De laatste Dodo?
r
Vliegvakantie
MEER VAK ANTI ERVOOR MINDER^GELD
Vraayt inlichtingen overjdeze privéreizen^bij
Hesta Crans Co. - Plein 22 - 's-Gravenhage
Telefoon 18.42.50
2
BIJ DE VOORPLAAT
.Zonder uitgesproken pro of contra U te zijn, sta
ik toch als „volbloed" Nederlander (mag ik dat
wel zeggen, of zet dat „kwaad bloed"?) en nooit
in Ned. lndië of Amerika geweest, nog steeds
vreemd tegenover Uw blad. Of liever de toon
ervan. Ik verwerp het woord „teneur omdat dat
woord een denigrerend bijklankje heeft. Ook ver'
werp ik de mening dat Uw blad anti-Nederlands
zou zijn. Er zijn (gelukkig) in Nederland wel va
ker en feller aanvallen op Nederlandse fouten en
gebreken ondernomen. Naar mijn mening eigenlijk
nog niet vaak en fel genoeg. Als ik op dezelfde
wijze als U „gast' zou zijn in een tehuis, waar tk
de rest van mijn leven zou moeten slijten, zou ik
ook deel móeten nemen aan de bestrijding van ge
varen. j.
Echter kan ik nog steeds niet wennen aan Uw
„klank" (die ik overigens terugvindt in Uw voor
treffelijke bundels „Tjies" en „Tjoek en zijn ette
lijke inzichten en standpunten volmaakt vreemd en
nieuw voor me. Soms delightfulsoms PWijk. in
elk geval onbekend en misschienwel on-Neder-
lands. Zijn er dus wel houdbaar?
(Naam inzender bekaend)
Zeqt de „gast": Tong-Tong is volmaakt nieuw voor
Nederland en zelfs voor lndië. Nooit tevoren
heeft een „Indo" een openbare eigen persstem
gemaakt (ook Zaalberg en Berretty niet), althans
in Nederland. Dit is de eerste maal ook dat
„de kleine Indo" een plaats krijgt in het Neder
lands bewustzijn (naast „de kleine Hollandse bur
german"). Tot nog toe hebben alleen de Grote
Repatrianten hier bestaan, de schrijvers, de staats
lieden, de gepensioneerde hoofdambtenaren en
„grote boengs" uit de Indische „Handel, Be
drijfsleven, Cultures" de mannen die de „ping
en de roem binnenbrachten.
Maar men wist niet dat zij leefden mét en vaak
dank zij honderduizenden Kleine Boengs, fuseliers
en spandries, schrijvers en commiezen 4e klas, snij-
velders en weegbruggers, machinisten op SS-locs
en suikertreintjes, zwijgzame, bescheiden, op ar
melijke salarisjes levende „bruine mensjes, hall
Inlander eigenlijk". Saaa! Men wist niet dat deze
Kleine Boengs voor de Hollandse vlag stierven
of sneuvelden van Samalangan tot Atapoepoe tot
Tjiater tot De Drie Pagoden Pas tot Seoul, ja
ook voor de Duitse vuurpelotons hier in Neder
land! Saaa!
Dat zij leven!
En nu vingers tikken omdat ze een accentje heb
ben? Omdat zij geen stoofprei lusten, maar kop
pig rijst blijven eten? Omdat zij niet om tien uur
matten kloppen? Omdat zij niet meelopen in op
tochten met spandoeken voor minder werktijd ot
meer weekloon? Omdat zij willen en durven ge
tuigen in het enige Nederlandse blad dat hen horen
wil, Tong-Tong? En als de „toon" niet „ligt
nog een tik erbij?
Welk verschijnsel doet zich hier voor?
Om een vergelijking te maken: tussen de Holland
se model-mensen (in C A-pakjes, Bata-schoen-
tjes blonde krullebollen) loopt opeens een man,
die bruin is en af en toe in slaapbroek/kebaja
(Indische huisdracht) of cowboy-pak loopt Deze
man beweert nochtans Nederlander te zijn! Het is
„krimmeneel"!
En toch is het zo en zelfs al eeuwen zo. Eeuwen
lang hebben „buitenlandse" Nederlanders bestaan,
die voor rood-wit-blauw de spits hebben afgebeten,
de grootste risico's gelopen hebben, de wonder
lijkste „baten" binnengebracht, de literatuur ver
rijkt, ja zelfs hun stempel gedrukt op de Nederlandse
cultuur hier. Zij zijn met vreemde vrouwen gehuwd,
hebben merkwaardige nieuwe samenlevingen en
typisch nieuwe cultuur-kenmerken ontwikkeld,
maar hebben nooit een eigen stem in het Neder
landse (pers)kapittcl gehad.
Dat gebeurt met Tong-Tong dus voor het eerst.
Voor het eerst merkt de Nederlander dat er ty
pische inzichten bestaan, die vreemd aandoen en
nochtans Nederlands zijn. Voor het eerst misschien
krijgt de Nederlander benul van zijn „buiten-Ne
derlands bestaan."
Het is logisch dat er sommige appeltjes geschild
moeten worden. Het is logisch dat men aan som
mige smaakjes wennen moet (maar de Nederlan
der is ook aan zwarte peper, notemuskaat en zelfs
sambal gewend geraakt), maar dat went wel op
den duur en wordt zelfs om uw eigen woord te ge
bruiken: delightful! Daar twijfel ik niet aan.
