Lebaran-gedachten
DE NIEUWE LETTER
Wat gaat de tijd toch snel. Een jaar geleden kon Nederland alleen nog knarsetanden als het
aan Indonesië dacht. Nu zijn de diplomatieke betrekkingen hersteld en weliswaar vormt het
Indonesia-Malaysia-conflict een donkere wolk aan de horizon, maar de weg naar construc
tieve samenwerking tussen beide volken ligt tenminste weer open. In ruimer verband is de
Europese en zelfs wereld-politiek t.a.v. Oost-Azië ook grondig veranderd nu Frankrijk
communistisch China heeft erkend, Nederland er ook al een handelsmissie heeft heen-
gestuurd en zeker vele andere naties in dit voetspoor zullen volgen.
Het merkwaardige blijft dat zelfs de knapste
journalisten en diplomaten niet verder kun
nen zien dan deze eerste verandering (en
hoogstwaarschijnlijk missen de meeste zelfs
de essentiële betekenis van de verandering).
Als voor Job blijft „onze weg toegemuurd en
is duisternis over onze paden geleid."
Er schijnt een eind gekomen te zijn aan de
beheersing van de wereld door twee ideolo
gieën (democratie en communisme) door
twee machten (Amerika en Rusland). Zou
immers het herstel van diplomatieke betrek
kingen tussen Frankrijk en Rood China ooit
leiden tot een positieve alliantie, dan is met
China's miljoenen-legers en Frankrijks
atoombom een nieuwe macht geschapen
van ontzagelijke allure*). En ook al zou het
zover (vooreerst) niet gaan, een nieuw stel
sel van markt- en valuta-verhoudingen is
zeker op til, als een vaste handel ontstaat
tussen Rood-China en vele thans nog uit
sluitend aan Rusland of Amerika verbonden
handelsgebieden.
Alweer is een situatie ontstaan, waarin maar
zeer weinigen het tempo van de moderne
tijd kunnen bijhouden. Toekomstverwachtin
gen zijn speculatiever geworden dan ooit.
Staatsleiders als De Gaulle en Mao zijn
mensen met een formidabele intelligentie en
wilskracht. En zelfs „mindere goden" als
Nasser, Soekarno en Castro kunnen de
wereld telkens voor nieuwe „schaakposi
ties" stellen, waarbij het „mat" om het
hoekje van de deur wacht. Aan de andere
kant heeft Nehru niet kunnen opbrengen
wat van hem verwacht wordt, de „slapende
reus" Brazilië schijnt aan de drempel te
staan van een economische catastrophe
(en niemand weet wat de politieke gevolgen
ervan zullen zijn). De naakte Arabische
woestijn is olie-macht nomor satoe gewor
den.
„Nakaarters" in Nederland kunnen slechts
machteloos betreuren dat niet vroeger de
basis gelegd is kunnen worden tussen een
begripsvol samengaan van het Nederlandse
en Indonesische volk, waardoor nu een
sterke macht had kunnen bestaan van
Nederland's commerciële en industriële ver
mogens en „Het Vijfde Volk ter wereld." In
het kleine Hollandje is Zwolsman een Gar-
gantua geworden, doodgewoon door gebrek
aan „wereldruim". Als wij in de historie
teruggaan, merken wij dat „super-kolonia
len" als Raffles en Coen hun tijd eigenlijk
vér vooruit waren in hun conceptie van
Pacific-Asia" als sleutelpositie tot reëele
machtsverhoudingen.
Nogmaals: de tijd gaat veel sneller dan ons
waarnemingsvermogen kan bijhouden. Ik
schrijf dit artikel op 27 januari en als het
geplaatst wordt in Tong-Tong kunnen zich
reeds radicale veranderingen voltrokken
hebben. Ons gedachten-tempo is eigenlijk
nog steeds dat van het Oude Europa. Ver
diept in ons verleden en verknocht (of vast
gespijkerd) aan oude normen, worden wij
„uitgerangeerd" voor we het in de gaten
hebben.
Het is net als met de straatnaambordjes in
Amerika: even klein als in Europa (dat nog
steeds ingesteld is op voetgangers en wiel-
rijdersverkeer) en dus niet meer leesbaar
voor automobilisten (en heel Amerika rijdt
auto), die zich in veel groter tempo voort
bewegen. Gevolg: altijd de zijstraat missen
waar je in moet. Zolang je het gebied kent,
waarin je rijdt is zelfs een vluchtige blik op
een onduidelijk bordje in het donker vol
doende, maar in een onbekend gebied (en
Azië IS onbekend gebeid voor de Euro
peaan) kunnen wij tijdrovende en zelfs fatale
fouten maken.
In onze politiek en algemene kijk op wereld
situaties, bij ons versneld tempo dat vaak
van buiten opgedrongen wordt, oriënteren
we ons niet nog veel te veel met hopeloos
verouderde maatstaven? Voor velen van ons
is Frankrijk nog steeds „verlof-Frankrijk":
Parijs, Pigalle, cultuur, maar kennen wij
Frankrijk? Het economische en politieke?
