Oud Indische families
Nu de nakomelingenschap van Baron von
Winckelmann, weer vastgelegd is, willen we
voor de afwisseling weer eens VRAGEN
ANTWOORDEN geven, al had de oogst
op de vorige serie wel beter kunnen zijn.
Onze lezers weten genoeg, maar om nu weer
even in de penhouder te klimmen, kost nog
vele overwegingen. Wij kregen daar twee
typische brieven over, die we onze lezers niet
willen onthouden. Een bijkans 80-jarige
schrijft ons uit Zeist:
Inderdaad ik herinner mij nog zeer veel
Indische namen uit mijn jeugd, maar wat hebt
U aan enkel namen? Over de jam. Thepas
en Rhemrev schreej ik U reeds. Calbo was
een schoolgenoot van me. Juffr. Vitalis hoor
de in Jogja thuis. Gonsalves kende ik in Solo
in 1892, een Kitzitaff in Batavia in 1908,
evenals een juffr. Kraag. Lotje Kahle hielp
mij in Pati omstr. 1900 altijd aan karbouwen
vlees. Jan Wollrabe was mijn klasgenoot op
de L. School in Bod jong 1896, op de HBS
aldaar kende ik 1901/3 een paar meisjes
Mehlbaum, evenals drie Anna's: Versteegh,
Bijleveld Legerstee, en Jan Weijnschenk.
Klaring van Beren berg kende ik in Temang-
goeng en een andere in Donorogo. P. A. Dom,
de contr. B.B. in Semarang, Popp, hoofdinsp.
P.T.T. Batavia, Louis Stok zat naast me op de
L. Sch. in Kediri in 1897. Een van Zeijl de
Jong, kennis in Batavia in 1939, evenals een
Engelbert van Bevervoorde.
„Inderdaad het zijn maar losse gegevens maar
op fiches geven ze ons tips die weer tot an
dere aansluitingen kunnen voeren. Dezelfde
heer vroeg ons of we interesse hadden voor
een foto van een overgangsexamen van de
HBS te Bodjong in 1904. Wat kan ons aller
vriend Breton de Nijs daar geen plezier van
hebben, temeer waar de bezitter vele van de
daarop voorkomende personen nog kent. Wij
dankten natuurlijk al bij voorbaat, en vroegen
hem, gezien de vele plaatsen waar hij school
gegaan had, ons iets over zijn leven te mel
den. Wij kregen daarop een pittig artikeltje
van een strijders-leven, met vele up's en
down's, van 1884 af tot 1957 toe, en nu vecht
hij nog, en veroverde in 1960 nog een werk
kring in Holland, maar ja, we mogen het wel
bewaren maar niet publiceren, ook die 6
kantjes staan weer vol met namen, heel heel
hartelijk dank, trouwe correspondent!
Voorts kregen we een brief uit Slotermeer,
van een lezeres die vraagt waarom de mensen
niet wat spontaner reageren. Om haar steen
tje bij te dragen geeft ze adressen van per
sonen, naar wier families gevraagd is en wel
Wollrabe (2 adressen in den Haag, zouden
die nu van niemand gehoord hebben, dat er
naar hun familie gevraagd is?), Kleian, Kraag,
Klaring von Berenberg. Als nu ieder onzer
dat deed, kwamen we een stuk verder!
Adresboeken. Dezer dagen ontvingen we van
Mr. Hogerzeijl te 's-Graveland, een gesten
cild adresboek van Soerabaja, 1940, waarin
ook de respect, echtgenoten vermeld staan.
