en oren was gevloeid.
Danig geschrokken, liep de jager in een drafje
naar zijn kantoor en belde het hospitaal op. Opge
wonden vertelde hij de ziekenvader het voorgeval
lene. (Hallo de Bruyn. waar zit je nu?) Plechtig
verzekerde hij deze, dat hij de nam niet getroffen
kon hebben bij het schieten op de groene dui
ven, in de nabijheid van de dokters woning.
Uit het door de politie ingesteld onderzoek was
komen vast te staan, dat de contractant reeds
weken lang zich van de anderen had afgezon
derd. Overvallen door zwaarmoedigheid, moest hij
in de vroege morgenuren in de hoge boom aan de
wegkant zijn geklommen es van een hoogte van
9 m. de sprong waagde met het hoofd naar
omlaag, waarbij hij zijn nek brak. Zijn hoofddoek
bleef bij zijn val aan een lagere tak hangen, die
die van welke hij de sprong deed.
Dergelijke zelfmoorden kwamen wel meer voor.
NAP
Benodigdheden:
400 gr. kalfsgehakt
of rundergehakt
1 grote ui
3 knoflookpitjes
5 kemiri's
1 ei
1 eetlepel assemwater
1 dl. dikke santen
1 djeroek poeroetblad
sambal oelek
2 theelepels ketoembar 1 theelepel zout
1 theelepel djienten 40 gr. boter, margarine,
1 theelepel trassi of olie
2 theelepels serèh
De ui en de knoflook fijnhakken of stampen.
De kemiri's fijnstampen of wrijven. Het ei klutsen
en vermengen met de santen. De ui en de knoflook
fruiten. Het gehakt, de rest van de kruiden en zout
toevoegen en even smoren. Daarna het vocht bij-
gieten en door de massa roeren. Het djeroek poe-
roetblaadje verwijderen en het geheel overdoen in
een kom. Deze in een pan met zoveel water zetten,
dat de bebotok hierin (met het deksel op de pan)
gaar kan stomen, zonder dat het water in de kom
terecht komt.
De mensen zijn als de wijn: ouderdom verzuurt de
slechte, maar verbetert de goede.
Cicero,
Prijs: Geb. f 13,50
Fred. Hendriklaan 217 b - Den Haag
Tel. 543.700 Giro 185783
De haan, in zijn gemakkelijk ver
plaatsbare „koeroengan"geheel
van bamboe en hout gemaakt.
Fier en vol interesse blijft noch
tans zijn blik, welke hoogstwaar
schijnlijk uitgaat naar „zijnr toom
kippen, waarvan hij zich als de
alleenheerser beschouwd.
iFo.'O uit„Das Land der Tausend
Insein")
