DE COSTA DEL SOL
zien en plannen maken
r -'.KxNr"
cmmx.
SSL, >..v< - u i"
Wij kunnen ons indenken dat er voor een Hollander die de tropen nooit gekend heeft niets gaat
boven een moderne verzorgingsflat in Den Haag met centrale verwarming, waar je veilig zit te
wachten tot het droog en windstil is, Maar wij kunnen ons ook indenken dat dit armoedig"
achtererfje voor velen onovertrefbaar is: de ouwe gekapoerde blikken met bloeiende planten, het
zorgeloze hofje, de vertrouwde gekreukelde drooglijnen, het onptetentieuze stenenmozaiek, de rie
ten spiraalmat en de wijnrank over de deur. In deze besloten patio een krossi males, onder een
pajoeng, in pyama met een glas kopi-ès: toenggoe mali is een plezier!
(Fotografia del Servicio Official del Ministerio de Informacion y Turismo)
Toen ik in een autobus de weg tussen Torremolinos en Malaga afreed, kreeg ik af
cn toe een prop in mijn keel, zó precies leek deze weg op die tussen Modjokerto
en Djombang. Ook hier de uitgestrekte teboe-tuinen, ook hier de suikerfabrieken,
ook hier de wegen met „aflopend asfalt" en stoffige bermen, de tjikars en de
warmte.
Ik zag Zuid-Spanje weer terug na zes jaren
en vond Let immens veranderd. Toen was dc
zuidelijke en typisch agrarische provincie nog
erg arm en kaal, levend onder de nawerking
van de burgeroorlog, zich met de grootste
moeite staande houdend. Wie er nu overheen
vliegt ziet tot aan de horizont toe de onmete
lijke ontginningen met olijventuinen; het volk
is welvarender geworden naarmate het land
groener werd.
Torremolinos vond ik ontzaglijk veranderd.
Nu letterlijk van alle kanten „gelardeerd"
door tourisme: hotels, pensions, winkels, res
taurants, kroegen. De slapende Calle San
Miguel nu een complete Kalverstraat. De
stranden vol, nieuwe hotels verrijzen aan de
lopende band. O ja, inderdaad is Andalusië de
mooiste provincie van Spanje en naarmate men
in noord Europa zijn wrok tegen Franco en
Spanje begon te vergeten, ontdekte men deze
Zuidkust, de Costa del Sol („Zonnekust")
vanzelf.
Steeds meer mensen kopen er villa's. Er is een
Fins dorpje en er groeit een „Brits dorp" met
golflinks. Duitsers, Fransen, Zweden, Zwitsers,
ze komen van alle kanten. Gepensioneerden
hakken de knoop door, verkopen hun huis in
Merry Old England" en zetten hier een
pondok op. Voorgoed adieu aan kou en mist
en regen.
En natuurlijk als men wil en kan om
het goedkopere leven. Want wie naar de
trant van de Spanjaard leven kan (en dat kan
elke Indischman zonder de minste moeilijk
heden), die leeft in Spanje stukken goedkoper
Tong-Tong International
Tong-Tong zet zijn aktiviteiten
elders in de wereld krachtig
voort. Binnenkort kan de lezer
tegemoet zien de stichting van
subkantoren in België en Spanje.
Bijzonder veel aandacht zal be
steed worden aan de organisatie
van de kernen in de V.S., waar
in de komende maanden regel
matig stafleden heen zullen gaan.
Tegelijkertijd wordt de Neder
landse basis geconsolideerd cn in
gesteld op breed internationaal
kontakt. Minder zeuren om piet
luttigheden; grote zaken opzetten.
Dat helpt vooruit!
dan nu. In het vorige nummer heb ik daar al
veel van verteld. Want het leven verschilt
hier niet veel van dat in de Canarische Eilan
den.
Nochtans denk ik het in dit nummer niet te
hebben over de vele voortreffelijkheden van
de Costa del Sol. Men neme daarvoor een
reisbrochure. Ik denk aan de mogelijkheden
van vestiging, die er (nu nog) bij de vleet
zijn en die met een beetje goede wil, een
beetje samenwerking, maar veel doortastend
heid uitstekend te organiseren zouden zijn.