Hier zit een schat van materiaal in voor de
ficheerdienst. Door div. omstandigheden
hebben we een drietal medewerkers en werk
sters verloren, dus kunnen we wel weer nieu
we krachten gebruiken. Merkwaardigerwijze
melden zich meest personen, die nog een
werkkring hebben en hun vrije tijd daarvoor
willen besteden, maar uit de groep die wij
oorspronkelijk op het oog hadden, nl. de
bewoners van de gerepatrieerden-oorden, die
toch wel een uurtje per dag vrij kunnen ma
ken, merken we maar weinig. Wij jagen nog
steeds op Kleian's, maar als er nog lezers
zijn, die in hun barang adres- of telefoonboe
ken hebben, houden we ons ook warm aan
bevolen. Leest er het artikel van Tjalie: Van
Numeri tot Navorser" maar eens na! Wij
kunnen nog enorm veel doen, mits we samen
werken en niet alles verwachten van enkele
personen.
Oud-Jogja. Een bekend schrijver heeft Na
vorsers medewerking ingeroepen voor een
speciaal werk over Oud-Jogja en zijn families.
Nu weten alle Jogjanezen van oudsher, dat
ze net als Dik Trom, bijzondere kinderen
zijn, en meer samenkleven, dan de doorsnee
Indische familie, die door Pa's ambtelijke
loopbaan, de ganse archipel rondfladderden
en heeft Navorser van oudsher ook een zwak
plekje in zijn hart voor de Vorstenlanden en
hun bewoners. Hoe dit werk precies wordt,
een dikke familieroman, zo in de trant van
Couperus, dan wel iets in de geest van Van
de Wall's werk over de Molukken, moeten
we nog afwachten. Voorlopig gaan we door
met materiaal verzamelen over de Jogjase
geslachten en kunnen dus alle materiaal (ge
gevens, papieren, foto's, anecdotes (vooral)
enz.) voor onze dosiers gebruiken. We heb
ben er al ingericht voor de families Weijn
schenk, von Baumgarten, Schalk, Dom, Stok,
Emmen, Gobius, Wieseman, von Bornemann,
Di Mönti, Israel, Saffrie, da Grata, Frowein,
Kraag, maar er zijn er ongetwijfeld nog meer.
Met bijzondere belangstelling zien we uw be
richten en zendingen tegemoet.
Oud-Jogja II. In de 20er jaren verscheen een
Gedenkboek over de Sociëteit te Jogja. Kort
geleden werd een exemplaar antiquarisch
aangeboden, doch wij waren te laat. Wie der
heren Jogjanezen is nu geen lid der Soos
geweest, en kan ons behalve sappige verha
len (over Raaff bijv.) ons dit boek voor kor
te tijd ter inzage doen toekomen? Jogja is
in de 40er jaren voor ons een pijnlijk begrip
geworden, maar laten we nu eens samenwer
ken om het Jogja van tempo doeloe weer
voor ons te laten herleven.
Wiirttemb erger s. Na de descendenten von
Wolzogen, hebben we nu ook de afstamme
lingen von Winckelmann onder de loupe ge
had. Kort na verschijning kregen we een brief,
met verwijzing naar een dame op leeftijd, die
ook diverse stukken zou bezitten. We gingen
er direct op af, werden vriendelijk ontvangen,
kregen alle stukken mee, en konden nog en
kele allianties uitwerken, zo bijv. een familie
Haase uit Bremen, vanaf 1789, thans bijna
uitgestorven. Mw. v. d. P., hartelijk dank.
van Hien. Naast het kruidenboek van Mw.
Kloppenburg-Versteegh, was ook een der
meest verspreide werken op Java: H. A. v.
Hien: De Javaanse Geestenwereld waarvan
ook een groot gedeelte door de Jappen ver
brand is. Wie kan ons nog aan een exem
plaar helpen, voor een week of wat? Volgens
de familie was het hele werk groot 7 dln,
wij kennen slechts I: De Primbongs, II: De
Pawoekon's, III: De Ngelmoe's. De eerste
druk van I verscheen in 1897, de 5e druk van
II in 1912, de 5e druk van III in 1930. Wie
heeft er een of meer dln van en kan het kor
te tijd missen?
