MYSTIEK EN WETENSCHAP
C. J. QUIST f
Mortem effugere nemo potest. Cicero
Andermaal is één van de oude garde van ons
heengegaan, ditmaal in de persoon van de heer
C. J. Quist, die als tabakker in de Oosthoek
voor de oorlog grote bekendheid genoot.
Geboren te Middelburg op 8 oktober 1875
begon hij zijn Indische carrière in 1896 als assi
stent op de tabaksonderneming Soekowono in
het Djemberse. Reeds op 24-jarige leeftijd
ontving hij de opdracht van de Firma Mulder
Redeker Co., een nieuwe onderneming te
stichten, de tabaksonderneming Kandang Gam-
pang bij Banjoemas. Van deze moeilijke doch
eervolle taak wist de heer Quist zich op uit
nemende wijze te kwijten en 19 jaren lang
zwaaide hij op dat land de scepter. Inmiddels
was de naam der directievoerende maatschap
pij gewijzigd in „Soerabaja Handel- Cultuur
Maatschappij' en de heer Quist werd in 1919
belast met de directie. In 1922 werden alle
ondernemingen van deze maatschappij ver
kocht aan de „Tabak Export en Import Cie.",
hetgeen echter met de administratieve regelin
gen weinig te maken had. Ook voor deze zaak
bleef de heer Quist de directie voeren. Hoewel
de naam der firma enkele veranderingen onder
ging is de heer Quist vanaf 1900 steeds bij
dezelfde maatschappij in dienst gebleven.
Ondanks zijn reeds gevorderde leeftijd over
leefde hij de Japanse bezetting. Ook in Baros
was hij een bekende figuur, die zonder al te
veel morren de ontberingen wist te dragen.
Op 8 oktober, juist twee dagen voor het berei
ken van de 88-jarige leeftijd, is de heer Quist
te Den Haag overleden. Bij de plechtige uit
vaart op de begraafplaats Nieuw Eykenduynen
op 11 oktober sprak zijn oude vriend, Ds.
B. Keers enkele woorden tot afscheid en her
innerde o.a. aan het diepe medeleven met de
Indische zaak, dat de heer Quist ondanks zijn
hoge leeftijd, nog steeds wist op te brengen en
hoe hij regelmatig extra abonnementen op
Tong-Tong nam, teneinde ons tijdschrift door
Ds. Keers in de ziekenhuizen onder Indische
Nederlanders te doen verspreiden.
Tong-Tong verliest in hem een van zijn trouw
ste supporters.
Requiscat in Pace, Opa Quist.
DIRECTIE TONG-TONG
Geachte lezers,
De belangstelling voor deze nieuwe rubriek is
bijzonder groot, zulks tot genoegen van de
redactie. Door het plaatsen van diverse nieuwe
rubrieken heeft zij wederom bewezen niet stil
te zitten, maar steeds naar nieuwe mogelijk
heden te zoeken om ons tijdschrift niet alleen
een rijker en gevarieerder inhoud te geven,
doch tevens een steeds grotere kring van lezers
te bereiken.
De vele brieven welke ik ontving n.a.v. de
rubriek „op het spreekuur van een psycho-
diagnost" (voor bijzonderheden zie ons num
mer van 30 sept. '63) worden wegens plaats
gebrek in het komende nummer behandeld.
Tot zolang nog even geduld.
Suggesties van de zijde der lezers over even
tueel te behandelen onderwerpen worden graag
door mij ingewacht.
SYMBOLIEK, MYSTIEK EN MAGISCHE
INVLOED VAN DE KLEUREN
(vervolg van 30 sept. '63)
Om de invloed van de kleuren op ons gestel
en psyche aan te tonen deed een Zweedse
onderzoeker het volgende experiment. Hij
nodigde een 20-tal gasten uit voor een uitge
lezen diner. Nadat allen in een beste stemming
aan tafel plaats hadden genomen en zich te
goed wilden doen aan de even kostelijke als
geurige spijzen, draaide een bediende het
normale licht uit en ontstak een ander licht
dat door een speciale filter ging en alleen het
rode en groene licht van het spectrum doorliet.
Na een verontschuldiging van de gastheer voor
het vreemde experiment wenste hij allen een
smakelijk eten en gaf zelf het goede voorbeeld.
Maar naarmate de maaltijd vorderde ging het
met de eetlust van de gasten steeds meer
bergaf.
De visschotel leek in het nieuwe licht zwart
als de nacht en het kalkoensvlees scheen in
bloed te drijven .De asperges flikkerden violet
en de doperwtjes schenen angstwekkend blauw.
Met de conversatie onder de gasten was het al
spoedig gedaan en er heerste een steeds groter
onbehagen. Alleen onze gastheer trachtte het
goede humeur te bewaren. Hij roemde de
kookkunst van zijn kok, doch het hielp alle
maal niets.
Plotseling stond een dame met een luide kreet
van tafel op en holde naar buiten. Later ver
klaarde zij, dat de wijn naar een ontsmettings-
stof uit een ziekenhuis rook en smaakte en
dat zij hierdoor onpasselijk werd. Inderdaad
was de wijn in het vreemde licht verkleurd
tot een boosaardige mat-witte substantie, welke
de indruk van creoline gaf.
