Passagekantoor I N T R A N E D
Dongèngan van Si-Klaas
Indische picnic in Amerika
oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
u X
Inlichtingen over:
Emigratie
Bezoek aan kinderen Overzee
en andere reizen
worden U gaarne gratis verstrekt door:
v/h HESTA, CRANS CO. - Plein 22 - Den Haag - Telefoon 184250
Kantooruren: 09.00—17.30, zaterdag 0.9.00—12.00 uur.
Kantoren te: Amsterdam Den Haag Rotterdam Alkmaar
Den Helder Haarlem Hilversum Leiden Schiphol
Utrecht Zaandam.
Lezers, het geschrift over „De Tortelduiven" in
onze Tong-Tong van 15 april 1962, No. 19
heeft het in mijn geest niet meer losgelaten
een dongèngan te plaatsen over het meest
geliefde vogeltje de Perkoetoet. Niet slechts
door de hoogste en laagste standen der In
heemsen in Indië, werden of worden die aller
liefste vogeltjes onderhouden, doch bij menig
Indische, Chinese en Arabische woning zag ik
zo'n vogeltje in pracht van kooien in de gale
rijen prijken. Weet gij wel, dat heel vele
beestjes schatten geldswaarde hadden (de
munt van vèr voor de wereldoorlog) en was
het onderhoud pertinent strikt zorgvuldig, ten
minste, wanneer er aan zulk een vogeltje een
soort geschiedenis verbonden is.
Het zijn niet slechts de pootschubben, die de
waarde bepalen, doch ook de kleur, de ring-
veren om de nek en hals en ook de vlerkveren
moeten dat bepalen en tenslotte het geluid.
(Het bepalen van al die tekens noemt men de
„Priembon" zie ook de boeken van Van Hien).
In het verleden was ik welgezegd een baasje
in het bepalen van de tekens, doch soedah
banjak loepa! Maar ik dwaal af van de don
gèngan:
Het was in de jaren 1928 in Banjoewangi, en ik
werkte aan de haven met zeer vele van onze
bruine broeders. Op zekere middag zag ik een
oploop aan de havenkant. Wat was er loos?
Er zat een Balinese vrouw, die overgevaren
wilde worden met een bom spullen. Natuur
lijk vroegen die kadewerkers een exhorbitante
prijs om die spullen in de prauw te laden. Dat
kon ik niet verduren en gaf het volk te kennen
niet zo afzetterig te wezen tegen hun eigen
rasgenoten. Na veel heen en weer gezeur
werden de goederen tegen een schappelijke
prijs in de prauw geladen, en was dan iedereen
tevreden.
Dit voorstuk dongèng ik om de herkomst van
een perkoetoet te verhalen, welk beest mij veel
gelukkige dagen bracht en dat in die tijd zulk
een vogeltje een hoge geldswaarde kon op
brengen. Op een goede zondag, een tien dagen
na die prauwinladingen ik was die gebeur
tenis reeds geheel vergeten kreeg ik thuis
bezoek van diezelfde vrouw met een gevolg
van bij de twaalf personen. Later bleek die
madam een dochter van een Balinese Anak
Agoeng te wezen. Tijdens dat bezoek werd mij
ter hand gesteld een pracht van een perkoetoet
in een pracht van een vogelkooi, zoals er gene
was in de streken van Banjoewangi. Het ge
schenk was een tegenprestatie voor de hulp,
die ik die madam met die prauwinlading van
haar goederen geholpen had. Doch mij werd
de voorwaarde aan het geschenk gesteld, dat
ik die perkoetoet niet mocht verkopen of
wegschenken; het beest moest dan in mijn
handen dood gaan. Natuurlijk ging ik met die
voorwaarde akkoord, want men moest in der
gelijke gevallen nimmer van het volk weigeren.
