Zomaar wat ngobro! over Amerika
i J sKl*0
VOOR DE VROUW
7:-
Lieve lezeressen.
Dank voor alle brieven, briefkaarten, die ik, ondanks de grote afstand en de niet
geringe portokosten, toch nog geregeld van U krijg. Meestal probeer ik direct
terug te schrijven, maar soms lukt het niet. „Ik heb het zo druk! is niet altijd een
excuus, ik zou willen zeggen: de tijd vliegt hier om en mijn werktempo is nog te
Hollands, te sloom. Je moet hier meer dingen leren doen in dezelfde tijd, that s all.
Maar ik dacht 20, waarom niet zomaar wat
ngobrol over mijn belevenissen hier, in een
soerat aan U allemaal tegelijk. Je mag in een
brief 20 lekker van de hak op de tak springen
en dat doe ik bij deze dan ook. Kun je zo lek
ker alle nieuwtjes in één keer kwijt.
Om met een bekentenis te beginnen: ik zit nog
steeds niet achter het stuur. Voor geen goud.
Misschien voor 100.000 cash down wel, maar
anders niet. Ik hou niet van auto's, van het
rijden wel, maar niet van het idee dat het
misschien mijn laatste rit is. In Holland was
autorijden al iets vreselijks, hier zit ik nog
meer op hete kolen. De freeways, dat zijn de
wegen die buiten de stad om lopen, waarop je
met een vaart van 65 mijl (100 km) per uur
moet rijden. En dan in rijen van 6 naast
elkaar. En dan telkens van baan weten te swit
chen op het juiste moment, als je volgens een
enorme aanwijzing over de weg, een bepaalde
richting moet volgen om ergens te komen. Zit
je in de verkeerde baan dan kom je in een
andere stad, de hemel mag weten wel in een
andere staat terecht. Maar op z'n minst in een
hospitaal als je te laat switched. Ongelukken
gebeuren er heel weinig in Amerika, ondanks
het feit dat iedereen een auto heeft. Ongeluk
ken gebeuren bijna uitsluitend op de freeways
en de gevolgen zijn dan ook vreselijk. Sterke
zenuwen, zelfbeheersing, verantwoordelijkheid,
dat zijn de eigenschappen die je als goede
automobilist in Amerika nodig hebt. Niet al
leen als automobilist. Toch hou ik van die
freeways, de skyways en de crossings. Het is
fenomenaal hoe ze die gebouwd hebben. Net de
8-baan in een kermis maar dan 10 maal zo
groot. Soms kruisen 16 banen elkaar tegelijk,
boven, onder, links en rechts suizen de auto's
voorbij. Niet kijken, alleen letten op je eigen
baan, anders vlieg je uit de bocht. Mijn
zenuwen zijn tot het uiterste gespannen, na
zo n rit heb ik altijd maagpijn. En ik schaam
me diep. Want al die tijd heeft vlak voor ons
een oud dametje van zeker bij de70 jaar in een
enorme Impala gezeten, we werden ingehaald
door een teen-ager, een kind nog, en later nog
eens door een verschrompeld Mexicaans vrouw
tje dat nauwelijks boven het stuur uitkwam.
Alles rijdt, alleen ik ben een beroerte nabij.
Het is om je dood te schamen.
Wie zegt: Amerika heeft geen cultuur, zou ik
antwoorden: en de freeways dan? In geen
enkel land vindt U ze, zo perfect geniaal ge
bouwd, zo berekend op het geweldige verkeer
waar Amerika, Amerika niet door zou kunnen
zijn. Zonder een auto kom je nergens. Net nog
ontmoette ik goede vrienden van me, aan
boord ontmoet. Ze wonen ergens in Long
Beach, ze komen nergens, zitten geisoleerd van
vrienden en kennissen want ze hebben nog geen
auto. De afstanden zijn groot, U hebt er geen
idee van. Zoudt U naar Groningen-Maastricht
rijden om een fuif mee te maken? Van Harder
wijk even naar Haarlem om te winkelen Er
zijn natuurlijk forensen die het doen, maar hier
doet iedereen het, een uurtje rijden om een
vriend op te zoeken is normaal. Men woont
een half uur rijden van de stad af, dat is
normaal. Dus heb ik bij het zoeken van een
nuis wel gezorgd dat ik dicht bij een winkel-
buurt terecht kwam. Drie minuten lopen en
ik sta in „Safeway" dat is een van de grootste
supermarkets waarvan er honderden in Califor-
nië te vinden zijn. Nog 3 minuten verder en ik
ben in het centrum, het „pasar baroe van
Whittier. Kleine winkels zijn er heel weinig,
ook in het kleinste dorp. Men heeft uitgekiend
dat het voordeliger is meteen een grote zaak
te openen, men kijkt hier jaren vooruit. En
omdat het krijgen van een „loan" gemakkelijk
is, kun je liever meteen groot beginnen. Wie
veel waagt, wint ook veel. Een „total loss"
blijf toch gelijk, groot of klein.
