Qd
1001
AVONTUREN
met de
soetil
Rijst, aardappelen, spaghetti
Het verdwenen gerecht
Recepten
Variaties
Een gezellig praatje over variaties op bestaan
de gerechten ontving ik o.a. van een dame die
zich bescheidenlijk ,,Kadal" noemt. Ik laat
hier haar hele brief volgen als voorbeeld en
aansporing voor de schuchtere» met ideëen"
Loempia
Onze loempia hier in Holland is inderdaad
ietwat afgezaagd. Ik herinner me dat de
Chinezen ze in Magelang en Poerworedjo
wat anders deden dan b.v. in Bandoeng of
Djakarta. Ze hielden het omhulsel mooi wit,
de loempia werd dus niet overgebakken. Vul
ling: heel fijn gesneden kip, garnalen, re-
boeng, worteltjes, seldrie en heel weinig
taugé. Aldus hun loempia ,,basah". Behalve
het gebruikelijke hete sausje met tomaat,
een heldere gebonden saus, waarin miniscuul
gesneden wortel en zoet-zure augurk. Heb
het hier in Holland nagemaakt en veel lekker
der gevonden dan de „Hollandse
Soezen
In het begin keek ik er raar van op dat in
de soezen hier geen „bakkersroom" zat zoals
bij ons. U weet wel, die erg dikke vla. Veel
lekkerder dan die slagroom met dat hoedje
van gesmolten chocolade glazuur, „Moor
koppen" naman ja, mierzqet en één en al
lucht
Een bijzondere specialiteit van mevr. de la
Croix herinner ik mij, waren soezen gevuld
met garnalenragout. Zalig!
(ook wel eens gemaaktde ongevulde soezen
bestelde ik bij mijn bakker, de ragout maakte
ik zelf. L.D.).
Lemper mendêp
De herinneringen aan Kleine Tok deden me
denken aan Magelangs befaamde Semar Men
dêp. Wat deze, in een papierdunne omelette
gewikkelde lemper met die clowneske figuur
gemeen heeft, is alleen zijn bolle uiterlijk.
Wat betekent mendêp eigenlijk? Enfin, een
gewone lemper dus in dadar en bovenop
een plasje gestolde gebonden santen. Lekker.
Pa, die Javaans maar erg moeilijk vindt,
noemt het: lemper telor.
Smoor
Weet U dat ik in de alledaagse smoor doe?
Weet U misschien allang: pommes frites,
plakjes tomaat en laksa, op het laatste mo
ment. Dus net als onze haché, maar dan zon
der laurier.
Tempeh-goreng
Als je op dieet bent (hoe houd ik het uit?)
verzin je van alles. Inplaats van tempeh go-
reng, gedachtig de Magelangse batjem, de
tempeh gesneden en even gekookt in wat
sinaasappelsapfzout en wat suiker. Heus
probeert U het maar, lekkerder dan in asem,
die vaak hier al overjarig is.
Gandaria
Geen uien en toch sambal gandaria willen
eten. 2/:s deel tomatenketchup gemengd met
3 deel sambal oelek en fijngesneden gan
daria (o.a. te krijgen bij Kokkie's winkel,
Amsterdam), een vleugje trassi. Een vinding
rijke neef maakte eens zelf gandaria. Afge
keurde druiven van de kassen in zoutwater
gezet. De „witte" uiteraard. Volgens hem,
precies dezelfde smaak als de echte gandaria!
KADAL
(De laatste weken tot mijn grote vreugde
veel recepten van kanan kirt ontvangenIn
zendsters hartelijk dank, ze krijgen allemaal
mettertijd een plaatsje, voorlopig gaan ze in
onze voorraad-map, U weet, onze rubriek is
nog klein! Red.).
De Italiaanse arbeiders in Twente geven er
herhaaldelijk hun ongenoegen over te kennen,
dat het eten in hun pensions „slecht" is:
altijd maar aardappelen (die zij waterig en
onvoedzaam achten) en maar eenmaal in de
week spaghetti of macaroni. De diverse kost-
juffrouwen zijn het daarmee helemaal niet
eens: zij vinden dat de Italiaan zich best kan
wennen aan een „stevige Hollandse pot" en
verwerpen de Italiaanse „liflafjes".
