En toen?
Oude Sobats
De Javaanse of Gewone Waaierstaart-
Vliegenvanger
Militie-brigadier
Hal Wichers
HOOFDDOEK
Het is een zeer levendig vogeltje, met eigen
aardige en vlugge bewegingen van zijn staart
veren die koket uitgespreid worden als een
waaier. Vandaar de inheemse naam Boeroeng-
Kipas. De Soendanezen zien in de uitgespreide
staart meer gelijkenis met een bezem en noe
men het vogeltje Manoek-Sapoe. In het Javaans
is de naam Sikattan. De lengte is ongeveer
19 cm., de kop zwart met een witte wenk
brauw vlek. Kin en keel zijn wit, de nek, -de
hals en de band dwars over de kop zijn bruin
grijs. De vleugels, de rug en de stuit zijn
donkergrijs met een rosachtige tint, de vleugel-
dekveren met rosachtige zomen, de bovèn-
staartdekveren lopen uit in rosachtige haar-
veertjes en de staartpennen zijn rosachtig
zwart met donkere dwarslijntjes en witte uit
einden aan de vier buitenste paren. De verdere
onderdelen zijn wit met een rosse tint.
De Javaanse Waaierstaart-Vliegenvanger (Rhi-
pidura j. javanica (Sparrm.) bewoont Java,
Sumatra en Borneo en komt algemeen voor
nabij bewoonde erven en tuinen, waar hij jacht
maakt op insecten en rupsen. Het stemgeluid
heeft iets meesachtigs en bestaat uit drie of
vier tonen, waarvan vooral de laatste met
kracht wordt uitgestoten: Tjie wie wiet
of ook wel Tjie tjie wie wiet.
Men hoort ze de gehele dag, maar vooral
's-morgens en 's-avonds.
Het nest wordt zeer kunstig gemaakt in vork
jes bij voorkeur hoog in bamboestoelen dik
wijls echter ook laag boven de grond en
bestaat uit fijne vezeltjes, welke door spinnen
webben en plantaardige wol tot een geheel
zijn verenigd. Het is half bolvormig met een
staart", welke dienen moet om bet geheel
meer steun te geven, en bevat in de regel twee
tot drie eitjes, mat of met slechts weinig glans.
Ondergrond wit of crème. De tekening bestaat
uit vaak ineenvloeiende spikkels en vlekjes,
welke een kransje vormen op de stompe pool
en daarbuiten schaars staan. De tekening is
soms erg flets. Primaire vlekking is licht- tot
's-Morgens had de plechtigheid vóór het
bataljonsbureau plaats gevonden. Met enige
trots werden de pisangschillen, in L-vorm, op
de kraag bevestigd.
„Al recht ja, van mij
„Loh, die ene een beetje scheef, gat-nja
verplaatsen dong". Op weg naar de poort kwam
zo'n nieuwbakken brigadier een Menadonese
recruut met kaal hoofd, en zijn vrouw tegen.
Stram salueerde de recruut. „Ih... ta'oesah,
korporaal sadja!" beet zijn vrouw hem .toe. De
„korporaal-sadja" liep glimlachend door. Hij
wist het wel beter.
De poort uit, slingerde hij zich op zijn fiets.
Ha! Nu kon hij de buitenwereld laten zien,
dat hij geen gemeen soldaat meer was, maar
brigadier. BriggesAlle soldaten moesten nu
voor hem salueren. Hij moest wel salueren
voor alles, dat boven hem stond en dat was
nog heel wat
Plotseling een hand aan de pet. Schichtig keek
ons brigadiertje om zich heen. Ach, sukkel,
het was voor hem, dat die soldaat salueerde.
Maar het was nu te laat. Hij was 'm voorbij-
gereden.
Kwam daar in de verte een sergeant aan Ja,
dat moest er één zijn. Snel ging de hand van
de brigges aan de pet. Hen grijns van de
wapenbroeder aan de andere kant van de weg.
„Verrek! Buiten-model strepen van glimmend
zijde-draad". MIL. BRIGADIER 69314
Foto: Loke Wan Tho: „A Company of Birds"
donker zeemkleurig of olijfgetint-bruin, soms
bijna zwart en de secundaire is askleurig.
