MOE GRAAFSTAL
RADIO BOLLAND
HUILEBALKEN EN BEDELAARS
Roddel en Laster
IN GEDACHTENIS
r. r.
1 Oktober viert Moe Oraafstal haar 92ste ver
jaardag. Onlangs, bij de Vara-televisie-uitzending
van Tjalie Robinson, heeft Bert Garthof haar met
fijne tact en diep inzicht in de Indische maat
schappij óók voor de camera gehaald. Waar sprak
Moe Graafstal over? Niet over Tjalie, maar over
de spijtoptanten. Voor hen had ze zich de moeite
getroost om 91 jaar oud en in die dagen ziek
en vermoeid in kou en ontij s nachts helemaal
van Haarlem naar Laren te komen. Moe Graaf
stal denkt alle dagen aan de spijtoptanten en roept
God's hulp voor hen in bij elk gebed, elke dag.
Als ze nog jong geweest was, zoals ruim zeventig
jaar geleden, ze zou wéér, net als toen, toen haar
broer Johan van der Steur haar riep, direct naar
Indië gekomen zijn. Een eigen veilig en knus be
staan direct opgevend om in ellendige, moeilijke
en geminachte omstandigheden een liefdewerk op
zich te nemen voor de uitgestotenen en verworpe
nen: de Indische paria's.
Ai ziet, wat Pa en zij bereikt hebben: niet alleen
de redding uit ondergang en dood van duizenden
verworpelingen, maar een omschakeling van het
geweten der Indische maatschappij. Zij zijn de
voorboden geweest van het IEV!
Het is eigenlijk heel erg te weten dat wat we nu
gaan zeggen, in vele oren klinkt als gefemel, maar
het was het en het is het: hun werk was werk
in Christus naam. En een eervolle inlossing aan
Nederland's faam van rechtvaardigheid en mensen
liefde.
Haast zouden we bittere woorden neerschrijven nu,
als we denken aan de onwil hardheid en onver
schilligheid nu, van de hoogsten in de Staat af tot
de laagste burgers nu, aan het ontbreken van moe
dige Hollanders en Indo's nu. Terwij we verwaten
blijven kraaien over onze Christelijke rechtsstaat
Maar we kunnen het niet als we aan Moe Graaf
stal denken, die koppig blijft geloven aan de goed
heid van de mensen. En er koppig op blijft ver
trouwen dat gauw een ommezwaai komt in het re
geringsbeleid ten opzichte van de spijtoptanten.
Moe, Tong-Tong hoopt dat je honderd jaar oud
mag worden en beleven mag dat alle spijtoptan
ten inderdaad hier komen. Dat inderdaad door
een wakker worden van de Indische groep en het
Nederlandse volk dat mogelijk zal zijn.
En, lezers, weet li wie blijven zal in Indonesië?
Moe's zoon Willem, die warga negara geworden is
om zijn werk van Christelijke hulpvaardigheid te
kunnen blijven voortzetten. Een heel klein eilandje
Decima in een Pacific van gevaren en bezwaren.
Moe, ook gefeliciteerd met zó'n zoon!
De Olympische Spelen hebben samen nog een an
der wereldrecord opgebracht: een wereldrecord aan
huilbuien. En Nederland heeft daarin een be
langrijk aandeel gehad. Af en toe was het och
tendblad gewoonweg niet te harden: „uitbarsten
in huilbuien", „tranen met tuiten", „snikkend weg
geleid". Wat een droef verschil met de dagen van
Thomée en Tjoh Davies! Laten we vooral niet
discussieëren over wat „begrijpelijk" is en wat
„tragisch" is, het betekent allemaal maar één
ding: de sportiviteit is schandelijk gedevalueerd!
Ja, en dan dat bedelen. Dat netjes „liften" heet
en gebeurt door nette althans net geiuede
mensen. Op sommige dagen staat het aan de
wegen die grote steden uit leiden gewoonweg stamp
vol. Doet ons aan de wegen naar heilige graven
denken in Indonesië: „Ja-illah Toean! Kas
sian toean! Minta sa-sèn toean!" Destijds was
het een eer en een dure plicht om je zóveel te
ontzeggen dat je je eigen reis betalen kon. En dat
je bij aankomst ook nog „oleh-oleh" meebracht
voor mevrouw of de kinderen. Voorbij, voorbij.
Ach ja, ook hier is veel voor te zeggen. We maken
geen ruzie. Maar meer en meer sijpelt door onze
geesteshouding een bereidheid om te jammeren, te
bedelen, afhankelijk te zijn van anderen! En als
het nog broodnodig was, letterlijk broodnodig.
Als het was om je bestaan te redden! We hebben
het in vergelijking met miljoenen andere mensen
in de wereld gewoonweg schandalig goed. En toch
maar janken en bedelen No good. No good!
De brede vleugels der dood.
Over mijri eenzaam leven.
De eeuwige hand
klopt vol van stil geluid.
Komt
Gods jagende adem zal mij
uit benauwenis en pijn verlossen.
