Oud Indische Familienamen
RADIO BOLLAND
EEN PASAR MALAM IS VOOR ALLE LEEFTIJDEN
j8jjiau
DE AFSPRAAK
12
t
Advertentie
Reeds Shakespeare leerde ons: What is in a name,
een waarschuwing om niet al te veel waarde te
hechten aan namen en titels, maar, desondanks
deze kleine zwakheid zit de doorsnee-Nederlander
in het bloed, en we zijn maar al te vaak geneigd
te betreuren, dat onze voorvader zich beperkte
tot een nuchtere typische Hollandse naam als bv.
Dirk Klomp, in plaats van de Courcelles de Saint
Evremond (pure fantasie van Navorser) of iets
dergelijks. In tempo doeloe trachtten onze Oma's
dit nog wel eenigszins te vergoelijken door hun
kinderen te sieren met een serie romantisch klin
kende voornamen van vreemde oorsprong, ont
leend aan het laatste product van de leestrommel,
wat Oma verslonden had. In de 2e helft der 19e
eeuw waren dat voornamelijk Franse, vanaf 1900
voornamelijk Engelse, Scandinavische of Russische
voornamen, waartegen wijlen Charivarius in een
geestig versje fel van leer trok.
Maar over deze voor-namen gaat 't hier niet. In de
Compagniestijd kwamen behalve vele Nederlanders,
ook met elk schip min of meer berooide vreem
delingen mee, om hier fortuin te maken. Slaagden
zij daar in, dan vermengden zij zich vaak met de
dochteren des lands, en hun familienaam leefde
vaak in min of meer verbasterden vorm bij hun
nakomelingen voort.
Onder de Nederlandse Compagniesdienaren, die
zich in het algemeen niet blijvend vestigden, doch
er naar streefden zo spoedig mogelijk met een
goed gevulden buidel naar Patria terug te keren,
heerste een groot te kort aan vrouwen, daar de
V.O.C, op dat punt merkwaardige begrippen had.
Deze mannen hadden echter ook behoefte aan
vrouwelijke zorgen, maar konden niet dan in zeld
zame gevallen, hun trouwe metgezellinnen wetti
gen en naar Patria meenemen. Natuurlijk waren
er onverschilligen onder, wie het niet deerde wat
er van hun gezellin en hun kroost terecht kwam,
doch anderen deden toch, wat zij konden om voor
hen te zorgen. En zo ontstond een typisch In
disch verschijnsel. De zgn. „Buitenbeentjes" werd
door doop een zekere maatschappelijke status ver
leend, en een zeker verband met hun verwekkers
geschapen, door het toekennen van de omgekeerde
of verbasterde naam der Papa s. Financieel werd
voor de kinderen behoorlijk gezorgd, zij bleven
in hun geboorteland en stichtten daar op hun
beurt families, die in latere generaties weer naar
Nederland terugkeerden, met volbloed Nederlan
ders of Nederlandsen huwden, en slechts door hun
merkwaardige geslachtsnamen hun origine verra
den.
Wijlen Mr. P. C. Bloys van Treslong Prins heeft
een hele serie dezer namen verzameld. Zij zijn in
te delen in:
A. omgekeerde namen
B. Vervormde namen
C. Ontleende namen.
Onder Groep A vallen:
Dnarbellik
Egnor
Ellebes
Erriessiet
Grebmor
Knov
Kydsmeir
Laats
Legne
Look
(de) Nerah
Nessnarc
Nettur
Nolyb
Reeb
Rehb
Reib
Relruts
Renrew
Reyem
Rhemrev
Saam
Samoth
Sator
Sednarb
Segov
Sirolf
Snekreg
Snellek
Snereiht
Snetram
Snirp
Snitsevorg
Stopkeerb
(van) Teilv
Tsnier
Teniet
Zowran
Hillebrand(s)
Ronge
Sebelle
Teissiére
Romberg
Vonk
(van) Riemsdyk
Staal
Engel
Kool
(van) Haren
Cranssen
Rutten
Bylon
Beer
Bher (Behr?)
Bier
Sturler
W erner
Meyer
Vermehr
Maas
Thomas
(de) Rotas
Brandies
Voges
Floris
Gerkens
Kellens
Thierens
Martens
Prins
Grovestins
Breekpots
van Vliet
Reinst
Ternet
(von) Ranzow
Onder groep B:
Bardlom
Breeno
Drikfree
Mangold
Schaarbos
Vodegel
Ietwat verhutselde namen zijn:
Drebel
Nafnier
Sermhan
De naam Peerco of Opeere is ons
delijk.