Het gaat inderdaad wat moeilijk. De Nederlander
heeft een aangeboren neiging om „uit te spuwen
wat vreemd is. Toen ik op een keer in een Rotter
damse klas op de vraag welk geloof ik had (pei
lend) antwoordde: „Ik ben Boeddhist was het
een minuut stil in de klas. En toen riep een jongen
opeens: „Slaat dood!" Het was natuurlijk een grap
en we hadden er allemaal lol over, maar het ty
peert heel sterk het verzet tegen het ongewone.
Nu zegt men misschien: „Maar de Indischman
sterft tóch gauw uit. Dus waarom nog die eigen
stem?" Mijn antwoord is: „De Indischman noch
zijn „tjap" op Nederland sterft uit. Nog lang niet!
Maar ook al zóu het zo zijn, ook al zou ik de laat
ste platipus zijn in Australië, de laatste dodo van
Madagascar (vóór hij sneuvelt onder de knuppel
slagen van cultuurloze matrozen), ik zou defiant,
vechtklaar en levens .belust zijn tot mijn laatste
ademtocht. (Dit is géén „hatelijk aanval op Neder
land". Dit is een nauw gericht antwoord aan cu-
tuurloze onverschilligen, hart- en verstandloze
„weg-assimileerders en discriminanten!)
Ik besef heel goed dat ik bij de massa geen ge
hoor en begrip vind. Daarom „vlieg ik uit
stimuleer het stichten van „buiten-Nederlandse
cultuur-kolonies" (weet u dat er zojuist een Tong-
Tong-club is opgericht in Australië?) om vast te
houden wat niet verdwijnen mag: een levend Neder
lands cultuurkenmerk over de hele wereld, zoals
op alle wereldatlassen Nederlandse namen staan.
U zegt: wat een gesnoef: één man, Tjalie, doet dit
alles. Mijnheer K„ ik ben alleen maar een tuin
man met een gieter: de plantjes bestaan al en zijn
sterk en groeien goed. Na mij zullen anderen
komen.
Maar de Indische (lees wereld-) Nederlander
zal nooit, nooit, nooit sterven! Ik zal u nu iets
typisch vertellen: ook al is de massa lauw en vol
verzet: de wérkelijk intelligent en ruim denkenden
(hoogleraren, academici in het algemeen, politici,
topfiguren in handel en bedrijfsleven) bewijzen
door hun abonneeschap dat er positieve waarden
zijn in Tong-Tong. Dit blad is misschien het
enige blad in Nederland met een „over-balance
naar de pientere kant in zijn abonnee-spreiding.
Dit is niet iets om mee te bluffen, dit geeft mij
zekerheid van mijn gelijk, dus van mijn bestaans
noodzaak. Méér dan dat: het zou een treurig ver
lies zijn voor Nederland als Tong-Tong zou ver
dwijnen. Dat is de reden waarom de schare achter
Tong-Tong zal doorzetten. En winnen.
TJALIE ROBINSON
P.S. Dit is een „verloren stem". Ik weet het. Want
in Nederland wil men dit blad niet lezen, deze
stem niet horen. Dodo's, denkt men, hoeven n.et
te verdwijnen door nekomdraai. Ze kunnen ook
weggekruist worden. We zullen zien!
per K.L.M., Sabena, e. a.
met verblijf in comfortabele
hotels, o.a. te:
Mallorca
Costa Brava
Canarische eilanden
Franse Rivièra
Italiaanse Rivièra
Adriatische kust
Zwitserland
Portugal
Griekenland
Sardinië
Elba
Torremolinos (Malaga)I
Luchttourisme^betekent ook voor„U
Airtour Holland
1" c t i
NespandaJTours
15 dagen
15 dagen
16 dagen
15 dagen
14 dagen
15 dagen
15 dagen
15 dagen
10 dagen
15 dagen
15 dagen
16 dagen
vanaf f
vanaf f
vanaf f
vanaf f
vanaf f
vanaf f
vanaf f
vanaf f
vanaf f
vanaf f
vanaf f
vanaf f
398-
449-
837-
517-
455-
422-
463-
1018-
936.-
652-
633-
620-
Onafhankelijk Indisch Tijdschrift
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
Tel. 542.542 - Giro 6685
Verschijnt de 15de en 30ste van elke maand
Prijs per nummer 0,40. Kwartaal f 2,25
Halljaar f4,-. Per jaar ƒ7,-.
Betaling geschiedt altijd VOORUIT
ABONNEMENTEN BUITENLAND
Per jaar
Australië
Per Luchtpost: ƒ40,-. Per Zeepost: ƒ12,
Nw. Zeeland, Zd. Afrika, Brazilië:
Per Luchtpost: 30, Per Zeepost: ƒ12,
Nw. Guinea, Canada, U.S.A.:
Per Luchtpost: 24, Per Zeepost: ƒ12,
Suriname, Antillen:
Per Luchtpost: ƒ18, Per Zeepost: ƒ12,
West-Europese landen:
Per Luchtpost: 12,
Agente voor de U.S.A.: Hermine A. Diemei
1 804 Broadway, San Francisco 9, California
Agente voor Canada: Mevr. E. Ie Sueur-
Zimmer, 1 Richview Side Road, Weston
Ontario, Canada.
Uitgave GAMBIR
Uitgeverij voor Oost en West
Onder redactie van TJALIE ROBINSON.
Zoekt op basis van de nuttige ervaringen In
de Gordel van Smaragd nieuwe interessen
In Nederland te wekken voor de Tropen-
gordel.
