INTRANED (v.h. HESTA, CRANS Co.)
Tong Tong op hei
stoepje
1 INTERFOOD
DJCXJA Co
Briljanten markiesringen
Briljanten oorknoppen
Passage-, Reis- en Vrachtbureau
Den Haag - Plein 22 - Telefoon (0 70) 18 42 50
(Vervolg van pag. 3)
het, die familieleden hebben aan de „ande
re kant wij hebben ze leren kennen in
perimeters en tussen mijnenvelden en zelfs
daar zijn oude vriendschappen bewaard en
nieuwe gemaakt. Wij leven in een nieuwe
tijd, maèr met dezelfde mensen met dezelfde
harten en hoofden. Wij moeten veranderen
geen pienter systeem kan hier redden.
Het viel me altijd op in kringen van „kand-
jeng besars", die nu helaas opzij gerangeerd
leven in Wassenaar en Oudenaarde en Zeist
(hoe flagrant ondankbaar eigenlijk!) hoe
goed zij Indonesische families kenden en
zijn juist niet de families de dragers van de
maatschappij? Multatuli's fout was dat hij
geen Indonesische families en betrekkingen
kende en met al zijn persoonlijke eerlijk
heid en theoretisch gelijk het wérkelijke
gelijk van het Indonesische volk niet kende.
Ik begrijp voor de volle honderd procent,
waarom een „Multatuli-film" niet gemaakt
kan worden in Indonesië. Of een Couperus
film (met uitzondering misschien van „Van
oude mensen, en dingen die voorbij gaan").
Vervallen wij straks bij het heraanknopen
van culturele betrekkingen in een herhaling
van het destijds tot mislukking gedoemde
Sticussa-avontuur? Welke werkelijke posi
tieve rol kunnen wij spelen bij de versnelde
opbouw van de Indonesische verbindingen
en welke rol kan zeevarend Nederland
straks spelen bij de ontwikkeling van de
Indonesische vloot en de Indonesische
inter-sulaire koopvaardij? Als wij dat wérke
lijk willen, moeten wij resoluut breken met
de arrogante waan-idee dat wij als zeevaar
ders superieur zijn aan de Indonesiërs. Dat
zijn wij NU en dat waren wij in de achter
ons liggende eeuwen dankzij het feit dat wij
de Indonesische macht ter zee braken om
onze macht in dit eilandenrijk te kunnen ves
tigen. Maar eeuwen en eeuwen voordien,
toen Nederland zelfs nog niet eens bestond,
waren Indonesische vloten superieur in Z.O.
Azië en voeren „op alle bekende kusten."
Onze stijging van beschaving en macht heeft
tijdelijk kunnen profiteren van de decline
van de Indonesische beschaving, maar er
is geen sprake van absolute superioriteit.
Zodra wij Indonesische adelborsten opleiden
in Den Helder (en niet meer in de Naval
Base van San Diego) zullen wij het kunnen
leren.
De (helaas weinige) Nederlanders die nu
al tegen de opinie van de vaak onont
wikkelde en alleen maar rancuneuze mas
sa's in durven te investeren in Indonesië,
verschillen in wezen (en het gaat om het
wezen, niet om de tijdelijke regressies!)
niet van de Nederlanders uit onze imperiale
historie, de bouwers van Recife in Brazilië,
een Coen, een Maetsuyker, een Daendels
en duizenden „kleinere" niet genoemden:
zij zien ook nu weer grote mogelijkheden in
De Oost.
Ho, anti-kolonialen, hef niet te gauw uw
triomfantelijk signalerend gekrijt aan! TOEN
waren de eisen anders en TOEN waren de
methoden dienovereenkomstig. Hoe konden
wij vijf eeuwen geleden een betere bescha
ving brengen, waar wij zelf nog geloofden
in heksen, martelkamers en wrede geloofs
vervolgingen? Ik herhaal het wéér: kolonia
lisme in zijn slechste vorm werd HIER ge
maakt. Kolonialisme in zijn beste vorm (die
maakt dat Indonesië toch weer vriendschap
zoekt hier) werd DAAR gemaakt. Wij zijn
nu in een andere tijd gekomen van heel
andere internationale verhoudingen en als
wij ons laten leiden door onze historische
ervaringen (goed en kwaad) kunnen wij een
nieuwe methode van samenwerking ontwik
kelen zonder een spoortje van de oude fou
ten.
Wij zullen ongetwijfeld nog een eerste tijd
meemaken van onbegrip en van allerlei
struikelblokken. Wees nochtans niet be
vreesd. Als wij maar weten dat wij geen
nieuwe „rasering van Jacatra" en geen
Chinezenmoord op ons geweten moeten
laden, komen wij er sneller en zekerder.
Wat ons van de „nuchtere Hollander" zo
tegenvalt is dat hij vaak zonder enige per
soonlijke kennis van Indonesië, zonder stu
die van de koloniale historie en zonder
wérkelijk begrip van Aziatische levensbe
schouwingen, toch allemaal precies weet
„hoe het mot" in Indonesië. Dat meningen
zo koppig gebaseerd blijven op volkomen
verouderde of partij-standpunten t.a.v. bui
tenlandse politiek of de „gewone stomme
opinie" dat „wat goed is voor Holland
(Europa) ook goed genoeg moet zijn voor
Indonesië (Azië)." Terwijl ieder nuchter
mens toch weten moet dat als twee perso
nen, twee groepen of twee volkeren willen
samenwerken, er twee paketten van moge
lijkheden en onmogelijkheden zijn en dat
alleen grondige actuele kennis over en weer
eventuële samenwerking mogelijk maakt.
Want op grond hiervan moet een nieuwe
methodiek van arbeid worden gemaakt, die
in vele punten kan afwijken van de eigen
methodieken. Dit is niet mogelijk zonder
wezenlijke wederzijdse achting en vriend
schap. Wezenlijk, zeg ik, dus niet die loze
en waardeloze „ik-hou-van-dat-land" klets
koek.
In het herstellen van de wederzijdse samen
werking zijn enkelingen ons vooruit gegaan.
Als de massa's zichzelf niet opvoeden, blijft
alle werk van onze pioniers een grote gok.
Het gaat dus niet om wat kan of wat moet,
maar wat U kan en U moet. T. R.
j|i[|[|||||[|[[|||[||||||||lllllllllllllllllllllllllllllllllllll|[|||[[||||||||||||||||||||||||||||[|||||||||[||||||||||||||]|||||||[||[l!J
Burg. Patijnlaan 24a - Tel. 11 30 88 1
Fabriek van tropische levensmidde-
len specialité's zoals bijv.
Gingerol (gember-siroop)
Tamarindo (tamarinde-siroop) I
Vanille- en Rozen-siroop
Capsico (Afrikaanse sambal) I
Tamarindol (jam) I
Keukentamarinde
I Voor wederverkopers bijzondere
i voorwaarden en kwaliteitskortingen.
Correspondentie adres:
1 INTERFOOD
Postbus 1822 - Den Haag.
ffiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
j Vlamingstr. 5 - Den Haag - Tel. 11.66.77
Ruime keuze in:
(22 kt. goud)
en
Reisadviseurs voor zowel Individuele als groepsreizen per vliegtuig,
schip, trein en autobus.
Speciaal voor: Intercontinentale reizen - Emigratie - Bezoekreizen naar
kinderen overzee - Vakantiereizen.
Inlichtingen over
passagetarieven, visum-
bepalingen,
visumaanvragen etc.
worden U gaarne
en gratis verstrekt door
ons kantoor te
22
