Meningen over en hulp aan
Spijtoptanten
WIJ KUNNEN...
3
WFBN
In de „Nieuwe Haagse Courant" verscheen on
langs een ingezonden artikel van een Indischman,
die over de spijtoptanten het volgende had te ver
tellen:
Door een kennelijk niet uit het hart gegrepen,
doch voor propagandistische doeleinden ge
lanceerde en beslist eenzijdige agitatie werd
het probleem der zogenaamde spijtoptanten
plotseling actueel. Dat is inmiddels weer ge
luwd, ook en vooral aangezien de agitatoren
en hun doorgaans eveneens op eigen voordeel
azende meelopers terzake even ondeskundig
en onervaren zijn.
Wat zijn spijtoptanten precies? Niet zoals die
bovenbedoelde „voorvechters"bestaande uit
sensatie-dagbladen, dweepzieke comité s en
huilende familieleden, die hun eigen wereld als
de enige wereld zien, doen voorkomen, maar
naar de feiten. Wel, spijtoptanten zijn voor het
merendeel kameleons, die voor de Pacilic-
oorlog van hun Nederlandse status profiteer
den om te kunnen regeren over de „inlander
om daarna toen de rollen waren omgekeerd
plotseling de fanatieke Indonesiëruit te
hangen, om nü te tronen boven de verongelijk
te en als kop van jut fungerende Nederlander-
ex-volksgenoot in Soekarno's Indonesië.
Voor de zogenaamde maatschappelijke Neder
landers, de „gelijkgestelden"die geen drup
pel Nederlands bloed in de aderen hebben,
geldt hetzelfde. Het gros is geen haar beter.
Binnen twee jaar na de soevereiniteitsover
dracht tijdens welke werd bepaald dat die zo
genaamde gelijkgesteldenautomatisch de
Indonesische nationaliteit verkregen) hadden
zij nochtans de kans de Nederlandse nationa
liteit terug te vragen. Het overgrote deel hun
ner deed dat niet, want toen liep in Indonesië
alles op rolletjes. Zij verwierpen een Neder
landse gunst, wat hun bezielde was immers
geen Nederlands patriottisme, maar de liefde
tot een oud-Indisch, gemakkelijk leventje. Nu
dat leventje in Soekarno's heilstaat nergens
meer te vinden blijkt, hebben zij spijt en geven
zich abrupt voor Nederlandse patriotten te
zijn.
Natuurlijk bevinden zich onder die spijtoptanten
ook lieden die weleer vanwege de van Rijks
wege gevoerde propaganda opteerden voor
het War ga Negaraschap. Maar dat werkelijk
misleide, kleine percentage is sinds het bewind
van minister Samkalden reeds lang naar Ne
derland gerepatrieerd.
De dilettantische spijtoptantenpleiters denken
daar niet aan, en verwonderen zich kwasi ver
ontwaardigd over de in dit opzicht ontegen
zeggelijk in 's lands belang gevoerde) strakke
politiek van minister Beerman
Enz. enz. Te veel en te veel onzin om volledig te
citeren.
Het merkwaardige is dat dezelfde man enkele
maanden terug een heel andere mening was toege
daan:
En daar is meer. Daar is nog dat schrijnende
verlengstuk van het drama Indië-na-de-oorlog.
Het bestaan namelijk van in verdrukking ge
raakte landgenoten in Indonesië, die zich de
kelen tot schorrens toe roepen om hulp, maar
niet worden gehoord. Niet door de gemiddel
de Nederlander, des te meer echter door de
Indische burger alhier, die door allerlei ban
den met hen verbonden is; het zijn bloedver
wanten.
Naar de laatste gegevens moeten er nog circa
50.000 zogenaamde „spijtoptanten" in Indone
sië vertoeven, mensen van Nederlandse af
komst, die tot hun nadeel en wurgende spijt
vandaar „spijtoptanten"hadden geopteerd
voor het Indonesische staatsburgerschap en
hiermede hun Nederlandse nationaliteit prijs
gaven. Dit geschiedde doorgaans uit bittere
noodzaak. Rijksambtenaren bijvoorbeeld, die
overgingen in Indonesische dienst, móésten op
teren, anders werden ze rigoureus ontslagen.