Onder groep C:
Bélier
van der Bos
Bruinvisch
Cheval
Koek
Lombard
Obreen
Freedrik
Goldman
Bosschaar(t)
de Vogel
Beider
van Ryn? of Reynvaan
Harmens
niet recht dui-
kind van Schaap
kind van Dubois
kind van Fisscher
kind van Chevalier
kind van Pannekoek
Grabbelton en tombola, voor de kleintjes, dansen voor de tieners, modeshows en waarzegster voor
de dames (én de hiref sohieten met katapult en buks voor de heren (én de dames), krontjong-
muziek voor orpa en opa, lekker eten voor ieïlefragn om maar een paar dingen te noemen.
Ga er met de hele familie naar toel Allerléi foorfeA vafmaak voor 3 dagen bijeen gebracht inde
HAAGSE DIERENTUIN. 3<JvJurtl', 1 en 2 Juli.
Stationsweg 143 - Tel. 11.50.86 - DEN HAAG
Door eigen Import af Fabriek
BLAUPUNKT 53 cm TV's v.
f 895.voor f 775.—
Imperial 59 cm TV's f 775.
AKKORD Transistor Portable
Radio's v. f 179.- voor f 139.-
Somerlust kind van Somerkamp
Schulp dochtertje van Jacob Mossel
Tuyning dochter van Houttuyn
Tyk kind van Weyntyk
Wyn idem, idem
Wynands dochter van Wynand van Hoessen
Zar Zoon van Balthasar Smissaert.
Voorts kende men tijdens de V.O.C. de zogenaam
de schuilnamen, gedragen door personen, die hun
vaderland hadden moeten ontvluchten, en tijdelijk
bij haar ondergedoken waren: Bijv.
Jan Beenke George Christoph Wüstenfeld
Adolph Müller Carl Heinrich Julius von Czer-
nicki;
Willem Frederik Pirot Christiaan Jacob Piroti;
Ferdinand Anthon Scholtz: Ferdinand Anthon rijks
graaf von Ranzow.
Bleef een liefdesavontuur niet zonder gevolgen,
vindt men deze terug in de doopboeken, zo bijv.
Bernardus Avontuur, geadopteerd in 1781
Johanna Theodora van Lieveling, geb. 1801, werd
in 1805 geadopteerd.
Elisabeth van Verwagting, geb. 1795, werd 10-6-
1808 gedoopt en geadopteerd.
Voorts kennen we nog de vondelingen:
Petrus Gevallig, gedoopt op 19-4-1754 en
Theodorus Godfried Trouvé, geb. 2-9-1815.
Ten slotte vindt men in de oudere naamlijsten nog
zeer merkwaardige namen, waarvan men niet be
hoeft te betreuren als zij inmiddels uitgestorven
zijn: Victor Ido noteerde er uit de periode 1840-
1865 een heel lijstje van, waarvan wij willen noe
men:
Elisabeth Baai-Baai
Mijntje Bokkekeutel
H. W. Duytendief
Hendrik Regenworm
S. P. Rottekies
Jos. Stinkert
J. M. E. Uyewind
om te besluiten met
Jacobus Viezerik!
Voor aanvullingen houdt zich gaarne aanbevolen
NAVORSER
Er was bij onze compie een korporaal die nogal
verwaand was en de naam van Jantje Petingka had
gekregen. Hij had volgens zijn zeggen, voor dat hij
bij het KNIL kwam, in Arnhem bij de Gele Rij
ders gediend. Als je met hem in gesprek kwam had
hij het altijd over Arnhem en werden de meisjes
waarmee hij had omgegaan niet vergeten. Daar ik
die gesprekken van hem zo zachtjes aan uit m n
hoofd kende, besloot ik om hem eens een briefje
te schrijven waarin ik hem vertelde dat ik Marie-
tje was, die hem nog goed uit Arnhem kende. Ik
verzocht hem om a.s. Donderdagavond 8 uur naar
de kerk op het Waterlooplein te komen, daar ik
hem gaarne wilde spreken. Hij vloog er in, want
de middag van de afspraak liep hij om drie uur
al met zijn beste pak aan door het kampement
te stappen. Ik had een paar kameraden in de arm
genomen en toen we 's avonds met een taxi langs
de kerk reden, stond Jantje Petingka met een grote
sigaar in zijn mond bij de kerk onder een lantaarn
paal te wachten.
Toen we omstreeks 10 uur weer dezelfde weg te
rugreden, stond hij nog steeds op dezelfde plaats
op post. Een van ons schreeuwde van uit de taxi:
„Sta je nog steeds op post?" Hij is nooit te weten
gekomen, wie hem dat koopje had geleverd, maar
'O ïkunt van mij aannemen, dat hij het nooit meer
over de Arnhemse meisjes heeft gehad.
]EKA