OP DE KNIEËN?
BH, fl
m
VERSCHIL
ABONNEES,
„IK BEN ER ZELF GEBOREN
LAMPEGAN
Door een regelmatige langdurige omgang met Tjalie Robinson, vooral m
zijn Tong-Tong-werk, zijn wij met hem tot de conclusie gekomen dat dit
sympathieke en nuttige blad geen langdurig leven beschoren kan zijn, als
wij hem alleen laten.
Door het stichten van een N.V. TONG-TONG zal het mogelijk zijn dat
a. zijn werk en verantwoordelijkheid door velen gedragen wordt;
b. de zakelijke basis wordt gelegd die dit werk consolideert en veel rui
mere perspectieven exploiteerbaar maakt tot ons aller voordeel.
Als Tjalie (herhaaldelijk) het alternatief stelt: „óf samen staan óf alleen
vallen" is dat geen zwakte of twijfel, maar inzicht. Zijn bescheiden oproep
in het vorige nummer (slot-alinea van ,,De Tocht heeft al direct dertig
liefhebbers voor aandelen gebracht, met een spreiding die ons de over-
tuiging geeft dat ook U niet achterblijven zult. Stel niet uit tot morgen
het Nieuwe Jaar kan op formidabele wijze gestart worden met een
Naamloze Vennootschap TONG-TONG
Het is méér dan het oprichten van een zaak, het is het definitief vorm
geven aan een levensovertuiging!
Schrijf dat U mee doet aan het
Initiatiefcomité Oprichting
N.V. TONG-TONG
p/a Pr. Mauritslaan 36
Den Haag
y
Successievelijk in oktober en November zijn twee
nationale opinies inzake Nw. Guinea geformuleerd
geraakt in verklaringen, opgesteld door drietallen
initiatiefnemers van goede naam en faam, en mede-
ondertekend door honderden (en duizenden) sym
pathisanten.
Kortgezegd schaart de october-groep (Prof.
Prins, W. Leyds, de journalist Bol) zich achter
het Regeringsstandpunt, terwijl de November-groep
(Prof. Allard, Prof. Bergema, Prof. Smelik) een
directe regeling met Indonesië voorstaat.
Ren poging van Tong-Tong om in het vlak van
intelligentie, goodwill en grote ernst deze kwestie
i-i Indische kring in bespreking te brengen, moest
worden opgegeven omdat (evenals in de hele Ned.
pers) de argumentaties langs elkaar heen lopen,
en met twist alleen geen enkele goede zaak ge
diend is.
Wie nu de ondertekenaars van beide manifesten
de revue laat passeren, zal direct vaststellen dat
deze mensen integer, onkreukbaar, van een eerlijke
overtuiging en van grote maatschappelijke erva
ring en intilligentie zijn. Velen hunner leiden enor
me bedrijven en zijn prominente hoogleraren, aan
wie de geestelijke vorming van toekomstig Neder
land is toevertrouwd. Er zijn erbij, die korte tijd
terug nog openlijk de onderhandelingen op de Ho
ge Veluwe critiseerden en heronderzoek wensten,
maar nu in de „oktober"-groep zich stellen tegen
over hen, die „de fout van Luns" zien als een
automatisch gevolg van de Hoge Veluwe.
Hoe meer informaties ik aan beide zijden inwin,
hoe chaotischer het probleem me voorkomt. En met
zonder meer een koppig gelijk dient nóch de ok
tober- noch de november-groep het waarlijk goede
belang. Dat kan alleen door een exact onderzoek
van de exacte feiten. Naast het elders in dit num
mer besproken) boek van prof. Duynstee is er in
de laatste tijd geen enkele ernstige compilatie van
feiten rond dit probleem verschenen. Er had o.i.
al lang een Witboek van de regering motten zijn.
Waarom is dat er niet?
Erg is dat de groepen vén integeren door het
onverantwoordelijk gedrijf van onwetende of ig-
nobele massa's daarachter gedwongen worden zich
steeds verder van elkander te distanciëren. Beide
groepen zijn terug te vinden in de lezerskring van
Tong-Tong. En de controverse tussen deze groe
pen dreigt het bestaan van Tong-Tong aan te
tasten. In de vorm o.m. van weigering om het
abonnement in 1962 te continueren als Tjalie niet
bijdraait of zwijgt. Een sterke terugloop van het
abonnee-aantal zou dit blad (c.q. Tjalie) dan wel
op de knieën brengen.
Hier is voorwaar een mentaliteit aanwezig, die in
extreme vorm (fascisme, communisme) Europa
gebracht heeft aan de rand van volkomen ineen
storting en thans de hele wereld verscheurt in
twee onverzoenlijke blokken, gereed om elkander
te vernietigen.
Zo net stond ik een beetje suffend bij de goot
steen, toen mijn aandacht onwillekeurig getrokken
werd door de veelvormige, veelkleurige, veelsoor
tige schoonmaakartikelen, die er rondom prijk
ten: flessen en bussen van allerlei formaat met
allerlei soorten waszeep, en schuurpoeder, allerlei
borstels en kwasten en lapjes en propjes om te
schuren. Een indrukwekkende (en dure) collectie.
