foiii touij
VAN HIER EN GUNDER C=4%
IN DIT NUMMER:
r. r.
Vaste rubrieken:
OP PAG.
3
5
5
11
Van Hier en Gunder2
Oud-Indische Geslachten 13
MYANA voor de Vrouw 14, 19 en 21
TANTE MIEKE voor „Onze Bibit" 20
Oude Sobats: Dieren in en om een
Indisch huis 23
Boekenkrabbel25
Ting-Ting's30
Nieuwe vaste rubrieken":
Tong-Tong Boekenclub9
Mystiek en Wetenschap24
Redactioneel:
De Outsiders
Kort verslag van de Algemene Vergade
ring der N.V
Het zaadje en de kunstbloem
Kerfstokpaardje
Amerika en wij en de wereld van morgen
Eresaluut:
Prof. Dr. J. J. M. de Groot4
ln Memoriam:
Cruys Voorbergh4
Kunst:
Rudolf Bonnet7
Tropische Gebieden:
Verboden geneeskunst in het oerwoud 6
Music makes me:
Dansgroep Krishna Devi8
Abonnees vertellen:
Hoe een baar naar Holland schreef (slot) 10
Ervaringen van een Indische spoorweg
(II) 12
Besnijdenisfeest op Lombok
Rectificatie:
BB patrouille12
Reünie:
H.B.S. Soerabaja23
ALLES OVER DE KALENDERS 1964
15 t/m 18
NIEUWE BUNDELS
„Hei is jammer dat ik alle jaargangen van
Tong-Tong niet meer heb. En stukken van jou,
die indruk op me hebben gemaakt, verloren
zijn geraakt. Kan de uitgeverij van Tong-Tong
ze niet bundelen en als pocket uitgeven zoals
fe-lah-je-rot?" VELTHUYSEN
Ik zou hier bijna (goedaardig) op willen
zeggen: Je lah je rot! Zulke opstellen as De
Piekerans zeker wel, maar die serieuze en vaak
fantastische opstellen van mij in Tong-Tong,
dat zou gewoon niet gaan: sajang van hekgeld
dat in zo'n risico gestoken wordt. Wat wél op
stapel gezet zal worden is een bundel „histo
rische portretten" zoals we er zoveel in TT
hebben gehad, want dat is bovendien opvoe
dend. En ook een bundel met de beste bijdra
gen van onze redactrices en inzendsters, want
daar kunnen onze tjoetjoeks later nog heel
wat van leren.
Maar het is anyway een goed idee van
U: graag zou de directie van Tong-
Tong van U willen weten: wat zag U
graag gebundeld uitgegeven? De ver
halen van onvergeetlijke bedienden?
Welk SOORT? Een briefkaartje met
uw suggestie is zeer welkom. After all
moet een onderneming gewaagd wor
den met UW geld, en dan moeten WIJ
voorzichtig en zuinig zijn. De bundel
met de grootste vraag gaat het eerst op
stapel. Denk erom: van uw oordeel
hangt mede af hoe in latere jaren nog
in vele boekenkasten in Nederland ON
ZE erfenis zal te vinden zijn! T. R.
8ste JAARGANG No. 6
ONAFHANKELIJK INDISCH TIJDSCHRIFT
PRINS MAURITSLAAN 36 DEN HAAG TELE
FOON 070/542.542 en 55.07.49 GIRO 6685
TELEGRAMADRES: TONGTONG DENHAAG.
Verschijnt de 15de en de 30ste van iedere maand.
Prijs per nummer: 0.75
Abonnementsprijzen Nederland: kwartaal f 3.75,
Halfjaar 7.50. Jaar 15.
Abonnementen Buitenland (per jaar en per lucht
post): Australië f 48.—, Nieuw Zeeland, Zuid Afrika.
Brazilië f 38.—, Canada f 32.—. Suriname.
Antillen f 26—, West-Europese landen f 20.—.
Abonnementen Buitenland (per jaar en per zeepost):
voor alle landen 20.
THE AMERICAN TONG-TONG Zelfstandige editie
voor de V.S.
P.O. Box 137 Whittier California 90608
U.S.A. Tel. 699-6837
Month 1.—, Half Year 5.—. Year 10.—.
Uitgave Publ. en Handel Mij. TONG-TONG N.V
Onder redactie vanTJALIE ROBINSON.
ZOEKT OP BASIS VAN DE NUTTIGE ERVARINGEN
IN DE GORDEL VAN SMARAGD NIEUWE INTE
RESSEN IN NEDERLAND TE WEKKEN VOOR DE
TROPENGORDEL.
ONZE WAARDELOZE NAAM
„Ik ben je erg dankbaar voor de moed, die je
vooral ons, kleine Indo's steeds weer inspreekt.
En ons probeert te laten geloven dat wij meer
uaard zijn dan andere mensen en wijzelf den
ken. Maar is dat teel waar? Ik ben beloel een
heel kleine boeng, apa lagi ik heet...
JANSEN
Er zijn misschien wel honderdduizend Jansens.
