De Oliesituatie in Indonesië
Djempol betoel
Onlangs verscheen er een berichtje in de couranten, dat volgens de Indonesische
Minister van basis-industrieën en van mijnbouw, de Regering heeft bekend ge
maakt, dat 15 juni de uiterste datum zou zijn dat de oliemaatschappijen Shell,
Stanvac en Caltex de bepalingen van I960 zouden nakomen. Uit Amerikaanse
bron werd vernomen, dat deze zaak kennelijk veel aandacht geniet bi) de
Amerikaanse Regering, wegens de mogelijkheid dat de Amerikaanse petroleum-
maatschappijen hun positie zouden verliezen aan Communistisch China. Hoewel
de onderhandelingen tussen Amerika en de Indonesische Regering nog niet op
het dode punt zijn gekomen, schijnt president Kennedy zich toch zorgen te maken.
Al langer dan twee jaar duurt nu dit conflict
tussen de drie oliemaatschappijen en de Indo
nesische Regering en deze strijd begint nu
haar climax te naderen. Het staat echter nog
niet te bezien of het wel zo n vaart zal lopen,
een' compromis-oplossing lijkt n.l. zeker niet
uitgesloten. Bij de maatschappijen worden al
wel schema's voorbereid voor het vertrek van
haar personeel uit Indonesië. Een verklaring
van een vertegenwoordiger, stelt echter vast,
dat dit niet meer behoeft te zijn dan een
routine kwestie om op alles voorbereid te zijn.
De bedoeling van de Indonesische Regering is,
om na het vervallen van de bestaande concessie
rechten op 1 juni, te komen tot een verdeling
van de winst op basis van 60% voor de
Indon. Regering en 40% voor de maatschap
pijen, deze winst te betalen in buitenlands
valuta en niet in gedepricieerde roepia's, en
overdracht van het distributie-apparaat aan de
Indon. Regering. Door het teruglopen van de
export van rubber, copra, thee en vele andere
produkten is de olie voor de Indon. Regering
belangrijker geworden dan ooit. In het 8 jaren
plan voor de economische opbouw wordt dan
ook een verdere grote verhoging van de olie-
produkten voorzien tot 30 milj. ton per jaar,
teneinde tal van plannen te kunnen finan
cieren. De huidige produktie is ongeveer 20
.milj. ton per jaar, waarvan 12 milj. ton wordt
uitgevoerd en 8 milj. ton bestemd voor binnen
lands verbruik.
Na de besprekingen in de afgelopen twee jaar,
hebben de tegenstellingen zich vooral toege
spitst op het overnemen door Indonesië van
het binnenlandse distributie-apparaat, met in
begrip van de raffinaderijen.
Het Indonesische standpunt is, dat het in de
lijn van de politieke ontwikkeling ligt en om
psychologische en veiligheids-overwegingen
noodzakelijk is, dat de binnenlandse olievoor
ziening in handen van de staat komt. Hierover
werd in beginsel overeenstemming bereikt,
maar veel verder is men nog niet gekomen.
Het knelpunt was hierbij niet alleen de ter
mijn, waarbij het distributienet zou moeten
zijn overgedragen, maar ook de hoogte van
het bedrag, dat aan deze maatschappijen diende
te worden uitbetaald als schadeloosstelling, en
in het bijzonder het aandeel dat elk van de
drie oliemaatschappijen moet nemen in de
binnenlandse olievoorziening.
Caltex, die verreweg het kleinste aandeel in de
distributie heeft, heeft geen raffinaderijen en
geen eigen verkooppunten. Shell en Stanvac
voorzien samen in ongeveer 80% van de
Indonesische behoefte, waarvan overigens Shell
het grootste aandeel levert. Geëist wordt thans
dat de drie maatschappijen een deel voor het
binnenlandse gebruik moeten afstaan dat geba
seerd is op de produktie van elk.
Terwijl voor de termijnen en de grootte van
de schadevergoedingen een compromis wel
mogelijk bleek, was dit niet het geval voor de
andere Indonesische eis. De regering is n.l.
van mening dat voor een verbetering van het
distributie-apparaat zeer grote investeringen
nodig zijn. Daarbij wordt de steun verlangd
van de maatschappijen, die echter op het stand
punt staan, dat wanneer zij finantieel geïnte
resseerd zijn in dat distributienet, waarvan de
omvang niet valt te voorzien, niet aanvaardbaar
is indien zij daarin geen zeggenschap meer
hebben. Wel hadden de maatschappijen een
termijn van vijf jaar aanvaard voor het over
dragen van het distributienet en van 10 tot 15
jaar voor de overdracht der raffinaderijen. Alle
overdrachten zullen worden betaald met ruwe
olie.
In hoeverre de grote maatschappijen zich
zullen laten dwingen is moeilijk te zeggen,
noch te voorspellen. Het is echter besist niet
de bedoeling van Indonesië om tot nationali
satie over te gaan. Maar hoe en waarheen
Indonesië zijn olie zal moeten uitvoeren als
het inderdaad tot een weggaan van de maat
schappijen mocht komen, is een vraag, die in
Djakarta nog niet is beantwoord.