En (volgens de advertenties) allemaal zó subliem!
En onwillekeurig gingen mijn gedachten terug naar
onze oude gootsteen in de bijgebouwen, waar in
1 oud sardineblikje waren: 1 stukje „saboen
bèkö Tjap Tangan", 1 stukje sêpêt, 1 hoopje as.
Punt klaar. En daar werd alles mee gewassen. En
goed. Alle potten en pannen en perioeks. En onze
voetzolen (als we in gesmolten asfalt hadden ge
wandeld hoe bestaat het! We waren al aardig
op weg om vuurlopers te worden!).
Ja ja, we worden wel heel erg beschaafd en heel
erg modern en heel erg duur. Maar soedah, we
zijn ook heel erg gelukkig, vergeleken met toen, ja?
Ongeacht welke mening ik had, die van de ok
tober- of de november groep, aan een dergelijk drij
ven van een antimening in onze lezerskring zou
ik nooit kunnen toegeven. Omdat dit de ware basis
van Tong-Tong: vriendschap, hulpbereidheid en
verdraagzaamheid over volken, rassen en conti
nenten heen, zou aantasten. Mochten de uittre
dersinderdaad hun doet bereiken en door een
scherpe verlaging van het lezers-aantal de onder
gang van dit blad bewerkstelligen, het zij zo. Als
dit blad de achting niet meer kan opbrengen, die
ervan verwacht wordt, dan is het streven van
Tong-Tong een fictie gebleken. En ficties horen
niet te bestaan in een wereld van realiteiten.
Maar zolang dit nog niet gebeurd is, zullen wij
elke dag van ons bestaan vechten voor dit bestaan.
En zó sterk ben ik overtuigd van de voortref
felijke mogelijkheden in ons, dat ik durf te pro
feteren: W11 ZULLEN WINNEN.
Wie? De oktober-groep? De november-groep?
Neen, de besten in beide groepen SAMEN.
T. R.
Denkt U er bij alle feestdrukte ook aan
het TO^G TONG-abonnement tijd!g te
gireren
Dank UI
DE ADMINISTRATIE
In een onderhoud met een persman, bij wie ik
bij herhaling mijn ongerustheid uitsprak dat hij
me niet begreep, riep de man opeens: „Maar Tjalie,
ik begrijp je wèl. Ik ken Indië ook. Ik ben er zelf
geboren!" Mijn ongerustheid werd er niet minder
om. In tegendeel. Mijn tante is in een hospitaal
geboren, maar weet niets van hospitalen af. De
wérkelijke oudgast zal nóóit zo over Indië (Indo
nesië, Azië) spreken. Die weet, dat veel in het
Oosten ondoorgrondelijk blijft, dat je met veel
westers weten in Azië niets opschiet. Dat je veel
„aanvoelt" (dus intuïtief weet) of niet. Van de
Totoks en Indo's, die hun hele leven in Indië geze
ten hebben, kennen zeer velen dat land en volk
niet. Voor ondergetekende is Indonesië nog steeds
een onmetelijk onbekend terrein. En Tong-Tong
pretendeert niet Indonesië te kennen, maar explo
reert nog steeds dit wonderlijke Paradijs, waarin
wij helaas niet lang genoeg geleefd hebben, maar
waarvan wij allen hopen: Moge het eens wéér zo
worden, dat wij terugkeren mogen om méér te doen
dan wij tot nog toe gedaan hebben. T. R.
In het laatste nummer van Tong Tong staat een
artikel over de tunnel van Lampegan.
Het is merkwaardig te weten, hoe die naam ont
staan is want Lampegan is geen Soendaas.
Bij het doorkappen van de berg werd van een smal
spoor gebruik gemaakt en de lorries kwamen met
een grote vaart uit de donkere tunnel zetten. Er
waren al enkele ongelukken gebeurd en toen kwam
.de prentah, dat de wagentjes van een lamp voor
zien moesten worden, maar ook de werkers moesten
een lamp bij zich hebben. Hiertegen werd ook ge
zondigd en toen hoorde mën steeds: „Lampen an
wat verbasterd werd in Lampegan.
Zo ontstond deze naam.
W. H. HOOGLAND.
Een bijzondere aardige en (indien juist) waarde
volle historische bijdrage. Wij zeggen echter met
opzet „indien juist omdat in Ned. Indië met
een burgerij die over het geheel zeer slecht his
tory-minded" was, wel vaker aardige verklarin
gen ontstonden, die nochtans niet juist waren. Niet
erg overigens in een land en temidden van een
volk met zoveel kostelijke sagen en legenden!
Maar Tong-Tong (en Hr. Hoogland) zoeken feiten
kennis. Als er dus lezers zijn, die deze verklaring
kunnen bevestigen of weerleggen (op deugdelijke
grond en uiteraard), dan graag bericht! En wie
kent andere voorbeelden van Indonesische namen
met een Nederlandse oorsprong? Ons schiet er
nu slechts één te binnen: het woord „antree" voor
„file" of „queue", iets dus dat ontstaat bij het
entree van een bioscoop of zo. Een „antree
pandjang" is dus een lange queue.
REDACTIE
staan val le.,