En zo had je ook mensen, die een huisje of
een stuk grond bezaten. Ook zij moesten kie
zen: „Indonesiër" worden of op slag straat
arm zijn. Daar de meesten hunner een gezin
hadden, viel er voor hen weinig meer te
kiezen.
Die ongelukkigen bevinden zich nu voor het
overgrote deel in kommervolle omstandigheden.
Niet slechts omdat Indonesië nu niet bepaald
een welvaartsstaat genoemd kan worden, doch
omdat het Nederlandse verleden dier betrok
kenen hen nog steeds de vijandschap van de
republikeinen bezorgt.
Bij de haveloze bedelaars, die de stoffige we
gen van Indonesië afzeulen, hebben zich Ne
derlanders gevoegd. Een missionaris, die nu
reeds jaren lang met de rug tegen de muur
probeert te vechten tegen veel onrecht en
tegen de verlammende bureaucratie van „Den
Haag" en tegen de dodelijke apathie van het
Nederlandse volk in Europa, stuurde korte
lings een brief met onder meer de volgende
regels: Het is een haast ondragelijke ge
dachte, dat Nederland niet wil helpen. Er
heerst barre nood onder deze verlaten mensen
uit ons volk, Nederlanders, die Nederlanders
zijn gebleven en alleen in naam (d.i. Indone-
sich staatsburger) zijn. Als Nederland de visa
met mondjesmaat blijft verstrekken, moet er 'n
wonder gebeuren wil deze kwestie niet tot een
grote tragedie worden!"
We plaatsen deze stukken niet om de schrijver er
van in het zonnetje te zetten. Maar om het soort
gezwets te signaleren dat al veel wanbegrip en leed
heeft gebracht over de repatriantengroep.De Neder
lander van hier wéét al zo weinig over ons en on
ze geschiedenis; als dan nog mensen die te lui of
te dom zijn om waarheden te onderzoeken, er maar
braaf op los schetteren (door hun herkomst heten
ze immers „insider" te zijn!), «wordt veel onnodig
leed aangericht. Erger is dat de verantwoordelijke
redactie van een groot blad zo n stuk maar zonder
blikken of blozen plaatst. Hoe héél ver af staan wij
nog van beter wederzijds begrip!
Een ander geluid
Heel anders is het werk van één onzer ijverigste
Indische burgers in Nederland, W. Ch. J. Bastiaans
in Groningen. Een man voor wie het „gojang kaki"
niet bestaat, een man voor wie het „kan niet" niet
bestaat. Die ver in het hoge noorden, ver van de
grootste groeperingen familie en kennissen, in een
aanvankelijk lauwe omgeving (wie was die rare
snoeshaan die maar niet stilletjes volkomen wou
assimileren?) onvermoeid en onbevreesd bleef ijve
ren voor beter begrip.
En nu, nu staat heel Groningen achter hem, plaat
sen de dagbladen grote artikelen pro de spijtoptan
ten, en schrijft o.a. het Nieuwsblad van het Noor
den:
Een van de vurigste brandpunten van de
nationale actie tot steun aan die gesarde en in
kommervolle omstandigheden levende spijtop
tanten overzee ligt in deze stad: het is de ge
wezen chef van de afdeling documentatie der
Rijksvoorlichtingsdienst in het voormalige Ba
tavia, de heer W. Ch. Bastiaans, die zich
met oosterse wijsheid, diplomatie en aangebo
ren mensenkennis voor deze zaak heeft ge
spannen. Een kleine man met een slim hoofd.
Maar uiteindelijk zijn de geweldige kennis van
zijn geboorteland en zijn uiteraard uitstekende
gedocumenteerdheid de doorslaggevende kracht
van argumentatie.
„We hebben niets aan sentimentaliteit of mede
lijden", zegt hij. „We moeten met kracht be
vorderen, dat op korte termijn alle 14.000 spijt
optanten achter elkaar hierheen kunnen komen,
en niet, zoals door de regering is bepaald, met
2000 per jaar. Het is eigenlijk al te laat voor
velen
Telg uit een geslacht, dat sibbekundig terug
gaat tot omstreeks 1672, midden in de tijd van
de Oost-Indische Compagnie, beschikt de heer
Bastiaans over begaafdheden, die hem in staat
stellen na een tamelijk statische loopbaan hier
een buitengewoon dynamische figuur te wor
den temidden van de in de Groninger gemeen-
Kunt U me het adres geven van Audrey Hep
burn?