Inmiddels schijnt de Indonesische regering te
zijn ingegaan op aanbiedingen van een andere
Amerikaanse oliemaatschappij tot gezamenlij
ke exploitatie van olievelden, waarvoor aan
vankelijk de Caltex concessie had gevraagd.
Wat meer is, deze maatschappij schijnt reeds
een bonus van 5 min dollar gestort te hebben.
Wij zien de situatie voor onze Shell-belangen
dan ook niet zo somber in, en verwachten
dat men tot een modus zal moeten komen, die
beide partijen bevredigd. C. H.
Eerlijk, ja, dat hadden wij nu toch
echt niet verwacht. Het bezoek aan onze
Pasar Malam is overweldigend geweest.
Meer dan 20.000 bezoekers, boekan
main. En dan te denken, dat wij nog
wel in de zorg hebben gezeten of de
grote Houtrust-hal wel vol zou komen.
Alle drie dagen was het druk, maar op
die zaterdagavond werd het eerst
druuk, toen druuuk en tegen het einde
werd het allengs haast ontstellend.
Door de toegangsdeuren bleef een on
onderbroken rij bezoekers 'binnenstro
men. Uit alle steden en dorpen in
Nederland zijn zij gekomen, uit Gro
ningen en uit Maastricht, uit Rosen-
daal en uit Den Helder. En het hield
maar niet op, het leek wel de hoorn
des overvloeds. Betoel, wij werden er
angstig van. Zouden wij al die mensen
wel kunnen bergen? Tenslotte is toch
alles nog op zijn pootjes terecht geko
men.
Natuurlijk liep de boel wel eens een
klein beetje vast. Ook de waroengs
hadden niet op zo'n grote toeloop
gerekend en je moest soms lang wach
ten voordat je wat te bikken kon krij
gen, er was voldoende zitplaats, de
makanan was te snel uitverkocht, enz.,
enz. Maar gelukkig zijn wij nog al
gemoedelijk en wij kunnen ook wel
een beetje geduld opbrengen. Soms was
het werkelijk ontroerend om te zien,
hoe oude sobats elkaar na jaren weer
eens terugzagen, hoe familieleden el
kaar na jarenlange scheiding omhels
den. Wij hebben menig oog vochtig
zien worden. Het weerzien van oude
vrienden en bekenden is en blijft toch
wel het alleraardigste van deze jaarlijkse
reünies.
POEKOEL TEROES dan maar. Dit
grote succes is voor ons een aansporing
om te trachten, het het volgend jaar
NOG beter te doen.
Enkele woorden van hartelijke dank
zijn hier zeker op zijn plaats. Allereerst
aan de buitenlandse ambassades, die ons
zoveel films en ander materiaal ter
beschikking hebben gesteld. Verder aan
pers en omroepverenigingen, die door
hun reportages bekendheid aan onze
Pasar Malam hebben gegeven en last
but not least aan de stille medewerkers
achter de schermen, die zoveel tijd heb
ben geofferd bij de voorbereiding.
Heel wat nieuwe Tong-Tong abonnees
hebben zich gemeld. En die hebben wij
nodig, beste vrienden, want wij hebben
nog steeds hoofdbrekens, om de eindjes
aan elkaar te knopen. Maar daarom
niet getreurd. De fenomenale opkomst
heeft ons weer een hart onder de riem
gestoken en daarom nogmaals
POEKOEL TEROES.
DE DIRECTIE
door dit aandachtig te lezen. Nadat
Tjalie de helaas noodzakelijke prijs-
II verhoging van ons abonnement had
aangekondigd hebben vele abonnees
- hun suppletie onmiddellijk gestort,
helpt waarvoor onze hartelijke dank.
Uit vele telefoontjes en briefkaarten
Ons blijkt ons echter, dat niet iedereen
begrijpt, hoeveel nu eigenlijk bijgestort
moet worden. Hier volgt dus een korte
toelichting:
Op een nieuw jaarabonnement moet
5.worden bijbetaald. Totaalprijs
dus 15.
Op een halfjaarlijks abonnement 2.50,
Totaalprijs dus 7.50.
Op een kwartaal abonnement 1.25.
Totaalprijs dus 3.75.
De verhoging is ingegaan op 1 juli
1963. U kunt dus gemakkelijk uitreke
nen, hoevel maanden uw abonnement
nog loopt en ons een suppletie zenden
van 0.40 per maand.
Om een voorbeeld te geven:
Indien U op 1 maart j.l. een abonne
ment hebt genomen voor een half jaar,
dan loopt uw abonnement af op 31
augustus. In dat geval zoudt U ons
dus een suppletie kunnen zenden voor
de maanden juli en augustus door stor
ting van twee maal 0.40 oftewel
0.80.
Vriendelijk verzoeken wij U, op uw
girobiljet of postwissel het woord
„SUPPLETIE" te willen vermelden.
BANJAK TERIMA KASSI.
5