Broedtijd januari-augustus.
Zie hoe de kleine diertjes, rusteloos en beweeg
lijk vliegen en sluipen tussen de stengels en
takken, zich neerzetten, koket wippen met de
uitgespreide staart, elkaar dan weer vervolgen,
onder het uitstoten van hun roep.
Het zijn drukke maar vrolijke vogeltjes die
een Indische tuin of erf verlevendigen.
J. C. H.
Dear Tong-Tong,
Met gemengde gevoelens lees ik in Tong-Tong
„Expositie van Hal Wichers" en kijk naar ons
schilderij van het meer van Patengan, geschil
derd in 1931 door hem.
Ik ben aan dit meer geboren en getogen. Heb
mijn man daar ontmoet en er mijn zoon opge
voed.
Als ik nu kijk naar het schilderij en weer ver
der lees over Hal Wichers, dan wie had
dat ooit gedacht, dat ik weer zo sterk herinnerd
zou worden aan kina en thee en bergen, bossen,
water en zonneschijn (ofschoon we van het
laatste hier ook heel wat hebben). Die
sprookjesnatuur en trouwe aanhankelijke men
sen. Ik kon tijdens vakantie bij mijn vader,
uren dwalen rond het meer en in de bossen en
niemand die er aan dacht een ander kwaad te
doen. De bevolking was eenvoudig en kinder
lijk. Waren zij toen beter dan nu? Eens als
jongmeisje ben ik haast in dat meer verdron
ken. Moerdasan, een oude visser, de enige die
aan het meer woonde behalve Dr. Warstatt,
heeft mij er weer uitgehaald. De bevolking
was trouw, goed en tevreden. Waar is dat alle
maal gebleven?
Nu hangt het meer van Patengan aan de wand
van een Californische livingroom haar waardig.
Wij hopen dat als Tong-Tong hier goed geves
tigd is, Hal Wichers een expositie ook hier
zal houden en de Amerikanen de Hollands-
Indische kunst kunnen appreciëren.
Onze beste wensen voor een groot Tong-Tong,
alsmede veel succes en groeten voor Heintje
Wichers van
LOUISE MEINTSER-VAN MAARSEVEEN
SANTA ANA, CALIFORNIA
Wie van onze lezers kan een uitleg geven,
waarom de Javanen als hoofddeksel altijd een
hoofddoek met een eivormige knoedel (telor
asing) dragen, en de Sumatranen altijd een
pitji? T. KNAAP
„...Thans waren alle gasten in de
achtergalerij verzameld, ieder een glas
vol schuimende champagne in de hand.
De heer Hansen had juist zijn gloeiende
toast geëindigd en de aanwezigen brach
ten het glas aan de mond, toen de klok
acht sloeg. Meteen knalde een schot,
het glas van Brandhorst vloog aan stuk
ken, hijzelf zakte als een zoutzak in
elkaar. Het tumult was onbeschrijfelijk,
enige zenuwachtige dames vielen flauw.
Kees liet, ondanks de tegenwoordigheid
van Fientje, een kernachtige vloek
horen. Hij snelde naar Leo toe, doch
deze richtte zich op en fluisterde hem j
iets in. Kees liep vlug de zijkamer in, i
waar het contactknopje zich bevond. I
Op hetzelfde ogenblik werden allen in
de diepste duisternis gehuld, waardoor
de consternatie nog groter werd. Toen
men het licht weer aandraaide waren
èn Leo èn Kees verdwenen..."
Pr Hrhaanute triomf
ran de
Indo-dcteetirr
dat»r VCEK
Wilt U meer weten van de avonturen van Leo Brandhorst (amateur-detective)zijn
vrienden Kees van Bergen, Willem Saponema „Tjeroeroet"en commissaris Van der
Drift en van de schavuit Hadji Ismail en zijn trawantenLees dan ,,De Schoonste
Triomf van de Indo-Detective"door UCEE. Door storting van 2.50 op giro 6685
tonder vermelding „Indo-detective"krijgt U het hoek thuisgestuurd.
17
