VAN HIER EN GUNDER
IN DIT NUMMER:
Vaste rubrieken OP PAG.
Van hier en gunder2
Eresaluut: Prof. J. Chr. v. Eerde 4
Krembangan10
Geografische namen op Java12
MYANA voor de vrouw 14, 15 en 16
TANTE MIEKE voor onze bibit 17
Navorser. De stichter der Vorstenlanden 20
Ting Ting's25
Redactioneel
Begrijpende lezers van Tong-Tong 3
Indischgast met vuile lei3
Dicht naast elkaar5
jubilea
Dr. W. J. K. Neuberger6
Sport
Karate8
Sagen en Legenden
Ratoe Loro Kidoel18
Reacties t an abonnees
Herstel van betrekkingen5
Jan Verboom4
Bijgeloof13
Abonnees vertellen
Full spead ahead9
Een rampdag11
De boze geest in de waringin 13
Saluut aan een dikke Don Quichotte 13
F.en vreemde geschiedenis19
ONAFHANKELIJK INDISCH TIJDSCHRIFT
7de JAARGANG No. 19
PRINS MAURITSLAAN 36 DEN HAAG TELE
FOON 070/542.542 en 55.07.49 GIRO 6685
TELEGRAMADRES: TONGTONG DENHAAG.
Verschijnt de 15de en de 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer: f 0.50.
Abonnementsprijzen Nederland: kwartaal f 2.50,
Halfjaar f 5.Jaar f 10.
Abonnementen Buitenland (per jaar en per lucht
post): Australië f 43.Nieuw Zeeland, Zuid Afrika,
Brazilië f 33.Nieuw Guinea, Canada f 27.
Suriname, Antillen f 21.West-Europese landen
f 15.-.
Abonnementen Buitenland (per jaar en per zeepost),
voor alle landen f 15.
Agente voor Canada Mevr. E. Ie Sueur-Zimmer,
1 Rlchview Side Road, RR 1. Islington, Ontario,
Canada.
THE AMERICAN TONG-TONG Zelfstandige editie
voor de V.S.
P.O. Box 137 Whittier California U.S.A.
Tel. 693-4443
Month 1.Half Year 5.Year 10.
Uitgave TONG-TONG N.V. Onder redactie van
TJALIE ROBINSON.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARINGEN
IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE INTE
RESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR DE
TROPENGORDEL.
2
RIJK EN ARM
Als ouwe koffieboer-sobat zit ik dikwijls stom
verbaasd naar je te kijken, zoals je daar hoog
in de wolken omgaat met kandjeng-kandjeng
amat besar. Ister miljonair, ister minister, ister
professor-professor. Dineren in Garoeda en
Chalet Suisse, niet meer met de fiets, maar met
ae auto. Bonn, Parijs, Madrid, New-York. Hoe
is dat rijke leven eigenlijkBoengkie W
Arm, Njoo, armAl die andere lui hebben óf
een hooggesalarieerde pangkat óf een enorm
kapitaal achter hun bedrijf. Ik heb niets. Mijn
auto betekent voor mij niet meer dan de auto
van de haringboer op de markt (noodzakelijk
transportmiddel voor het bedrijf eigenlijk
te duur, maar onmisbaar voor het hoge tempo
waarin gewerkt wordt). Ik krijg niets cadeau.
Alle beren moeten betaald worden (en waar
het niet uit de lengte komt, moet het uit de
niet al te brede breedte komen, telkens weer).
Eten in dure tenten: heus, Mohamed moet bij
de berg komen, want de berg komt niet bij
Mohamed. Itoe ndah meevallen, ló
Arm bestaan betekent onzeker bestaan. 999
van mijn 1000 lezers hebben elke habis boelan
hun vaste pay-check, tot op de cent precies. Ik
nooit. Minder abonnementen of advertenties
en tóch hoge uitgaven krom liggen. Krom
liggen thuis apa boleh boewat. Maar krom lig
gen in Chalet Suisse, pijnlijk Peh
Ik ken jou goed genoeg, Boengkie, om te we
ten, dat je me mijn „rijkdom" niet misgunt
omdat je beter weet. Omdat je weet dat rijk
zijn betekent je krom werken. En dat erg veel
„kromme werkers" per slot van rekening nóg
niet rijk worden. Ik zweer je dat ik, sinds ik
aan Tong-Tong werk, geen één (zegge en
schrijve: GEEN EEN) zorgeloze dag meer ge
kend heb als toen bij de koffieboer, waar je
zelfs zonder geld je „seterop klapa kopior"
kon drinken en zeggen: „Habis boelan, Ketjil!"
Hier zit ik zelfs op de eerste van de maand
uit te kijken naar de beren die mij brullend
opwachten op de 31ste.
Geen gadji die vanzelf binnenkomt. Geen één
vrije zaterdag en zondag. Nooit meer: na vijf
uur lekker niksdoen. Poekoel teroes. Poekoel
teroes
Waarom ik het dan toch doe? Omdat ik móet.
Iets achter of in mij dwingt me door te gaan.
Een mens kiest zijn eigen leven heus niet.
Verder heb ik de overtuiging dat het érgens
goed voor moet zijn. En vind ik hier toch ook
niets werkelijk zó lollig dat ik er werk voor
zou moeten laten liggen. Dus „laat maar beu
ken", déh!
Overigens vergeet je twee dingen: toen al bij
de koffieboer had ik daarnaast ook mijn studie.
