r
VAN HIER EN GUNDER
Meelezen
Tong-Tong verschijnselen
6e JAARGANG No. 18
Onafhankelijk Indisch Tijdschrift
Prins Mauritslaan 36 - Den Haag
Tel. 542.542 - Giro 6685
„Als meelezer hoef ik natuurlijk geen ant
woord van U te verwachten. Mijn argument
„ik kan het niet betalen" is blijkbaar niet
steekhoudend gebleken. Waar ik niet in be
handeling kom, zal ik dus ook maar anoniem
blijven. Maar als waar mocht zijn wat U
herhaaldelijk als steek onder water debiteert,
waarom vraagt U zich niet af, hoe het komt
dat er zoveel meelezers zijn die niet willen
betalen of niet mee willen doen? Wal geeft
Tong-Tong wérkelijk voor die kostbare harde
tien guldens per jaar?"
1. Over anonieme brieven hebben allerlei
mensen zo hunmening. Hoeft niet in dis
cussie te komen. Verandert toch nooit.
2. Normaal worden ze inderdaad niet behan
deld. Aangezien deze meelezer echter meent
te spreken namens de duizenden meelezers
die er werkelijk zijn, wijken wij af van onze
regel, al stellen we uitdrukkelijk vast dat wij
er van overtuigd zijn dat zijn mening niet
door alle meelezers wordt gedeeld.
3. Anonieme briefschrijvers kunnen uiteraard
nooit antwoord krijgen. Vele meelezers weten
echter uit ervaring, dat wij a. ook hun brieven
beantwoorden, b. ook hen helpen als ze in
nood zijn en wij helpen kunnen. Ook U weet
dat.
4. We weten niet wat U met „steekhoudend"
bedoelt. Dat bepaalt U toch Een blad heeft
evenals schoenen, een das, een carbonade, uw
werkkracht, een bepaalde kostenberekening.
Men zegt toch ook niet: „Carbonaden zijn te
duur, dus ik eet ze maar gratis bij buurman
mee, want mijn argumentatie dat ze te duur
zijn, is niet steekhoudend". De keuze van
welke zaak ter wereld ook wordt bepaald
door wat men ervoor over heeft; hoe méér
dus, hoe hoger zaak. Overigens hebben wij
mensen die ons duidelijk maakten dat ze niet
zoveel konden betalen vaak genoeg een abon
nement gegeven tegen gereduceerd tarief.
Maar ook hier móeten limites zijn natuurlijk!
Wij weten wél dat veel mensen heel goed
weten dat hun argumentatie niet zo steek
houdend is 1
5. Op elke evenwichtige en logische opinie
van meelezers hebben wij altijd prijsgesteld.
Wij horen ze alleen niet.
6. In deze vrij welvarende samenleving moeten
wij toch werkelijk afleren om van elke gul
den die wij neertellen te vragen: „Wat krijg
ik ervoor?" (opgeheven hand), maar wat
gééf ik ervoor. Tong-Tong doet zeer veel
goed aan zeer veel mensen, niet (alleen) in
„ping", maar dit blad geeft troost, vertrou
wen, hulp, vriendschap en de mogelijkheid
om vrienden en compagnons te winnen. U
begrijpt dat in een vriendenkring van 20.000
(dus als deze meelezers actief meedoen) veel
meer gegeven kan worden dan in een kring
van 10.000.
7. Wij hebben geen hekel aan meelezers. We
weten dat dit een onschuldige gewoonte is
die wij uit Indië hebben overgehouden (Hol
landers zijn geen leners en uitleners; althans
niet van lectuur. Dat is niet „skakker", dat
is besef van opbouw). We betreuren het al
leen dat door dit meelezen zoveel tekort ge
daan worden aan derden.
8. Ergens zit toch een foutje in dat lenen
dat U niet kunt wegcijferen: met al dat lenen
raakt U in de schuld. Heeft U geen schuld
gevoel? Wat leent U ons terug? Betaalt U
de helft van het abonnement van uw lezer?
Als U in ruil voor het gratis „weglezen" bij
uw vriend hém ook veel gratis terugdoet,
bent U nog steeds niet helemaal quitte, want
wat doet EI voor alle andere lezers van Tong-
Tong terug, die meehelpen mogelijk maken
dat U gratis leest?
9. Als er inderdaad zoveel fout is aan Tong-
Tong, waarom leest U het dan toch? Zeker
niet om U alleen maar lekker op te jutten
over ander mans gebreken, maar toch ook op
zijn minst om iets ondefinieerbaar goeds. Is
dat geen betaling of waardering waard? En
laat ons aannemen dat aan Tong-Tong letter
lijk alles fout is, is het zich zacht spiegelen
aan de fouten van een ander geen tien gulden
per jaar waard?
10. De duizenden hardnekkige meelezers ma
ken dat wij beneden een bepaald oplagecijfer
blijven, waardoor wij adverteerders verliezen.
Uw meelezersschap berokkent daardoor schade
in duizenden guldens ten nadele van onze
lezerskring, rechtstreeks dus ook aan de abon
nee van wie U dit blad leent. Staat daardoor
uw vriendschap eigenlijk niet een beetje
scheef? En als die abonnee dus blijkbaar tóch
zo'n beste kerel is, is het feit dat er duizen
den van die beste kerels zijn, eigenlijk toch
ook niet een bewijs dat U bezwaren eigenlijk
berusten op een zekere vooringenomenheid
en dat er aan dit blad toch heus wel waarden
zijn, die een argument waard zijn?
