AMERICAN TONG-TONG
ADRESVERANDERING
Want de steen uit den muur roept,
en de balk van het hout antwoordt dien (Habakuk 2-11)
itIk heb me de bezettingstijd erg aangetrokken en wilde er een dikke streep onder zetten. Daarom
ging ik naar Zweden. Ik woon en werk hier nu weer ruim zes jaar. Heb geen één Nederlands of
Indisch contact... maar ondanks dat ik heb afgedaan met alles en zelfs nooit meer aan die tijd
herinnerd word, voel ik me en bén nog steeds Indische! En daarom wil ik lid worden van Tong-
Tong..." lefke Bodamèr, Stockholm
Zoals De Gaulle zei: „Ik ben ook maar
stukje voor beetje Gaullist geworden", zo
kan ik zeggen dat ik maar „stukje voor bee
tje Tong-Tonger geworden ben." Het boven
aangehaalde brieffragment is zo'n stukje en
in de meer dan zeven jaar werk met Tong-
Tong heb ik zulke stukjes en beetjes letter
lijk bij duizenden gehad. En van de verste
en onbekendste streken ter wereld. Van
eilandjes in oceanen, die je op de wereld
kaart maar met moeite vinden kon, van de
wolkenkrabbers in New York, van Parijs en
Ankara, de opaalvelden in Australië en de
papajatuinen van Hawaii, van negorijen in
Holland en van de wereldstad Londen, van
Tokyo en Rio de Janeiro.
Van Indo's en van Totoks, die intussen
leven onder tientallen soorten nationalitei
ten, die geheel nieuwe talen spreken en hele
stellen nieuwe zeden en gewoonten aan
nemen, die voorheen nog twistten en voch
ten voor de superioriteit van hun oude of
nieuwe levensinstelling. En zie, ze lezen één
verouderde Tong-Tong, het verleden springt
als een leeuw tevoorschijn uit de nevelen
der vergetelheid, in één seconde is men
weer absoluut en eerlijk „echt", zichzelf,
onvergankelijk. Alle met het brein uitge
dachte en met absolute redelijkheid bewe
zen levenshoudingen storten als een kaar
tenhuis ineen want men herontdekt zich als
Indisch meisje, als Indischman, als „kolo
niaal", als kind van het smaragden Land
van Herkomst. Dat is een soort wonder.
Je hebt een nieuw huis gebouwd: het leven
van vandaag. Een mooi stenen huis. En je
gaat midden in het huis staan en roept je
zelf op: „Hollander! (of: Zweed, Amerikaan,
Fransman, Braziliaan, Engelsman, etc.), waar
ben je, Hollander!" En je verwacht dat de
stenen muren zullen echo-en: „Hollander!"
En tot je stomme verbazing komt een olijk
stemmetje uit het hout: „Indischman!"
Voor duizenden en duizenden mensen komt
zo'n „antwoord van de balk uit het hout" op
telkens weer andere manieren. U en ik heb
ben er onnoemelijk vele van meegemaakt.
In café Polen in Amsterdam zitten een paar
meneren bij mekaar onherkenbaar als
Indischman maar opeens roept er één
voor de gein: „Djongos! Sepelit!" En in de
verste hoek van de zaal draait een andere
kostbare meneer met een ruk zijn hoofd om,
staart een seconde verbijsterd in de richting
van de stem, die hij zich niet kan thuis
brengen, want alle gentlemen lijken op
meneer. Maar hij wenkt de ober en zegt
statig: „Ober, een whiskey soda alsjeblieft
met een paar blokjes ijs." En als zijn
bestelling even later komt, drinkt hij „ad
fundum" (Kali Besar? Glenmore? Medan?
Proost!!).
In restaurant Tonga-lei aan Malibu Beach
zitten een eindje van ons af een paar heren
en dames, die wij op zo'n afstand niet ver
staan kunnen. Het lijken Mexicanen of Ha-
waiïers. We hebben uit al die barbaarse
Pacificnamen op het menu maar raak wat
gekozen. En korte tijd later wordt er ge
serveerd, waarop knetter-duidelijk aan het
andere tafeltje weerklinkt: „Verrék! Het is
gewone loempia!"
Je Iah je kripoet. Soms zit er een zoute traan
in de mondhoeken van die lach, maar is dat
niet de mooiste lach die een mens kennen
kan?
Al mijn jaren in Holland heb ik me aan één
stuk door moeten verdedigen tegen hen,
die zeiden: „Streep dóór het verleden!" En
heb een brede keus van beschuldigingen
en spotternijen moeten aanhoren (U ook,
ja?). Wat Tjalie zei: „Het verleden is abso
luut onvergeetlijk en vormt de kiem van
nieuwe en betere ontwikkelingen voor de
toekomst", dat is tot de dag van heden bot
weg ontkend in alle toonaarden. En de strijd
van Tong-Tong was een „gevecht tegen de
bierkaai." Maar naast al deze attaques kwa
men vaak ongevraagd de duizenden „stuk
jes en beetjes" (zie boven) die mij alleen
maar koppiger móesten maken.
