KENTERING
PARADE EN SALUUT
Haagse Dierentuin
30 juni, 1 en 2 juli
vrijdag en zondag van 1 uur
's middags tot 11 uur
's avonds
Zaterdag van 1 1 uur
's morgens tot 2 uur
's nachts
Enkele flitsen uit het programma:
In brieven en gesprekken merk ik vaak dat lezers
proberen m!j te betrekken in discussies omtrent
„waarheden" t.a.v. de „koloniale historie", vaak
onder aanvoering van belangrijke uitspraken van
schrijvers, staatslieden en filosofen. Het zij mij ver
gund in dit ene artikeltje hen allen te woord te
staan: ik lees erg weinig boeken of studiewerken,
althans die van vóór, tijdens of kort na de laat
ste wereldoorlog. Ik geloof namelijk dat omstreeks
deze tijd de „koorts" van de vele grote verande
ringen die op til waren, zich voltrokken of nog
maar kort voltrokken waren, vele ideeën vertroe
beld heeft.
Ik lees daarentegen erg veel kranten, periodieken,
studies van heden en ik lees graag toekomst-ana
lyses. Want ik ben bang dat wij te veel tijd ver
liezen aan na-kaarten, aan nutteloze discussies hoe
of het destijds gezien hoorde te worden, en dat
intussen de nieuwe toestanden zich in razend snel
tempo voltrekken.
We naderen 't jaar 2000. 'n Verbazingwekkend tijd
perk van opkomst, wereldheerschappij en „decli
ne" van de Europese volken en hunne beschaving*)
ligt definitief achter ons. Twee dominante poli
tieke ontwikkelingsgebieden liggen voor ons:
1. de machtsstrijd tussen Amerika en Rusland,
2. de ontplooiing van de voormalige koloniale
gebieden.
Deze twee ontwikkelingen zijn zó indrukwekkend
groot en van beslissende betekenis voor ons toe
komstig bestaan, dat het me volkomen weggegooide
tijd lijkt om nog steeds zwaarwichtig te discussie
ren over vraagstukken die eigenlijk al verouderd
zijn. Nader toegelicht: het is n.m.m. van weinig
belang wat Sjahrir of Soekarno 20 jaar geleden
zeiden. Het is wél van belang wat Sjahrir en
Soekarna nu doen en hoe hun inzichten gewijzigd
zijn. Het gaat er minder om wat Cecil Rhodes
dacht over Afrika, maar wat de „bevrijde" neger
volken nu doen.
Iedere opmerkzame en modern georiënteerde toe
schouwer ziet in de laatste tijd duidelijk dat de
Eigenlijk is het redigeren van Tong-Tong veel meer
dan het zo maar formuleren van nóg een opinie
naast de vele bestaande opinies in Nederland. Het
is baanbreken van een volkomen nieuwe gedachte
in de Nederlandse publiciteit en dat wekt veel
weerstanden op. Om niet te spreken van aanval
len, waarvoor evenals bij het schermen para
des moeten worden uitgevoerd. Onze Tong-Tong
staat er soms vol van! Of wij aan de andere kant
touché'smaken (en hoeveel) weten wij niet. Al geeft
de scherpte van sommige aanvallen ons af en toe
toch wel de overtuiging dat we een mooie touché
gemaakt hebben.
Nochtans is er een ander gebaar in de nobele
schermkunst, dat we veel te weinig brengen: het
saluut. Aan ridderlijke tegenstanders of moedige
mede-vechters. Hieraan is gelukkig geen gebrek.
Integendeel. Mag ik hier een paar gestes noemen
van de laatste twee weken?
1. Een verlenging van het jaarabonnement met
een bedrag „afgerond naar boven" tot 100,
(dat is de derde jaarlijkse herhaling!)
2. Een extra bankje van een riks ingesloten in een
brief: „van mijn blandjageld. Poekoel teroes!"
(regelmatig!)
3. Een potje bloemen (Kaapse viooltjes) van een
onbekende geefster. Met een kaartje erbij:
„Poekoel teroes
4. Er wordt gebeld. Een dame op de stoep. Hier
is wat om teroes te poekoelen. En weg is de
onbekende weer. We kijken in onze hand: twee
bankjes van honderd gulden.
5. Een groot aantal normale abonnementsverlen
gingen „afgerond naar boven" met soms een
krabbeltje erbij: „de rest houmaar, poekoel te
roes".
Het zijn vaak juist de rijksten niet die dit doen.
Het zijn mensen met een geloof, een ideaal, een
overtuiging. De ruggegraat van Tong-Tong. Ont
houd dat goed. Tjalie is alleen maar de grote
b Mag ik alvast Voor gisteren, voor vandaag
en voor morgen drie saluuts brengen aan mijn
ruggegraat?
Saluut! Saluut!! Saluut!!!
Jaaaa! En poekoel teroes!