11. Schrijf gerust terug. Geen kwade vrien
den. Als andere meelezers het niet met U
of mij eens zijn, schrijf gerust! T.R.
„Al is het dikwijls lastig kind van twee
werelden te zijn, ik ben er trots op Indone
sisch en Nederlands bloed in de aderen te
hebben, in de vaste overtuiging van beide de
beste karaktertrekken te hebben overgeërfd
(dit is maar gekheid, hoor). Maar ik ben
goede vrienden hoor, met Xndischen die dan
opeens wat anders willen zijn: Jeder musz
auf eigener Fa(on selig werden", zei Frederik
de Grote. KOFFIEBOON
We plaatsen dit brieffragment omdat zo bij
uitstek scherp het karakter van de Tong-
Tong-Iezer ermee getekend wordt; een ander
te gunnen om te denken wat hij wil. Dat
maakt de bestaansstrijd wél moeilijk in een
maatschappij, waarin politiek, religieus, soci
aal en cultureel zo graag de baas gespeeld
wordt over anderen. Veel Indische mensen
(blank en bruin) horen tot de „assimilatie
evangelisten", de „anti-emigranten", de „an
ti-Indonesiërs", enz. enz. en willen dat andere
mensen óók zo denken. Zijn dan uit dien
hoofde „principieel" en verwerven Tong-
Tong, dat zij alleen maar gratis bij een ken
nis willen lezen.
Ik heb een goede vriend, bij wie elke maand
omtreeks de 15de en 30ste een vriend komt
mampirren om de laatste Tong-Tong te pak
ken en die vervolgens in diepe stilte uit te
lezen tot de laatste letter. Daarna tracteert
hij de familie een uur of langer op ongezou
ten critiek op Tjalie en Tong-Tong. Om dan
tevreden weer weg te gaan. Als TT een
paar dagen te laat komt, is hij bijna over
z'n toeren van woede en voorspelt somber de
ondergang van zijn gehate blad.
Zulke mensen veroordelen? Wie ze goed
kent, vindt vaak binnenin teleurgestelde, ge
kwetste, eenzame of lege mensen. Ze hebben
vrienden hard nodig. Zelfs Tong-Tong is voor
hen een vriend, omdat dit blad zelfs in
zijn onaanvaardbare opvattingen een goede
bekende is. Het geld dat zij ervoor verd...
uit te geven, moeten wij extra opbrengen. En
dat gebeurt. Gekke Indische samenleving, ja?
Zeker ook daarom: win nóg meer abonnees
opdat wij nóg meer medelezers een plezier
kunnen doen.
BIJ DE VOORPLAAT
Dit is voor verreweg de meesten van ons de
laatste weg geweest, waarlangs wij reden in
Indië (of Indonesië): de weg van Batavia
(Djakarta) naar Tandjoeng Priok. Hoe heb
ben we deze laatste rit beleefd? Met bitter
heid omdat het goede definitief voorbij was
en nooit meer terug zou komen? Met (voor
de gepensioneerden vóór de oorlog) een ge
voel van lichte weemoed omdat aan alles een
einde komt? Met een vrolijk tot ziens" van
hen die overtuigd waren terug te komen?
En voor hoevelen kan deze weg „een weg
terugworden? Geen van ons allen is nog
dwaas genoeg om te denken dat deze weg
ooit weer een weg kan zijn naar „tempo doe-
loe". Maar voor allen is deze weg toch ge
bleven een symbolische weg naar hersteld
begrip, herstelde vriendschap.
Mensen die nooit weggeweest zijn uit hun
vaderland, kennen zo'n weg niet. Nergens
ter wereld. Ze weten niet hoe een geest, een
denk- en droomleven er alle dagen mee gevuld
kan zijn. Ze noemen het geringschattend
„heimwee"Ze weten niet dat elke weg, die
ergens ligt als een afscheid, ook een weg kan
(en moetzijn naar een „welkom"De poort
waaraan eens weer mensen kunnen slaan met
een prop in de keel en een traan in het oog
om een herwonnen vriendschap. Omdat over
ras, kleur, religie, beschaving en ideologie
heen een brug hersteld is van menselijkheid,
van een hogere orde.
Foto uit: „The Java Gazette"
Verschijnt:
de 15de en 30ste van elke maand
Prijs: per nummer 0.50
per kwartaal 2.50
per halfjaar 5.-
per jaar 10.
Betaling geschiedt altijd VOORUIT
ABONNEMENTEN BUITENLAND
(per jaar):
Australië:
p. luchtpost: ƒ43.-; p. zeepost: 15.-
Nieuw-Zeeland, Zd. Afrika, Brazilië:
p. luchtpost: 33.-; p. zeepost: 15.-
Nieuw-Guinea, Canada, U.S.A.:
p. luchtpost: 27.-; p. zeepost: 15.-
Suriname, Antillen:
p. luchtpost: 21.-; p. zeepost: 15.-
West-Europese landen:
p. luchtpost: 15.-
Agente voor Canada: Mevr. E. Ie Sueur-
Zimmer, 1 Richview Side Road, RR 1
Islington, Ontario, Canada.
Agent voor Amerika: Roy J. Steevensz,
7919 Chatfield Ave, Whittier, Cal.,
U.S.A.
Uitgave GAMBIR
Uitgeverij voor Oost en West
Onder redactie van
TJALIE ROBINSON
Zoekt op basis van de nuttige ervarin
gen in de Gordel van Smaragd nieuwe
interessen in Nederland te wekken
voor de Tropengordel.
2