Het beste begrip voor ons werk was aan
wezig bij de intelligenteren, de studenten
van sociologie, anthropologie, biologie, cul
tuur-historie. Met hen kwam ik in nauwer
contact, soms in briefwisselingen met heel
verre landen en universiteiten. Men wilde
meer van mij weten en las moeizaam en
door tussenkomst van tolken de artikelen in
Tong-Tong. En gaf mij tips. En ik las meer.
En vond door wetenschappelijke onderzoe
kers vaak in klare definities neergeschre
ven, wat in onze connectiekring nog steeds
hopeloos debat is zonder uitzicht, maar
waarin het gelijk aan onze kant is, lezers.
Het laatste boek dat ik in handen kreeg:
Dunn and Dobzhansky: „Heredity, Race and
Society" (erfelijkheid, ras en samenleving),
begint heel nuchter en kort met deze zin:
„Human beings are not all alike", menselijke
wezens zijn alle niet gelijk. Daar sta je dan
met je: „Geen Indische Nederlanders meer,
maar allemaal fijne Holandse jongens onder
mekaar, wat?" Het klinkt zo buurt-achtig en
zo: as je van een andere buurt bent, hoor
je er niet bij...!
Het boek wemelt (net als élk sociologisch
studiewerk) van uitspraken vaak na uit
gebreide bewijsvoering als:
,,Er is geen twijfel aan dat beschaving lang
zaam maar onverbiddelijk leidt tot afbraak van
rassenscheidingen."
En hiermee wordt niet bedoeld dat we het
alleen maar zeggen en verder toch netjes
in ons hok blijven en andere hokkelingen
assimileren, maar rassenoplossing voltrekt
zich buiten alle gepraat om, en is een
beschavings verschijnsel.
„Het proces van selectie (in huwelijken - TR)
is altijd geweest en is nog steeds, de krachtig
ste en volhardendste drijfveer in de menselijke
evolutie, omdat hierdoor de bekwaamheid ver
kregen wordt om nieuwe gedragingen, nieuwe
technische bekwaamheden en nieuwe kennis
op te doen."
In onze Indische geschiedenis: de Europe
anen die in Indonesië menghuwelijken aan
gingen, zochten bewust of instinctief naar
verbetering van bestaansmogelijkheden zo
wel voor zichzelf als de hele Europese ge
meenschap. Het is ook een historisch feit
dat de Hollanders anderhalve eeuw lang
profiteerden van de kennis van land en
volk van de Portugese Indogroep en dat zij
vele van die Indo-gebruiken overnamen om
zelf gezonder en nuttiger te leven (wonen
in ruime open huizen, i. pl. v. de trapgevel
doosjes aan de Kali Besar; overnemen van
de rijsttafel; zich luchtig kleden en b.v. de
lange „muskietenbroeken" dragen, regelma
tig baden het baden als volksgebruik is
in Nederland pas in deze eeuw ingevoerd).
Aan het menghuwelijk lagen dus hoger mo
tieven ten grondslag dan men hier nu nog
steeds denkt: perversiteit, avontuurlijkheid,
degeneratie, enz. enz. Indië en het Konin
krijk der Nederlanden mét Ned. Indië zou
den nooit geweest worden wat zij waren
zonder het menghuwelijk in Indonesië.
Tegenover de achterlijke assimilatie-politiek
of op zijn best een houding „net doen of je
niks merkt" staat dus een véél verder gevor
derd wetenschappelijk standpunt, dat tegen
de wil der massa's in zal winnen. Midden in
deze conflicten staand voel je je soms als
Galileo Galileï, die volhield dat de aarde
rond was en draaide, tegen de algemene
opinie dat de aarde zo plat is als een pan-
nekoek en lekker vast ligt tussen hemel en
hel. Europa wordt wel ouder maar niet
veel wijzer.
Welbeschouwd beweegt alle onrust en hatelijk
heid rondom het menghuwelijk en de ethnische
ivaardigheid zich helaas op het vlak van on
ontwikkeldheid, kleinburgerlijke onverdraag
zaamheid en politieke onzuiverheid.
Op de werkelijk hogere niveaux bestaat
geen controverse. Want religieus: Bijbel
noch Koran verbieden het menghuwelijk of
„ethnische nazaatgroepen", registreren in
tegendeel accuraat alle verwantschappen.
En wetenschappelijk: sociologie, ethnologie,
biologie, anthropologie onderschrijven al
vele decennia de waarden en conclusies,
die Tong-Tong sinds zijn bestaan koppig
verdedigt. Aan de andere kant vinden we
alleen maar Hitier...!
(Lees verder pag. 25)
We maken er onze lezers op attent
dat het P.O.B. nummer van de Ame-
rican Tong-Tong en Tjalie Robinson 4
veranderd is. Het volledige adres J
luidt nu:
American Tong-Tong
l P.O.B. 4572
California 90807
3
