Journalistieke Totems en Bonzen
Lilian
■M
N.V. Algemene
Installatie Cie.
Elektromonteurs
Hulp- en
leerlingmonteurs
Loodgieters
Leerling-loodgieters
Lassers
Verwarmings
monteurs
Hulp- en
leerling-monteurs
"4&NHEM
Vervolg van pag. 9
rentuin had. K.W. (opzettelijk of bij onge
luk, daar ging het nu juist om) de heer
Ruempol 'n flinke trap op de hoofdcommis-
sariale tenen gegeven, en deze, die vond dat
dit helemaal niet mocht, probeerde de hoofd
redacteur van het NIEUWS voor 'n paar we
ken in de nor te krijgen.
Aan alles komt een eind, en dus kwam de
zaak tenslotte toch „voor". Ik weet niet of
het mijn baas een slapeloze nacht bezorgde,
maar dat dééd het mijn collega Van Loon.
Van Loon was de enige getuige van het voor
val, en het vonnis hing ervan af wat HIJ
zou zeggen. Was die trap op de tenen op
zettelijk geweest, of was het gebeurd bij
ongeluk?... Op weg naar het Gerechtsgebouw
had zijn baas Wybrands hem verteld, niet
zonder enige bedreiging, wat hij zeggen
moest. Een tevoren ook reeds herhaalde malen
voorgekauwd lesje. Maar laat me nu die idi
oot getuigen, dat de knauw opzettelijk was
geweest
Ge begrijpt, dat het onderhoud, dat daarop
volgde, niet bepaald vriendelijk was. „Ik
stond onder ede", klaagde Van Loon mij later
zijn nood. „Ik wil veel doen voor meneer
Wybrands, maar een valse eed, dat is toch te
erg".
Het vonnis („Uitspraak over veertien dagen",
en toen zat de schuldige alweer op de boot)
was mild. Geen bajes, slechts een kleine
geldboete, en de kosten. Maar op de Redactie
had Van Loon voor een lange tijd zijn wit
voetje verloren.
Enkele dagen na mijn entree op het NIEUWS
kwam Gerrit Wybrands terug uit Europa, en
dat bleek een man te zijn in elk opzicht het
tegendeel van zijn broer. Aan Karei was alles
aangewaaid: stijl, geest, genie, orginaliteit.
Gerrit miste alle vier, maar hij won het
verre in karakter, menslievendheid, kennnis,
ijver en bekwaamheid. Ik meen te mogen
zeggen, dat Karei niets dan vijanden had,
terwijl Gerrit ieder met wie hij in aanraking
kwam tot vriend werd. Maar ik kom nog we!
op hem terug. Heel zijn leven is een roman
geweest, een boeiend filmscenario.
Karei Wybrands had - zoals het dagblad
DE TELEGRAAF toendertijd in Nederland -
de loffelijke gewoonte, alles .wat uitblonk en
zich een naam begon te verwerven aan zijn
onderneming te verbinden. Zo engageerde hij,
in Europa, Henri van Wermeskerken, de gees
tige zoon van de tegen het eind van de vorige
eeuw in de Nederlandse letterengaarde be
roemde schrijfster Johanna van Woude, wier
boek EEN HOLLANDSCH BINNENHUIS
JE stormenderhand de harten veroverd had
van alles wat vrouw was in Indië en in de
Lage Landen, de Pays-Bas. Haar aureool
straalde af op haar enige kind, Henri. Dus
werd deze Henri door K.W. geëngageerd en
naar Batavia gestuurd. Hij kwam, met gade
en dochter, enkele weken na mijn eerste op
treden bij het NIEUWS. Van Wermeskerken
was niet alleen een geestig stylist (zijn to
neelstuk: DE SUIKERFREULE heeft tien
duizenden landgenoten doen schateren van
het lachen), hij was heel zijn levenlang het
geen maar zelden daarmee samengaat: een
goed zakenman. Hij verkreeg bij Wybrands
een contract voor vijf jaar, op een salaris, dat
zeker het mijne een weinig tebovenging, en
waarin hij zich o.a. verbond om op Java zijn
medewerking uitsluitend tot het NIEUWS te
beperken. Dat „op Java" was iets, waar zijn
mede-ondertekenaer zeker overheen gelezen
had, want daarmee was de weg vrij voor me
dewerking in Deli, waar de DELI-COURANT
gretig een wekelijkse bijdrage van hem accep
teerde en goed betaalde.