Ik kocht een hele lange bamboestaak (pangoen-
gan) van circa 10 meter met de nodige ka
trolletjes en touwen om de kooi met het vo
geltje dagelijks in de morgenuren hoog in de
lucht op te hangen, want bij zonnig weer
floot zulk een beestje opperbest en kon men
dat geluid tot ver in de omtrek horen. Een
ieder kon het niet verduren stil te staan om
naar het gekir van dat vogeltje te luisteren en
was het binnen een minieme tijd overal be
kend. Het beestje kreeg de naam van „Lantjing"
(jongmens) en had volgens experts verbazend
goede tekens volgens de priembon. Lezers,
U mag er sceptisch tegenover staan, maar het
is voor mij nog steeds een raadsel. Geen twee
maanden dat dat beestje in mijn handen is ge
komen, ging het leven van mij en mijn gezin
als van een leien dakje. Ook op mijn werk
was niets te zwaar; alles gebeurde met het
grootste gemak. Het was bij 't begin van de
depressietijd; overal hoorde men over perso-
neelsontslagen. Juist in die periode verkreeg
ik een promotie en een goede opslag op mijn
salaris waar ik reeds twee lange jaren op
gewacht had.
Alles ging vlot van stapel. Nu over de waarde
van zulke vogeltjes in het Indië van voorheen.
Op een zondag een jaar of wat dat Lantjing
in mijn huis zijn intrede maakte, kreeg ik
bezoek van een Chinees uit Soerabaja, die met
een pracht van een Baby-Overland auto kwam.
De man was mij geheel onbekend. (Lantjing
was heel hoog in de panggoengan en zat als
een gek te kirren). De Chinees begon zonder
omwegen mij te vragen of ik dat vogeltje wilde
verkopen en zei, dat hij zelfs een ruil wilde
aangaan met de auto, die auto had toch wel
een waarde in die tijd van circa 2500.
Bij mijn weigering om het beestje van de hand
te doen, gaf meneer de Chinees te kennen een
bedrag van 3000.voor over te hebben,
doch ik weigerde pertinent. Onverrichterzake
verdween de bieder. Geen tien dagen daarna,
kreeg ik weer bezoek van een heel jonge
Chinees op een Norton motorfiets. Ook deze
bood tot 3000.plus zijn motorfiets, doch
weigerde ik tot verkoop, aangezien ik de
voorwaarde van de geefster steeds voor ogen
hield. In de streken waar ik woonde, werd
ook vaak wedstrijden op makheid en het geluid
dier perkoetoets gehouden; men noemt dat
„Ariesan". Met Si-Lantjing mocht ik ook vaak
hele goede prijzen verwerven tot bedragen van
500,Die aan dergelijke wedstrijden
meededen waren niet slechts het kampongvolk,
doch vele gefortuneerden speelden er mee.
Si-Lantjing kreeg dan ook naar beste weten
de allerbeste verzorging.
Ter mijner verzorging had ik een achttal
perkoetoets in huis, wel niet van de beste
soort, doch werden nog naar hun uitstralingen
bepaald. Een volgende maal een dongèngan
van de perkoetoet met de uitstraling van
„Leboe Genie" de vuuruitstraling.
Lezers, waarom ik U deze dongèngan voorleg,
Picnic van Indische immigranten in New
Orleans. Foto toegestuurd door Louis Ingram,
die veel „boengs" heeft gesponsord. Onze
knappe meisfes blijven overal toch maar zelf
verzekerd zichzelf. De rijst, de gado-gado en
de satee vindt overal zijn weg en handhaaft
zich trots naast de heerlijkste Amerikaanse
heerlijkheden
is dat er in deze wereld men moet uitkijken
naar allerhande zaken, die men in handen
worde gelegd en/of ter verzorging krijgt, zoals
perkoetoets, paarden, honden, katten -vrou
welijke wezens. Iets dergelijks worde ten
spoedigste betiteld met „Bijgeloof", doch mijn
ervaringen op dergelijke verbintenissen, hebben
bepaald, dat wij mensen met de wezens, beesten
om ons heen radiografisch verbonden zijn; de
een brengt je gezelligheid en de andere geeft
je veel pech (sympathie/antipathie).
SI-KLAAS
„Een civilisatie moet worden beoordeeld naar
haar behandeling van minderheden"
GANDHI
n O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O n
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
13