Kunt U me het adres geven van mijnheer Pieters
(voorletters weet ik niet meer), laatstelijk ge
woond hebbend Bekasie (pl. min. 1935), sindsdien
spoorloos?
Kunt U me aan een juffrouw van de huishouding
helpen?
Kunt U me aan spijtoptanten helpen, die haring
in het zuur willen zetten?
Kunt U me aan een toneelgezelschap helpen?
Kunt U me aan een modern toneelstuk over In-
dië helpen?
Kunt li me nog zeggen in welke krant vorig jaar
iets gestaan heeft over adressen zoeken?
Kunt U me aan goed pension helpen in Amster
dam (Utrecht, Breda, Vlissingen, etc.)
Kunt U me aan een goedkoop hotelletje in Spanje
helpen?
Kunt U me zeggen of pensioenen in Kenya wor
den uitbetaald?
Kunt U niet wat minder anti-Nederlands zijn?
Kunt U niet wat minder anti-Indisch zijn?
Kunt U geen biografie schrijven over (vulmaarin)?
Kunt U me vertellen hoe ketjap (tempeh, kroe
poek) gemaakt wordt?
Kunt U geen Indische kalender maken?
Kunt U niet meer goedkope Indische boeken uit
geven?
Kunt U
Kunt U
Ja, wij kunnen dat. Wij kunnen alles. Met wij be
doelen wij de Indische groep achter Tong-Tong.
Want wij hebben een grote kennis van en dus een
groot respect voor de kundigheden in deze groep.
Maar er is een „maar" bij:
Maar U moet ervoor zorgen dat wij er één abonnee
bij krijgen. U allemaal. Alleen dat ene kleine ding
maar: Uw buurman of Uw kennis tóch over
halen om tóch abonnee te worden voor maar één
jaar. Zo n klein beetje maar. Dan komen alle bo
venstaande Kunt U's vanzelf terecht.
Ajo! Tjoba! Kerstcadeau voor Tjalie, jo!
De Wereld Federalisten Beweging Nederland
(WFBN) streeft naar het in vrijwillige samenwer
king der volkeren tot stand komen van een wereld
gezagsorgaan op federale grondslag met voldoende
wetgevende, rechtsprekende en uitvoerende macht,
om een blijvende internationale vrede en veilig
heid te vestigen en te handhaven, om internationa
le conflicten en belangentegenstellingen op vreed
zame wijze te regelen en om recht te scheppen, dat
zich aanpast aan de zich ontwikkelende omstandig
heden.
Zij, die met dit streven sympathiseren en nadere
inlichtingen wensen, kunnen zich wenden tot het
Algem. Secretariaat: Burg. Patijnlaan 49, Den
Haag.
schap opgegane landgenoten. Sinds zijn aan
komst in 1951 is hij een toevlucht voor mede-
gerepatrieerden. De Indische Nederlanders,
wier aantal in deze stad in ongeveer 1000 ge
zinnen uitgedrukt kan worden, zien in hem een
soort contactpersoon bij moeilijkheden in het
aanpassingsvermogen. Hij heeft al zeer velen
geholpen. In het najaar van 1958 begon de
heer Bastiaans zich voor de spijtoptanten in
te spannen, onder andere door talloze publi
caties, waarvan er ook veel in het Nieuwsblad
van het Noorden verschenen.
Verder wijden de dagbladen daar vele kolommen
aan de zaak der spijtoptanten. Duidelijk wordt hier
bewezen dat elke Indischman ingang kan vinden
voor zijn ideeën als hij maar doorzet en eerlijk is.
Het is logisch dat de Nederlander stug is en voor
zichtig t.a.v. „nieuwkomers" met „vreemde ideeën".
Wat er al niet aan verkeerde denkbeelden over de
grenzen komt! Maar als hij inziet dat de nieuw
komer gelijk heeft, dan wint deze onder zijn gast
heren veel nieuwe vrienden.
Zaterdag 22 oktober was er een grote Nassi-rapat
in Groningen, bijeen geroepen door Bastiaans. En
de Groningers kwamen, hoor!
Nogmaals, de Nederlandse maatschappij is noch
gediend met principiële anti-Nederlandse moppe
raars, noch met gedweeë kameleon-achtige meelo
pers, maar alleen met eerlijke, intelligente en
ijverige mensen.