Ik zie 'n klein huis, blauw en rood,
in 'n schuilhoek, om 't even,
rondom 'n bloemenrand,
vol van vogelgefluit.
Komt
O star heimwee, ver land, voorbij
goud-geel padiveld en kille bossen.
Zeker, ik maak
verwoed
je graf neven
'n Kambodja, Dick.
Je namen
straks
zullen daar staan.
Hoe pijnlijk vaak,
hoe goed,
was ons leven.
Met jou zal ik,
wij-samen,
nu
ter ruste gaan.
ANNE WEST RA
Dit gedicht kregen we via Wereldomroep toege
stuurd. Het spreekt voor zichzelf.
Redactie
Dezer dagen merkte één onzer trouwste mede
werksters opeens op: „Tjalie, wat doe je toch tegen
roddel?" „Hoezo?" vroeg ik, ietwat verstrooid.
„Nou ja, je hoort toch telkens weer dat er men
sen zijn, die vervelende praatjes vertellen over
jou of over ons of over Tong-Tong en zo. Vooral
waar ik pertinent weet dat ze niet waar zijn, wind
ik me er telkens over op
Nu weten we allemaal dat „wie aan de weg tim
mert zo het een en ander te horen krijgt en op
de een of andere manier in opspraak komt. En ook
dat „het niet de slechtste vruchten zijn, waaraan
de wespen knagen". Tot deze vruchten (niet de
slechtste), rekenen wij onszelf tóch wel.
Maar aan de weg timmerend, hebben we gemerkt
dat het vaak uitstekende en zelfs de beste vruchten
zijn, waar wespen een grote voorkeur voor hebben.
Vier categorieën komen het meest voor: die NSB-
er zijn geweest (of sympathieën ervoor hebben
gehad): die „geheuld hebben met de Jap", die
„verraderlijk spel hebben gespeeld met Soekarno
en „die zich rijk gestolen hebben". Laat ons dan
over de „kleine roddel" maar zwijgen; over de
vrouwenjagers en „schandaaltjes".
Maar tegen wil en dank luisterend naar verhalen
over onszelf en over anderen is ons langzamer
hand iets héél duidelijk geworden. Er wordt zel
den of nooit geroddeld over wérkelijke karak
terloze profiteurs en schobbejakken. Die gaan op
een verbazingwekkende manier vrijuit of men weet
er op zijn minst „nog veel goeds van". De roddel
is practisch altijd hardnekkig gericht tegen de
mensen van wérkelijke allure, die in een breed sca
la van uitnemende verdiensten, bij een grote breed
heid van visie, een grote intelligentie en een ko
lossale branie één fout hebben gemaakt, of zelfs
in die fout nog gezocht hebben naar de nobelste
achtergronden achter die „fout".
Ah. met een soort sadistisch plezier werpen de
roddelaars zich juist op deze mensen, vaak bijbel-
zwaaiend en loftuitend over hoge moraal. Daar
begint het wrede en ignobele werk van onder de
gordel slaan, in de rug aanvallen, natrappen en
„kicking the underdog". Op een manier die je
met een wilde ruk het schaamrood naar de wan
gen jaagt: „Hoe durf je van hem (haar) dat te
zeggen. Hoe vervloekt schaamteloos en laag!"
Ja, roddel doet pijn. Nu ik deze woorden schrijf
en me onwillekeurig de namen te binnen schieten
van mensen van formidabele qualiteiten, nu trillen
mijnhanden van woede als ik meteen de woorden
hoor: „Die vent?! Die! Maar weet je dan niet
datAh, de gluiperigste en lafste moordenaars
veroordelen wij tot maar drie of zes jaar, ons uit
slovend om te zoeken naar „verzachtende omstan
digheden" maar, onze verdienstelijke kandjeng
besars lopen wij achterna tot aan het graf en zelfs
daar voorbij met geselen en schorpioenen. For
shame!
„Ja maar Tjalie, als je hém goedpraat, dan moet
je de rest óók goed praten! Waaróm in hemels
naam. Heb moed, heb karakter, durf een vriend
te zijn juist voor de eenzaamsten. Het zijn vaak de
nuttigste mensen, die met het leven hebben dur
ven experimenteren.
Nochtans mag iedereen naar hartelust met roddel
en laster (ook over onszelf) bij ons aankomen. We
hanteren namelijk een zeef. En als u eens wist met
hoeveel geluk we vaak een beetje modder heb
ben weggezift om een ongedachte schat van klink
klaar goud over te houden, u zou ons geluk be-
grijpen.
Neem uzelf maar, lezer, u koloniaal en Indone
siër-uitbuiter! We hebben u gezift en we hebben
Tong-Tong overgehouden: steeds meer goud. Zelfs
de blindste en domste modderaar zal de schitte-
rinq straks móeten zien!
Advertentie
Stationsweg 143 - Tel. 11.50.86 - DEN HAAG
De nieuwste Cowboy-,
Krontjong- en
Luxemburg-Toppers
Goedkope Draagbare
Plck-Ups en Radio s
Tevens hét adres voor RADIO en TELEVISIE