Verder: ook jouw zoon of jouw tjoetjoek kan
straks net zo worden als ik. Milieu heeft
weinig te maken met Lot.
Okay? Okay En tot ziens! T. R.
DF. DOOIE TIJGER
Ik weet het wel: ook al zou Tong-Tong door
welke oorzaken ook tóch kapot gaan, mijn
lezers zouden het mij niet verwijten. Dat
neemt niet weg dat ik me vaak toch niet „lek
ker" voel. Hoe dan ook: je vraagt toch een
inzet en belooft die inzet te honoreren. Het
schept een schuld én een gewetensschuld.
Hoe dan ook: ik kan niet nalaten vaak aan
allerlei lezers te vragen, hoe ze er zelf over
denken. Onder al die antwoorden is er één,
van Van W., dat ik niet vergeten kan. omdat
ik er altijd óók om grinniken moet, al is het
verhaal eigenlijk niet juist.
Van W. is een gezellige dikke goedlachse
Indo, van wie je niet zou zeggen dat hij veel
leed ondervonden heeft in zijn leven, en voor
wie het vooruitzicht van in Nederland te ster
ven eigenlijk een voortdurend droef vooruit
zicht is.
Van W. dan zei: „Lie, luisteren ja, Lie. Als
Tong-Tong tóch over de kop gaat, ja Lie,
sajang, maar bismillah*). Het geld was tóch
aan andere dingen opgegaan. Nu heb ik nooit
tekort. Want door tot dood heb ik deze jaar
gangen van Tong-Tong om te lezen. Maar
weetje waarom ik lol heb, Tjalie? Kata-nja de
Indischman is dood. Net als die idiote tijger
weetjewei. En toen die fen denk: „Toch al
dood, ik trap'" En dan hij trap. GAOENG
lagiSampai hij schrikt zich dood! Naa! Deze
Tong-Tong net als gaoeng-nja van die tijger!
Ik heb lol!"
Ook al kan ik me de pret van Van W. goed
indenken, ik constateer toch twee foutjes aan
de vergelijking: wij zijn niet dood en wij zijn
ook geen tijger. Maar vooruit, dat zal allemaal
onze toekomst moeten bewijzen! T. R.
Bismallah is veel meer dan een uitroep van
berusting. Of een letterlijke vertaling als „in
de naam van God". Het is ongeveer: „Alles is
omdat God wil dat het zo is, en daarom is het
goed ook al begrijpen v.ij het niet". De uit
roep is volledig: „Bismillahi arjrahmani arra-
him", wat betekent: „In de naam van de barm
hartige en goedertieren God". Men moet veel
onder Mohamedanen geleefd hebben en meege
maakt hebben hoe catastrophes gedragen kun
nen worden met deze eenvoudige woorden,
om te weten hoe falikant fout de Europese
beschouwing is van veel „inlands" leed: „Die
lui hebben geen gevoel". Het staat mijlen ver
af van ons (zo vaak demonstratief) „in zak en
as zitten".
Ook omdat het gebruik van dit woord de
geest van Van W. zo tekent, citeer ik het pre
cies. Onder dit ..onverschillig schouderopha
len" verbergt zich een grote innerlijke wijs
heid. T. R.
BIJ DE VOORPLAAT:
PALMPAAS
Bij het einde van de donkere winter, als alles
weer zichtbaar begon te groeienvierden onze
heidense voorouders een groot Lentefeest. Dit
gebruik bleef na de kerstening behoudendoch
er werd een Christelijke interpretatie aan ge
geven. In plaats van de zon, die als godheid
werd vereerd, was het de opstanding van
Jezus na de kruisiging die we in de Palmpaas
terugvinden. De palmtak, het zinnebeeld van
overwinning, wordt nog steeds gebruikt bij de
viering van Palmzondag. Eertijds trok de jeugd
in het hele land, onder het zingen van blijde
palmpaasliedjes, met haar Palm stokken in op
tocht door de straten. Al eer en meer gingen
echter deze toch zo zinvolle gebruiken te loor,
waarop van cle zijde van folkloristen getracht
werd ze weer te doen herleven, dikwijls met
sttkses. En zo zien we dan op vele plaatsen,
vooral op het platteland en speciaal in het
oostelijk deel van Nederland, de Palmpaas-
optochten, waarin de jongens en meisjes hun
bonte Palmstokken meevoerenDeze hebben
de vorm van een boompje of van een zoge
naamde krakeling en zijn rijk versierd met
vlaggetjes, sinaasappels, krakelingen en allerlei
lekkers. In de top zetelt de haan, symbool van
het aanbreken van de nieuwe dag. Ook uitge
blazen eieren vinden we er op gestoken. Im
mers eieren horen als symbool van vruchtbaar
heid en nieuw leven ook onverbrekelijk bï]
Pasen, evenals het Paasbrood dat als voortzet
ting van de extra bereide koeken die voor het
Lentefeest teerden geofferd en gegeten, ook bij
ons nog steeds op de Paastafel komt.
Laten wij door een nadere beschouwing van
de door ROGIER op de voorplaat zo kunstig
getekende Palmpaas ons bezinnen op hetgeen
er achter al deze symbolen schuil gaat. Laten
wii ons verblijden om de boodschap van Pasen.
Wij wensen U een gezegend Paasfeest!
Wies van Maarset'een