Het vreemde is dat de aardappel en de „ge
kookte meelslierten" zowel voor Nederland
als voor Italië oorspronkelijk geïmporteerde
voedingstoffen zijn. De aardappel kwam hier
uit Amerika. De spaghetti en macaroni bracht
Marco Polo uit China mee (en wel uit Noord-
China; in (tropischer) Zuid-China domineert
de rijst).
Misschien wordt over honderd jaar de aard
appel in Italië hoofdvoedsel (als maar genoeg
Italiaanse arbeiders van smaak veranderen)
en zullen de Hollanders rijst eten, die zij door
ons beter hebben leren kennen en waarderen.
Alleen de werkelijk ruimer denkende, intel
ligente, beschaafde mensen maken nooit ra-
dauw over eten en beschouwen eten evenals
lezen en muziek als een methode om ruimer
te leven.
f 10,- f 5,-
Verkrijgbaar bij:
ADMINISTRATIE TONG - TONG
Prins Mauritslaan 36 Den Haag
Of schriftelijk bestellen. Op briefkaart
of enveloppe vermelden „RANTANG"
Niet gireren s.v.p. Betalen na ont
vangst.
In een brief aan de redactie kwam ook de
volgende opmerking voor: „...er is een ge
recht in Indonesië dat gegeten wordt met
veel sambal kemiri. Ik weet wel dat ik er
destijds op verzot was, maar wil je wel ge
loven dat ik me met geen mogelijkheid kan
herinneren welk gerecht dat was? Hoe ellen
dig dat het geheugen zelfs t.a.v. de mooiste
zaken op den duur ook verzwakt
We dachten zo: we zetten dit brieffragment
maar eens in Tong-Tong, dan zullen er wel
genoeg „geheugenopfrissers" binnenkomen.
Tóch denken wij dat de briefschrijver alleen
een bepaalde „stijl" in zijn hoofd heeft, n.l.
de Soendanese. In West-Java gebruikt men
bij voorkeur in vele gerechten een flinke
schep sambal kemiri. De boemboe b.v. van
de saté in Tjiandjoer heeft een geweldige
schep sambal kemiri. Maar misschien weten
de dames beter.» raad
Een dame vroeg mij het recept
van ketjipoet. U weet wel die
knapperige bolletjes met widjen
bedekt. Wie, o wie?
Een abonnee in Brazilië vraagt hoe je
ragi kunt maken en tapé, wij plaatsen
zijn vraag in Tong-Tong en ziet
prompt komen de reacties binnen
Leuk idee! Lezers in Holland helpen
lezers in Zuid-Amerika aan een typi
sche lekkernij van de Preanger: peu-
jeum
Hieronder volgen twee recepten.
De Ragt
Je kan ragi maken door rijstmeel met lang-
koeas en met een beetje bawang poetih te
mengen.
De Peujeum
De singkong moet worden geschild, in stuk
ken gepotong, goed getjoetji en half gaar
gekookt. Als al koud, bij elkaar doen en met
ragi bestrooien totdat alles gaat gisten.
Als alles zacht is geworden na een paar dagen,
dan is het peujeum.
Al dèhS1NJO AR1
Recept van Ragi, volgens Oost-Indisch Kook
boek. Mevrouw J. M. J. Catenius-van der
Meijden, 3e druk 1934.
30 sioongs bawang-poetih, 20 lomboks, 2
stukken kaneel van een vingerlengte, 2 vin
gerlengten laos, een katie rijst, een el (69 cm)
teboe, warm water.
Bereiding:
De rijst wordt zeer fijn gestampt met de krui
den en met de teboe. De teboe echter moet
een dag tevoren geroosterd worden en als
men de ragi gaat maken -geschild en in
stukken gesneden. Stuksgewijze wordt, al
stampende de teboe erbij gevoegd en door
gestampt tot de teboe zeer fijn is. Dit wordt
dus met de rijst en de kruiden een poeder,
welke men zift en met warm water vermengt
tot een kneedbaar deeg. Men maakt er dan
balletjes van zo groot als kleine doekoes. Bij
het maken der balletjes moet men zorgen
buiten de tocht te staan. De balletjes worden
verder op een tampa geplaatst, waarop men
eerst merang heeft gelegd. Op de balletjes
ook een' dek van merang. Ze moeten drie
dagen lang berookt worden met ampas teboe.
Eindelijk worden ze in de zon gedroogd.
Men beware ze, na afkoeling, in blik of stop
fles.
MEVROUW Ph. WIJTMAN -HAGEMAN
14