Op dit moment vond onze gastheer het tijd
om het experiment te staken en liet het nor
male licht aansteken. Op dit zelfde ogenblik
zagen alle spijzen er weer even smakelijk uit
als voorheen. Allen dorsten verder te eten en
zelfs de dame, die dacht dat zij vergiftigd
werd met creoline, liet zich nu het eten weer
best smaken.
Zo eindigde het diner tot volle tevredenheid
van de gasten en men was tevens een ervaring
rijker geworden, n.l. dat de kleuren via al
onze zintuigen op de psyche werken.
Een dergelijke proef werd genomen in 1948
door W. H. Emmery, die eigenaar w-s van een
zestal uitstekende restaurants in Engeland.
Hij had de moed om diverse kleur effecten
bij de gerechten in te lassen. Zo liet hij b.v.
een maaltijd serveren, waarvan het vlees groen
was, de kool bruin, de aardapeplen rood. De
kleurstoffen waren geheel smakeloos en onge
vaarlijk, maar de gasten waren niet in staat om
dergelijke maaltijden te nuttigen en zonden
het voedsel terug.
Bij de aanvang van dit artikel sprak ik reeds
over de belangrijke factor, die de kleur speelt
bij de verkoop van levensmiddelen en derge
lijke artikelen. Experts op dit terrein stelden
o.a. vast welke kleurencombinaties de gunstig
ste invloed hadden in restaurants en derge
lijke gelegenheden. De praktische toepassing
hiervan had tot gevolg dat de omzet in deze
gelegenheden belangrijk steeg en vaak zelfs
verdubbelde.
De kleuren hebben dus in ons dagelijks leven
een grote invloed. Onze stemmingen zijn af
hankelijk van de kleuren, die ons omringen.
Zij beïnvloeden ons humeur en zij kunnen
zelfs ziekten genezen. Kleuren kunnen ons
verwarmen of ons doen verkillen, zij kunnen
ons nieuwe energie en levensmoed geven, maar
zij kunnen ons ook zwaarmoedig maken, ja
zelfs doden.
Bij alle volkeren over de gehele wereld hebben
de kleuren een grote betekenis. Zo zien wij,
dat bij de oude Egyptenaren de vuurrode kleur
het teken was van de zonne-gloed, zwart het
symbool van de nacht, van de onderwereld.
In de Chinese cultuur zijn groen en blauw de
kleuren, welke verbonden zijn aan dapperheid,
geel is hier de kleur van de aarde en gezond
heid, zwart symboliseert het water, de regen,
ernst en laster. In het oude China zijn de
Chinese Goden wit, de demonen rood en de
duivels zwart.
Ook in onze spreektaal gebruiken wij de kleu
ren als symbool. Zo spreken wij immers van
een giftig groen, geheimzinnig violet. Zwart
symboliseert het duistere, magische en vaak
het negatieve. Zo spreken wij van de zwarte
kunst, het zwarte schaap, black mail (chanta
ge), zwarte markt, enz. Al het minder prettige
is met de zwarte kleur verbonden. De oude
Godsdiensten hebben eveneens hun vastgestelde
kleuren, welke tot op de dag van heden
gelden. De kleuren blauw, rood, wit en groen,
welke bij alle volkeren belangrijke kleuren
zijn, speelden bij het ontstaan van het Chris
tendom in de liturgie eveneens een zeer be
langrijke rol. Paus Innocentius III (1216)
stelde voor de r.k. cultus de vijf kleuren, wit,
rood, groen, violet en zwart, in zijn schrijven
de „Sacro Altaris Mysterio", vast. In het licht
van de r.k. liturgie krijgen de kleuren hun
volgende betekenissen:
Wit is de kleur van het licht, zinnebeeld van
vreugde, onschuld en eeuwige glorie aan den
Heer. Rood is de kleur van het bloed en het
vuur, het zinnebeeld van de vlammende en
verzengende liefdegloed, welke door de Hei
lige Geest de harten doet ontvlammen. Deze
kleur domineert dus vooral op Pinksteren en
de lijdensdagen van de Heer. Groen duidt hier
op het jonge leven, zinnebeeld van vruchtbaar
heid, van hoop en Goddelijke genade.
Violet is in de liturgie het zinnebeeld van
deemoed en boete, van heimwee naar de hemel.
Deze kleur domineert dus gedurende de ad
vent en vastentijd. Zwart, de tegenpool van
wit is hier de kleur der doden en van rouw.
Deze kleur heerst in de rouwdagen. Aluds de
betekenis der kleuren in de r.k. liturgie.
Ook in het liefdeleven van de gehele natuur,
waaronder wij mensen dus ook vallen, doen
de kleuren hun krachten gelden. De z.g.
sexuele-magie kent eveneens zijn kleuren
symboliek en de kennis en het gebruik hiervan
is in de handen van de beoefenaar een machtig
wapen en beslist gevaarlijk in handen van
'onbevoegden.
De lezer kan dus uit het voorgaande opmaken
dat de kleuren-symboliek positief, zowel in
het bewust- als in het onderbewustzijn, van
alle volkeren over de gehele aarde is vastge
legd en zich tot op heden openbaart in de
kunst, techniek en cultuur.
Wat 20 jaar geleden nog door de moderne
wetenschap werd uitgescholden en verwezen
naar het rijk van het bedrog, is thans aan de
5