TJALIE ROBINSON
voor-oorlogse koloniale theorieën (zowel pro- als
contra) ernstig worden herzien, zowel in Europa
als in de koloniale gebieden zelf (al wordt voor
propaganda vaak nog graag de oude strijdleus
aangeheven). In de Hollandse partijsleur wordt
nog braaf voortgekald in verouderde en onbruik
bare koloniale phrasen, maar de verschijning van
zo'n boek als „Balans van Beleid" is gelukkig een
positief lichtpunt. In Azië zelf is men de oude
anti-koloniale voorvechters al haast vergeten. Ei
gen opbouw domineert en bij die eigen opbouw
roept men vaak de hulp in van Europese technici
(zowel in materiële als geestelijke zin) en wuift
men wrevelig de hinderlijke koloniale argumente
ringen weg. Ik heb in de koffiekamer van de Uni
ted Nations met ettelijke gentlemen uit Azië en
Afrika gesproken. Ze kijken in een serieus en voor
uit gericht gesprek geirriteerd als het woord „ko
loniaal" valt (hoewel ze het soms net nog bezig
den in de Security Council voor „partij-doelein
den"), want o jé daar heb je al dat geleuter
weer over broederschap - der - volkeren - en ras-
sen-superioriteit! Nonsens!
Ik merk in Nederlandse kringen vaak veel node
loze twistpraat op die niet meer ter zake doet. Wij
zitten eigenlijk allemaal nog kreuken weg te strij
ken en stof af te kloppen van een voorbije vecht
partij, terwijl er al lang gewerkt hoorde te wor
den. Een heroriëntatie t.a.v. het kolonialisme is
een zaak van „eigen huis", niet van hernieuwde
discussie met het andere huis. Wij verzuimen de
zaken algemener te bekijken en ruimer te zien. Bij
buitenlanders vind ik vaak een onpartijdiger en
diepgaander studie van „koloniale zaken". Een
boek bv. als prof. H. J. Benda s „The Crescent and
the Rising Sun" vind ik (met zijn zwakke kanten)
toch altijd een veel nuttiger \yerk dan ons geka-
tjauw in de Nederlandse pers die bv. zoiets
heel simpels verzuimt als regelmatig Indonisische
kranten lezen!
Ik betreur het erg dat wij nog steeds menen dat
Leiden, de Sorbonne, Heidelberg, Oxford en Har
vard de enige centra zijn van wereldbeheersende
studie en dat er practisch geen jonge Europeanen
in Cairo, Delhi, Tokio en Jogja studeren. Dat
intelligente jonge mensen uit andere werelddelen
gedwongen zijn om bij ons in onze taal en onze
cultuurrichtingen te denken, omdat wij niets afwe
ten van hun waarden die vaak eeuwen en eeuwen
ouder en mooier zijn dan de onze. Ziehier een
kenteringsverschijnsel: de nieuwe volken groeien
en wij raken meer en meer en meer ten achter.
Welke veranderingen voltrekken zich in het Chris
telijk geloof? Welke in de Islam? Welke in 't Boed
dhisme? Kijken wij daar wel naar? We gedragen
ons als passagiers, die in de hut discussiëren over
het bezit of de plaatsing van een koffer, terwijl
het schip majestieus op een ijsberg afstevent!
Wij leven vlak bij het jaar 2000. Een kentering
van nieuwe geloven, nieuwe ideologieën, nieuwe
idealen en nieuwe richtlijnen is over de wereld
gekomen. Wie bespeurt de nieuwe koers die wij
volgen moeten? En moet Tong-Tong maar mee
doen met al het herkauwen en her-discussiëren?
Het vervelende van Hollands gediscussieer over
kolonialisme is dat b.v. mijnheer Goedhart vol
houdt dat hij gelijk heeft en denkt dat prof. Brug-
mans een ander gelijk wil volhouden. Tal van half
zachte ethici zijn bang dat Tjalie het oude kolo
nialisme herstellen of propageren wil. Wat een
nonsens Er zit overal een soort kleinzielige, be
perkte kruideniersachterdocht. En daarmee wil
men de grote veranderingen in deze kentering me
ten?
Kom uit Uw muffe boeken, kom uit Uw kachel
praat. Treed in de werkelijkheid. Spreek eens met
een neger, een Amerikaan, een Rus, een Indone
siër. Ga eens in hun land kijken. Is er dan niets
veranderd sinds de tijd dat we in de knusse win
terhuiskamer toverlantaanplaatjes vertoonden en
dachten dat dat de wereld was?
T. R.
x) Ik zeg heel bewust niet „fall" want ik geloof
dat de betere Europeaan (de wakkere,frisse, nieu
we) nog een belangrijke taak vervullen kan in
de wereld.
malam
DAGELIJKS: verkoop- en demon
stratiestands, de échte Indische
snoeperijen, Indisch restaurant,
vele attracties: schieten met ka
tapult èn buks, rad van avontuur,
etc., etc.
modeshows, goochelvoorstellin-
gen, vrijdag en zondag door
Ricodini, zaterdag door Rama
Polderman.
Elke avond dansen!!
o.a. THE HOT JUMPERS
THE SKY ROCKETS
Verder treden op: The Ladies
Krontjong Serenaders, The South
Sea Roses, The Candy Kids, e.a.
ZATERDAGAVOND:
Miss TONG TONG verkiezing.
René Adeboi speelt gamelan op
de piano.
Koop voor de juiste aanvangstijden
een programma voor slechts één
kwartje.
Verkrijgbaar bij TONG TONG,
Prins Mauritslaan 36 en natuurlijk
op de
