HET ARENDSNEST
JOS VAN ARCKEN
BEELDHOUWSTER WIES v. VIANEN
DE MEEUW EN HET KIND
Laan van Meerdervoort 520
Den Haag - Telefoon 33 64 41
Limmerick
JO
A A P - KETEK
In de Haagse Kunstzaal 't Center
heeft de Indische beeldhouwster
Wies van Vianen haar eerste
expositie gehouden. Wij kenden
van haar reeds de sprekende Mul-
tatuli-plaquette, onlangs door de
Indische Kunstkring aangeboden
aan het Multatuli-genootschap,
verder de terra-cotta 5 vervaardigd
voor het NASSI-comité. De bij
zondere verwachting, die wij op
grond van deze prestaties van
haar werk hadden, zijn door deze
expositie ten volle in vervulling
gegaan. De geëxposeerde werken,
reliefs, koppen en figuren zijn alle
in een klare naturalistische stijl ver
vaardigd, een harmonieuze com
binatie van gevoelige uitdrukking
en knappe technische vaardigheid.
Dit eerlijke gewetensvolle beeld
houwwerk was voor ons een ver
ademing na de vele gezochte, mo-
distische, abstracte werken van
z.g. moderne beeldhouwers. Dat
bij Wies v. Vianen Indische sen
timenten tot uitdrukking komen,
is gezien haar land van her
komst - niet dan begrijpelijk.
Van haar werken trof ons het
meest het grote deur-relief, voor
stellende het verhaal van Saidjah
en Adinda. Ik hoop dat dit in
brons uitgevoerd nog eens een
waardige plaats zal krijgen in het
Multatuli-museum, waarin het
thuis hoort. Van dit fraaie paneel
geven wij hierbij een foto. Verder
noemen wij haar gevoelige groep
van vertrekkende spijtoptanten,
haar grote relief Rock and Roll,
vol van levendige expressie en
beweging en haar uitstekend por
tret van Frans".
Wies van Vianen heeft met deze
eerste tentoonstelling een uitste
kend debuut gemaakt en wij hopen
van harte, dat haar volgende ex
positie binnen de muren van onze
Ind.-Kunstkring zal plaats vinden
Een vermoedelijk oorspronkelijk uit China af
komstig gezegde in Indonesië luidt: „Terlalu tjin-
ta pada binatang; bisa bentji pada manusia
D.z.w.: een al te grote dierenliefde kan leiden tot
mensenhaat.
Op een miezerige morgen reed ik op de brommer
van mijn nachtdienst naar huis, toen ik op straat
een meeuw zag liggen, schijnbaar met een gebro
ken vlerk.
Er kwam een motor aanrijden: de man zag het
beest liggen, remde plotseling en begon te slippen,
met 't gevolg dat hij een kind aanreed, dat aan de
kant van de weg naar de meeuw stond te kijken.
De man zette zijn motor op de standaard en zon
der naar het kind te kijken liep hij naar de meeuw
en zei tegen mij (ik was ondertussen ook gestopt
om naar het kind te kijken): ,,Kijk eens.Dat arme
beest. Daar is natuurlijk op geschoten." Ik keek
hem verwonderd aan en zei: ,,En dat kind dan:
„O", zei hij, „dat is een redelijk schepsel. Daar
zorgt zijn moeder wel voor!
Gelukkig had het kind slechts een schrammetje op
gelopen. Telkens vraag ik mij af of wat men „die
renliefde" noemt vaak niet erg overdreven is.
Toen voor het eerst door de N.I.R.O.M. de
,.Arendsnest"band werd aangekondigd, was ik
een meisje van 10-11 jaar. En toen het openings
lied „Hallo lui, hier is het Arendsnest" door de
aether klonk, had die voorgoed een grote plaats
in mijn kinderhart veroverd. Wij hadden thuis
nooit de weelde gekend, een radio te bezitten,
maar onze linker-, rechter-, en overbuur lieten
ons altijd meegenieten van de hunne. Wat had ik
genoten van hun zang en spel. Graag had ik de
jongens van genoemde band geschreven, hoe ik
van hun band hield en of ze eens een leuk liedje
voor ons thuis wilden zingen. Ik wist toen niet,
hoe je naar hen moest adresseren en thuis zou
den ze het gauw genoeg in de gaten krijgen en dan
zijn de plagerijtjes, en nl die soort dingen meer,
niet van de'lucht en daar kon ik vroeger niet goed
tegen. Dus maar iedere maandagavond om zes uur
(kan dat?) naar het „Arendsnest" luisteren en alle
liedjes meezingen.
Iedereen die een radio had, haastte zich tegen
zessen thuis te zijn, om naar het „Arendsnest te
luisteren, zo populair waren ze in zo korte tijd.
Advertentie
Voor de aanstaande feestdagen is het meest
welkome geschenk voor AL Uw vrienden en
familie NATUURLIJK een horloge van betere
kwaliteit van
Bij Uw juwelierjsinds 1841
Een inwoner van Seriboe Dolok
Las de Bataks daar voor uit het Volk,
Maar de Bataks ei ziet!