Vandaar het ontstaan van de uitdrukking
.Jansen-betoelm.a.w.: al heet ik Jansen, er
zijn gegarandeerd ook prima Jansens. Meer in
het algemeen: ook in de schijnbaar banale
gelijkheid is uitzonderlijkheid te vinden. Maar:
1. Zoek ernaar, 2. Wees trots op jezelf.
In de Soos in Pasadena („De Enige Soos ter
Wereld") kwam een moment aan de „Medja
Boender" (de grote gesprekstafel) dat alle
aanwezigen zich in korte trekken aan het
gezelschap voorstelden. Er stond ook een
donkere en eenvoudige Indo op en begon:
„Mijn naam is Marien..." Er ging plotseling
een lichtje bij me op en ik onderbrak hem:
„Ben je een nazaat van één van de drie solda
ten, die zich zelf met het fort opbliezen bij
Goegoermalintang. liever dan de benteng over
te geven aan de vijand?" „Ja", zei hij enigs
zins bedremmeld. Want veel Indo s hebben zó
vaak moeten aanhoren dat ze niets waard zijn
en ook hun historie niets waard (vergeleken
bij Slag bij Nieuwpoort, enz.) dat ze maar
liever hun mond houden. Ik zei: „Je mag
trots zijn op je afkomst". En ik vertelde in
het kort aan het gezelschap van de historie van
Goegoermalintang. Waarop een spontaan ap
plaus losbarstte.
Honderden en honderden en honderden kleine
Indo's zouden, als ze wérkelijk de moeite
namen van een onderzoek, ontdekken dat ze
in hun bescheiden stamboom namen hadden
om trots op te zijn. Dat is ONZE historie.
die o.m. op slagvelden bekroond is met meer
MWO's dan in alle Hollandse slagvelden
samen. Maar ook op het gebied van landbouw,
industrie, cultuur hebben vele voorouders van
ons zich prachtig onderscheiden. Dat onze
naam „niets waard is", is ONZE schuld.
En als wij wérkelijk niets kunnen vinden in
heel onze stamboom om fier op te zijn, never
mind, boys and girls, ook de Robinsons zijn
„niks waard", maar dan is het altijd om met
iets te beginnen. Ja toch? Ajo, poekoel teroes!
Wat heel diep te betreuren (en niet meer te
redden) is, is dat wij in onze opgedrongen
zucht om maar zo Hollands mogelijk te zijn,
onze afkomst van Indonesische zijde verloo
chend hebben en vergeten. Velen van ons heb
ben beter Indonesisch bloed in hun aderen dan
Nederlands. Vaak zijn wij geparenteerd aan
prominente Indonesische families of zelfs de
adel. Maar daar weten we niets van af. En
ook waar één van onze Europese voorvaders
maar „een gewoon Javaans meisje tot vrouw
nam", was deze vrouw vaak van uitzonderlijke
kwaliteiten, al was het alleen omdat ze haar
familie en haar geloof verliet om haar man te
volgen. Denk aan Fine, die prachtige vrouw
van Toontje Poland!
Om zoveel wat wij vergaten of verwierpen,
zouden we nog een eeuw lang moeten zingen:
„Sajang kaneeee!" T- IN
WERKEN
„Door inside information weet ik hoe jullie
meestal ook zaterdag en zondag doorwerken,
althans vele van jullie staf. Nanti mali lol
Awas!" T. H., Rotterdam
Dat is waar. We werken als boeren. Vee moet
ook voer hebben (of gemolken worden) op
zon- en feestdagen, de groententuin en akker
zijn verzorging. Boeren gaan ook niet dood
van werken. Tjoba, pieker zelf. Rust wordt op
een andere manier „uitgesmeerd". Op dit mo
ment, toevallig zondag, zit ik deze brief te
pennen en werkt Catalani aan zijn boeken. Hij
is 73 jaar, PehEn nog steeds: kennietdood
En als je Christelijke bezwaren hebt: ook op
Sabbatdag vallen kalveren in putten en mag
men ze niet laten verdrinken. Dit jonge domme
kalf Tong-Tong valt „dóór maar" ergens ir
een put...
BIJ DE VOORPLAAT:
DE TWEE GEZUSTERS, een bekend schilderij
van de kunstenaar Rudolf Bonnet. Dit schilde
rij is eigendom tan de heer J. J. Jiskoot te
's-Gravenhage, die het ons welwillend voor
reproduktie ter beschikking stelde.
Zoals onze Tong-Tong lezers reeds bekend is.
zullen wij dit jaar een kunstkalender uitgeven,
geheel gewijd aan Bali, waarin reprodukties
van een zevental bekende werken van Bonnet
worden opgenomenOok DE TWEE GEZUS
TERS behoort tot deze reprodukties en zal in
hetzelfde formaat en de zelfde kleuren in de
kalender verschijnen. Hopelijk hebben wij wat
geluk en komt de kalender nog vóór de feest
dagen gereed. G.
Een korte schets over het leven en werk van
de schilder Bonnet vindt U op pag. 7. II Ut
U wat meer weten over de Tong-Tong kalen
ders voor hel volgend jaar, slaat U dan de
middenpagina's van dit nummer op: daar leest
U alles over de uitvoering, prijzen en wijze van
bestellen. Wacht met bestellen niet te lang,
wanneer U dat tijdig doet. zijn daaraan vele
voordelen verbonden. E. D.