Gerrit dorst daar niet veel tegen in te bren
gen, maar toen Karei weer eens voor een
paar maanden aan de Kali Besar zat, kwamen
de poppen aan het dansen.
Het gaf op de Redactie, een middag van
allerhevigste ruzie. Een die zo hoog liep, aan
beide kanten, dat de hysterische zenuwknoop
die Van Wermeskerken was, flauw viel. Daar
op werd zijn tegenstander eerst recht hels,
want nu vlogen alle woorden, wat hij ook
schreeuwen mocht, in een luchtledig! Maar
daar wist hij ook wel weer wat op. „Hamia!",
riep hij (Hamia was het inlandse factotum),
„Hamia, kassi tempat air!"
En K.W. smeet een emmer koud water de
bewusteloos weggezakte Van Wermeskerken
in het gezicht, als was 't een te blussen bin
nenbrandje.
Rillend en druipend, rees de aldus weder tot
bewustzijn geroepene overeind en zei:
„Ik voel me niet goed, mijnheer Wybrands.
Mag ik naar huis gaan?"
Zakenman.
En zakenman ook weer, enkele dagen later,
toen hij, vergezeld van een deurwaarder, op
bureau kwam, teneinde wettelijk te doen con
stateren, dat niet hij het contract verbrak.
Het ongewone onderhoud, dat daaruit voort
vloeide, bracht ook nog een aardig incident.
Karei Wybrands en Henri van Wermeskerken
spraken tegelijk tegen de man van de wet, hem
het proces-verbaal dicterend, elk hoe langer
zo meer de stem verheffend om zich verstaan
baar te maken. Daarop had de deurwaarder
(die in de loop der jaren al heel wat ver
diend had en nog hoopte te verdienen aan de
manitoux van het NIEUWS) dit heerlijke
woord tot zijn cliënt:
„Hou U nou eens even uw mond!!" (Met
een smalende nadruk op die U). De ietwat
komische situatie deed zich voor, dat geen
van beide tegenstanders de verantwoordelijk
heid op zich wilde nemen het contract te
hebben verbroken. Daar echter geen van bei
den meer de ander kon luchten of zien, werd
het geschil in der minne getoetoept. Vier en
twintig uur later was Van Wermeskerken
Bataviaasch correspondent van het SOERA-
BAIASCH HANDELSBLAD".
Acht jaren later logeerden wij, mijn vrouw
en ik, bij de Van Wermeskerkens in Wannsee,
in de prachtige villa, welke de Russen had
den laten bouwen voor Maxim Gorki, en die
DE TELEGRAAF, aangezien de grote schrij
ver uiteindelijk toch maar liever in Rusland
bleef, voor enige millioenen Duitse marken
(d.i. een paar gulden) had gekocht voor zijn
Berlijnse correspondent.
Van Wermeskerken is gestorven in Egypte,
heel romantisch, tussen de voeten van de
Sfynx.
Maar ik hol te snel voort. Laat ons nog even
in Batavia blijven.
LEO FAUST
(Wordt vervolgd)
GAAT HET OM UW OGEN
ga naar
v/h J. H. GOLDBERG Surabaya.
Overtoom 133, Amsterdam, Tel. 89537
Voor Ziekenfondsl. van 30-40% korting
Bakkerstraat 15 - Arnhem - Tel. 36244
Algemeen technisch Installatiebureau
voor ontwerp en uitvoering van:
Centrale verwarming
Lucht verwarming
Oliestook
Elektr. licht-, kracht- en
zwakstroominstallaties
Sanitaire installaties
Neoninstallaties
vraagt voor haar werken in de omgeving
van Arnhem, Nijmegen,Tiel, Geldermalsen:
Gunstige sociale
voorzieningen
Prettige werkkring
Vrije zaterdag
Aanmelden op maandag of vrijdag mon
deling of schriftelijk:
Bakkerstraat 15, Arnhem