Voor velen van ons is Indonesië nog steeds
„koloniaal Indië met achterlijke „Inlanders"".
Egypte is Port Said (Simon Arzt, dubbeltjes
duikers). Amerika: dollars, gangsters, film
sterren. Enz., enz.
BIJ DE VOORPLAAT: I
Een maand lang, tijdens de Poeasa, heb-
ben zij vrijwillig afstand gedaan van het J
„automatisch recht" op maaltijden, en
met een lege maag beter gerealiseerd
dat Brood evenals het Leven een Genade T
is. Dus is de eerste maaltijd na de
J Poeasa, de Lebaran-selamatan, een feest
van inzicht, genade en dankbaarheid.
Kunnen we er nog wel bij, hier in het
Westen? Nochtans: ook uit de verte
i wensen wij het volk dat wij eeuwen lang j
J ivaardeerden, een gelukkige Lebaran en
t een voorspoedig nieuw jaar toe! T
TJALIE ROBINSON J
Het is leuk de serie artikelen van Eijkel-
boom in het linkse Vrij Nederland te lezen
(is het nieuwe links in Holland nog wel
hetzelfde als het oude links?). Van de
oude hatelijke anti's tegen het „kolonialis
me" en zijn dragers is soms niets meer te
vinden. We lezen b.v.:
Het tropische eilandenrijk heeft onze recht
zinnige kooplieden en onkreukbare ambtenaren
altijd onweerstaanbaar aangetrokken."
Ah, men zal misschien nog blijven volhou
den dat er heel wat dieven en uitzuigers
waren onder de handelaren en knoeiers en
onderdrukkers onder de ambtenaren, maar
in elk geval wordt nu het bestaan van
rechtzinnige kooplieden en onkreukbare
ambtenaren volmondig erkend!
Wat de geest van de Indischman betreft (de
wijdere, ruimere, waar wij in Tong-Tong met
trots van durven te getuigen), zegt Eijkel-
boom:
Het was eerder zo dat een in ons calvinistisch
klimaat verschrompeld deel van de ziel plotse
ling een bodem vond, waar het weliger kon
tieren dan de hele rest van de persoon
Over de door ons gewaardeerde levens
houding van de Indonesiër van onbezorgd
heid en levensvreugde:
„...vraagt men zich af hoe men in deze maand,
deze week, deze dag nu weer aan de kost zal
kunnen komen, overigens zonder het zorgelijke
gezicht, waarmee de noorderling zelfs zijn
pleziertjes ondergaat."
En t.a.v. de juiste kijk op het leven in Indo
nesië:
„Elk Indonesisch overzicht moet gecompleteerd
worden met de beschrijving van een vaak
moeilijk te vatten atmosfeer."
Ah zo, een moeilijk te vatten atmosfeer. De
„pappot-maatjes" van Nederland gaan dus
NIET altijd op. „There are more things in
Indonesia, dear Dutchman, than you dreamt
of in your philosophy!,, En nu zit Eijkelboom
nog maar kort in Indië! Nog vijf jaar en hij
is geschikt om redacteur te zijn van Tong-
Tong en zal hij bij ommekomst in Nederland
met mensen als Meyer Ranneft, Gerke,
Ritman en vele lezers van Tong-Tong be
gripsvoller en plezieriger praten dan met
velen van zijn eigen partij.
■k
Wij Tong-Tongers mogen dan fouten ge
maakt hebben in het verleden; wij mogen
dan nog vaak minder juiste opvattingen heb
ben van het nieuwe Indonesië (dat wij tien
(Lees verder pag. 19)
n[IINIIIIIIIIilNII!i:::!!lllllllllll!ll!!inilllllllllll!llllllllll!lli:['.::Mill!!l!l!lllll!lll!lll!llllillll!lll!lll!lllll!llllllllllllllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllll!llllllllllllllllll!Ullllil!!!llllillllllllllllllllll!lilllil!!ni:ii:illllllllll!lllllllilll!ini
I Tong-Ton is het nieuwe jaar begonnen met de inlossing van een oude belofte: dat we
dit blad zouden drukken in een grotere letter ten gerieve van onze oudere lezers. 1
1 Hiermee verliezen we zeker een paar kolommen aan inhoud, maar we vertrouwen
erop dat we aan de andere kant weer zoveel abonnees terugwinnen (die „wegens
slechte ogen" bedankten), dat we in een later stadium misschien weer een paar extra
pagina's kunnen geven.
1 Laat ons jongeren deze technische maatregel goed begrijpen. Wij worden allemaal s
I ouder en onze ogen worden slechter. Vroeger of later zullen we blij zijn dat we 1
I Tong-Tong gemakkelijker kunnen lezen dan de krant, zodat we langer kunnen blijven j
meedoen. Ook de jongeren behoren tot „De Laatste Garde", al zien ze het nu nog
niet zo.
Dat deze Garde zeer lang mag blijven leven en met deze nieuwe letter Tong-Tong J
1 kan blijven dienen opdat een eervolle traditie van „De Tropische Nederlander" zo
lang mogelijk hoog gehouden blijft!
3