ANTWOORDEN
Vraag 1. Dat men nooit moet wanhopen,
bleek ons dezer dagen, toen we een zgn. toe
valtreffer hadden i.z. de oorsprong der familie
Scipio. De familie zelf kwam steeds met het
verhaal over de knotsen in het wapen, als
symbool der afstamming uit Hercules, waarop
de vele Romeinse voornamen ook zouden
wijzen. Wijlen Dr. F. de Haan zocht de op
lossing in de verbastering van de naam Sipon,
een sergeant bij de O.I.C. uit Ostende, waar
men Sipion van gemaakt zou hebben. Het
bewijs is echter zwak, en schijnt deze alleen
een dochter te hebben nagelaten. Eind 18e
eeuw zaten zij in Semarang. Door een ont
brekende klappering ontging ons echter, dat
in het Resolutie boek van de Weeskamer te
Batavia voorkomt Sc(h)ipio van Sumbawa
met zijn vrouw Agatha van Java en hun
dochtertje Margaritha van Batavia, een slaaf
van Anna Elisabeth Rooselaar, weduwe van
de gouverneur van Banda, Salomon Storm,
stamvader der familie Storm de Grave. Het
gezin krijgt uit haar nalatenschap 50 rijks
daalders. Het werd dus toen een vrij gezin,
en de nadien geboren kinderen zijn vrijge
borenen. Of Scipio nog Storm-bloed in zich
had vermeldt onze bron niet.
Gonsalves. Van een onbekende, die zich
slechts tekent „studiegenote" van Ellen M.
Gonsalves, later scheik. Ing. en Directrice
der R.K. Middelb. School v. Meisjes te
VGravenhage, ontvingen we een foto waarop
Adeline, Louis en Ellen M. Gonsalves. Mocht
de familie er prijs op stellen, dan staat de
foto ter harer beschikking.
Vraag 37: Fraeyhoven. Van een naamdraag-
ster ontvingen we een conceptstamboom, wa^r
uit bleek, dat de stamvader uit België stamde
en van Fruynhoven heette.
Vraag 47: Stok. De genealoog der familie is
L. F. Stok, Leiden, die ons een afschrift stam
boom ter inzage gaf.
NIEUWE VRAGEN
50. Riggs, Clarenbach, Nottebaert Catalani.
Onze trouwe medewerker Dr. G. A. Catalani,
heeft gedurende de oorlog, de sinds zijn gym
nasiumjaren op het Landsarchief verzamelde
stukken, o.a. vestigingsvergunningen zijner
voorouders, verloren. Is er iemand onder onze
lezers, die weet, hoe men te Djakarta met
deze stukken is omgesprongen, of hij in zijn
notities iets over bedoelde geslachten bezit.
31. Schardijn of Sjardijn
Wie weet iets meer over deze families: Japara,
Semarang (Kobong), Ngawi, Batoe, Sido-
ardjo, Djombang. Volgens de familielegende,
uit Frankrijk over Perzië Goa naar Java
gekomen. De naam komt in Leiden ook voor,
doch stamt dit geslacht van Hugenoten af,
terwijl de Indische familie R.K. is.
52. van Ligten.
Wie weet iets over deze uitgebreide Soera-
bajase familie, die volgens onze kartotheek
reeds omstr. 1800 op Java woonde.
53. Clapproth.
Doordat deze familie zich voornamelijk in
Celebes en Makasar ophield, vermelden de
grafschriften etc. weinig of niets. Wie onzer
lezers weet iets hierover?
NAVORSER
Ex-C.M.S.'ers en P.A.M.S.'ers!
Reünie vindt plaats op zaterdag
5 mei 1962 te 20 uur in:
Restaurant „De Goudenregen"
Goudenregenstraat 170
(boven De Gruyter),
Den Haag
Opgave aan:
Mej. A. V. Kolmus,
Populierstraat 7,
Den Haag, tel. 33 63 45
Kantoor: 18 48 90 toestel 35.