Velen van ons kunnen niet meer naar Indonesië
terug, kunnen niet emigreren, maar willen
toch wel een „ouwe dag onder de ouwe zon"
hebben. Velen zijn er reeds NU aan toe, maar
aarzelen, „kijken de kat uit de boom", weten
niet hoe of met wie, en worden dus vaak het
slachtoffer van „wilde" offertes. Dat hoeft
niet als onze groep wakker en actief is.
Ook al zou men nooit uit Nederland weg
willen gaan, maar alleen een winters pied-a-
terre zoeken in Spanje, ook al zou men zelfs
dat niet willen, maar een belegging zoeken
voor zijn geld dat er in korte tijd dubbel en
dwars uit terug komt, dan nóg blijft Euid
Spanje een ideaal aspect.
Bij mijn bezoek aan de Costa del Sol (pak de
kaart: van Malaga tot Gibraltar), waar ik
dag-in-dag-uit de meest uiteenlopende kon
takten had, zowel met touristen, hoteleige
naars, makelaars en plaatselijke "autoriteiten is
mij opgevallen:
a. hoewel er een zó sterk stijgende stroom is
naar dit gebied van reizigers en ,„vestigers"
uit héél Europa, dat er gerust gesproken kan
worden van een „boom", die zijn top nog
lang niet bereikt heeft, is het aantal Neder
landers verhoudingsgewijs zeer klein.
b. spreekt men met Nederlanders over Spanje,
dan hoor je steeds weer de namen noemen:
Costa Brava, Mallorca. En je hoort er meteen
bij, dat de kosten daar al zó gestegen zijn, dat
vestiging of zelfs vakanties een „onbetaalbare
grap" worden.
c. natuurlijk ziet men wel in dat men nü zijn
slag hoort te slaan in de Costa del Sol, maar
men is bang; moet erover piekeren, nog een
tijdje wachten. Koerang initiatief. Koerang
branie. Als men na zoveel jaren eindelijk wél
wil toeslaan, is het wéér te laat, want dan
zijn de prijzen van gronden en huizen weer
even duur als in Mallorca. En dan is het wéér
te laat.
d. men geeft toe dat het inderdaad het beste
is evenals de Engelsen en Finnen gezamenlijk
een „plot" te kopen en te verkavelen, maar
men „voelt er niets voor wéér op mekaar te
zitten Men is blind. Men kan op zijn vingers
natellen dat elk stukje grond om het uwe
heen binnen een jaar ook verkocht is aan
derden en dan kan men de beroerdste buren
krijgen. Of door een nieuwe verkeersader of
een bedrijf zijn rust helemaal kwijt zijn. Mij
is een geval bekend elders waar drie mensen
drie „schatjes" van bungalows kochten en het
jaar daarna verrees er vlak naast een cement
fabriek en stierven ze van stof en lawaai. Een
gezamenlijk initiatief kan totaal isolement
kopen en ruimte geneg overlaten voor iedereen
om tóch ongestoord te leven. Maar ook alweer:
veel samen; niet „ieder voor zich". Ook
heeft een gemeenschappelijk initiatief (even
als het plan in Las Palmas) het voordeel dat
men door gezamenlijke interessen over de
hele linie prijzen drukken kan.
Op grond van deze bevindingen heb ik met
een aantal „kandjeng besars" (o.a. twee In
dische ingenieurs vaa grote bekendheid) mijn
ideeën besproken en verder ontwikkeld, over
de bouw van een heel „Indisch dorpje in
Spanje". Er zit positief muziek in. Want bij
kollektief optreden (waarbij een Raad van
Bestuur de moeilijkheden onderzoekt en aan
pakt en alle kontakten legt), zullen de prijzen
aanmerkelijk beneden de 25.000 tot 50.000
gulden liggen die nu regelmatig voor een
bungalowtje in Zuid Spanje worden uitgege
ven.
Er kan dan een areaal gevonden wor
den dat praktisch aan zee ligt, dicht bij
een touristencentrum zonder erdoor
„aangestoken' te worden, zonder mo
gelijkheden dat vreemden met welke
(Lees verder volgende pag.)