In het begin moest ik eraan wennen me altijd
zelf te helpen of liet nu in een drugstore, huis
houdelijke artikelenzaak of een textielzaak is.
Bij de uitstaltafels zijn echter hier en daar
drukbellen aangebracht, als je geen raad meer
weet bel je en een verkoopster geeft je elk
nodig advies. Alles is duidelijk geprijsd, weeg
schalen, meet-apparaten, schaar, alles is bij de
hand. Bij de kassa kijken, wegen, meten ze
wel na of het oké is. Per slot van rekening
betaal je het toch zelf. Daarom is het zaak
dat je goed leest en in de eerste plaats weet
hoe de artikelen heten. Ik sprak een paar dagen
geleden een dame die al 3 jaar in de States zit.
„Je kunt hier nergens koenir krijgen dan in
China town", klaagde ze.
„Wat, je kunt toch overal turmeric krijgen?
vroeg ik verbaasd. Bleek dat ze nooit geweten
had dat koenir turmeric heet en dat het net als
peper-zout-notemuskaat in blikjes wordt ver
kocht. Dit is maar een voorbeeld. „Je kunt het
niet krijgen", bestaat niet of bijna niet in
Amerika. Er wonen teveel en teveel soorten
mensen die van alles nodig hebben. Je hebt hier
veel nodig. Hoe langer ik hier zit ,hoe meer ik
tot die conclusie kom. Nodig hebben en graag
willen bezitten, is natuurlijk niet hetzelfde.
Maar als iets goedkoop is, je leven er aange
namer door wordt, waarom zou je het dan
niet kopen? 15.— per week belandja genoeg?
Ik geloof dat Tjalie het vroeger eens geschreven
heeft. 15 Dollar kan genoeg zijn, maar heus
zo genoegelijk leef je daar niet van. Op dit
fototje ziet U wat ik voor 20.aan bood
schappen haalde. De dubbele of driedubbele
pakken staan er niet op natuurlijk. Je koopt
hier 5 grote blikken perzikken op sap voor
1.2 flessen tomatenketchup voor 69 ct„
2 blikken evaporated milk voor 29 ct. Maar de
hoeveelheid die U op deze foto ziet, gaat grif
in een week op. Behalve natuurlijk de zak met
50 pond rijst voor 7.Popcorn, cornflakes,
pisang, djagoeng, meloen, grapefruit, eieren,
margarine, vruchtenjuices, jello (agar-agar)
kroepoek, eieren, brood, lombok in zuur, melk
(3 liter voor 49 ct.) keukenstroop, crackers,
worst, kip, vlees, soep-in-blik, ik moet zeggen,
het was een toer het allemaal op dit plaatje te
krijgen. Maar het is altijd een heerlijk werkje
al dit eetbaars weg te stouwen in de ijskast en
de keukenkasten. Je voelt je erg rijk. Ik her
inner me in Holland altijd dat ik soms voor
f 25.nog geen boodschappenmand vol had.
Hier laad je je hele bagageruimte in de auto
vol voor 20.Net als in Holland gaan
de vrouwen hier op koopjes uit. De kranten
staan iedere dag vol speciale aanbiedingen.
Ik heb er altijd een hekel aan gehad. Onnodige
aankopen zijn meestal het gevolg van die
koopjes. Ik koop graag wat ik direct nodig
heb, volgende week zie ik wel weer.
Met die Cuba-geschiedenis en de dreigende
oorlog met Rusland, kochten de vrouwen hier
als razenden in. Daarin verschillen huisvrou
wen overal ter wereld geen haar van elkaar.
Direct in paniek en er als de kippen bij als het
op kopen aankomt. Als ik het geld had gehad,
had ik graag meegedaan hoor, daar niet van.
Maar mijn beurs is doorgaans plat en niet op
oorlog berekend. Wat doe ik er aan?
Afgelopen zondag had ik ineens geen zin om
binnenshuis te koken. We pakten ofis vlees,
ketjap, lombok, citioen en de hele tètèhbengek
in een grote mand en reden in de auto weg.
Waarheen? Onze straat uit, door, door en toen
even de heuvels in. Daar aan de rechterkant
van de weg ligt een park, een play-ground
Een prachtig grasveld, hoge schaduwrijke bo
men, een speeltuin voor de kinderen. Verderop,
tegen een helling op, exotische wandelpaden,
een waterval, een vijver met eenden en zwanen.
En het voornaamste: hele rijen tafels en banken
waaraan gegeten kan worden. Een stuk of 10
barbeque 1 oosters en voor wie wat te koken
(Vervolg op pag. 15)
10