Die begrepen hem niet.
En toen huurde hij dus maar een tolk.
De jongens hadden enige liedjes, o.a. het ope
nings- en sluitingslied, „Dat zijn onze matrozen'
en „Goede reis, vliegenier, goede reis" zelf ge
dicht en gecomponeerd. Wat zwol mijn kinderhart
van trots, als ik ze die liedjes hoorde zingen.
„Dat hebben ze nou zelf gemaakt," kon ik dan
altijd zeggen. Ik had het gevoel dat het „Arends
nest" een deel van me zelf was, maar ik had dat
gevoel nooit tot uiting gebracht, want dan was
Leiden in last.
Toen kwam 8 maart 1942. De Jap kwam ons
land binnen en voor het laatst die dag werd door
de jongens van „Het Arendsnest" het Wilhelmus
gespeeld. Op die dag had ik voor het eerst in mijn
kinderjaren het verdriet leren kennen. Nadat de
laatste tonen van ons zo geliefd Wilhelmus uit
gestorven waren klonk er een schot door de aether
èn later hoorde ik dat de bandleider (of was het
de dirigent?) door de Jap was doodgeschoten. De
jongens werden uit elkaar gedreven: sommigen
kwamen in het concentratiekamp terecht, ande
ren moesten ander werk doen. Het Arendsnest is
niet meer. Dat had me heel erg gespeten. Het
spijt me nu nog, dat alles zo gelopen is.
Jongens van het „Arendsnest" (als ik u allen nog
zo mag noemen) heel, heel hartelijk dank voor
de gezelligste uurtjes, die u ons heeft bezorgd.
Moeizaam leest ze: „Een aap eet een pirr. Haar
oude ogen spannen zich in om het maar goed
te kunnen zien, Kïeestal houdt ze het niet lang
vol en gaat de bril er na een bladzij lezen af, om
na een korte rustpoos met nieuwe moed verder
te gaan. Ja oma, wat eerst als een grap begon
wordt nu bittere ernst voor je, omdat je niet kan
vergeten dat die meneer van een zeker bureau te
gen je zei: „Dan moet je maar leren lezen en schrij
ven".
Opeens stokt het lezen. Ze tuurt naar een woordje
maar herkent het niet. Geduldig help ik: ,Jni
apa, oma?" en wijs de eerste letter aan. Na
een ogenblik komt het: AA. Dan wijs ik de volgen-
de letter aan en oma leest: p.
„Nah, aa ditjampoer sama p djadi? en geduldig
wacht ik op het verlossende: aap. Maar met een
schalks lachje kijkt ze me aan en zegt dan: „Ketèh!
Nadat we uitgelachen zijn worden de boeken
dichtgeklapt en gaat oma vertellen. Een groot
glas koppi toebroek voor elk staat op tafel. Ze
heeft veel verdriet in haar leven gehad, maar ze
is het lachen daarom niet verleerd. Vaak komt ze
in haar verhalen terug op haar zoon die in „In
donesië" ontvoerd werd. „Eens vertelt ze, en
glimlacht bij de herinnering, „zong hij voor zijn
oude meid het liedje: „Lang zal ze leven. Toen
het hiep hiep hoera geklonken had, commandeer
de hij de meid: „Nu jij," en daar zong haar oude
bevende stem: Lang zal se Iepen
In de Kloriaa Sorak, sorak, horrée.
Als oma vertelt doet ze dat vlug en zacht en
steeds op dezelfde toon. Heerlijk vind ik het om
ernaar te luisteren, hoewel het me grote moeite
kost haar te volgen. De baboe zei vroeger niet
voor niets „Adoe non, praat maar liever Hol
lands, dan versta ik je tenminste. Maar door het
geregeld luisteren naar oma groeit langzaam mijn
Maleise woordenschat en zou ik die graag
len demonstreren. Waar kan het beter dan in mijn
klasje met Friese hummeltjes. (Die bekende
éénoog in het land der blinden) Bij voorbaat ge
niet ik al van het effect en zodra de les afgelopen
is, commandeer ik: „Boekoe toetoep. Enkele
verbaasde snoetjes, tot Tjeerd met een zucht van
voldoening zijn boek dichtklapt:
„Heui jonges, boek n ticht! EEKA
I Vervolg van pag 7)
maar in huis kan gebeuren. Dicky Kruysdijk
vindt er hier een paar op de kachel.
9. En tot slot Mare je de Lang (IV2 jr.) als echte
Hollandse boer bij de waterpomp.
En dit waren dan weer de fotopagina's van onze
Indische kinderen in Holland. We kregen zoveel
inzendingen, dat we er twee maal een pagina aan
gewijd hebben (Zie ook ons nummer van 15 no
vember), maar toch zijn velen nog niet aan de
beurt gekomen. Tong Tong is nog steeds te arm
en cliché's laten maken is een duur grapje!
Maar daarom niet getreurd. In de toekomst kunnen
we het misschien nog eens doen. Intussen kunnen
alle papa's en mama's weer een paar leuke kiekjes
maken. Tot ziens dus!
