Chinese vertellingen
De milde philosophie van een dichterlijk volk
Over wierook en vrouwen
Herinneringen aan mijn concubine''
vervolg van pag. 8
op zijn eigen houtje ook al andere leefwij
zen gevonden: badkamers dringen meer en
meer door in alle huizen. Velen hebben
hoogtezonlampen thuis. Er zijn nudistenkam-
pen en veel meer openluchtbaden dan een
halve eeuw terug. Ook al komt hier veel ver
velende sex om de hoek kijken, het ver
schijnsel in zijn beste vorm is dus ook ty
pisch Europees.
Nog andere lezers verzetten zich tegen
"lezen en algemene ontwikkeling". Men
heeft ondervonden dat je met veel studeren
inderdaad je positie verbeteren kan en b.v.
pronken met "algemenen ontwikkeling",
maar velen merken dat werkelijke verdie
ping (en dus geestelijke rust) er niet mee
verkregen wordt. Ja zelfs het tegendeel:
men wordt een vat vol kennis en men heeft
'n goede job, maar men blijft een vervelend,
twistziek, kinderachtig, bang mens. Dat is
te begrijpen: elk mens heeft tenslotte een
unieke ziel: zijn denkmethode, een eigen
"balans". Wie zich volstopt met andermans
gedachten belemmert vaak zijn persoonlijke
groei. Het wemelt inderdaad in Europa van
mensen die indrukwekkend veel weten, die
over alles meepraten, maar ergens onvol
groeid gebleven zijn. Kostbare boeken wor
den achter mekaar "verslonden" (en dat is
een deugd) en onze geest wordt gewoon
een riool waar massa's materiaal doorheen
gespoeld worden, deels gekanaliseerd naar
specialistische kennis (en dus een goede
job, eer en promotie), deels ongebruikt ver
geten wordt, maar vaak ook kennisresten
achterlaat die niet bij onze geest behoren
en rottend of afbrekend werken. Maar wel
ke essentiele waarden voor eigen groei zijn
overgehouden? "Interessante gesprekken"
met geleerde mensen in Europa zijn vaak
verbijsterend rijk. "Hoe denkt U eigenlijk
hier of daar over?" Wel, Goethe zegt dit
en Pascal zegt dat en Gide zus en De Gaul
le zo, enz. enz. Vuurwerk! Ja, maar wat
vindt Uzelf ervan? Er is geen eigen opinie-
vorm. Men is de som van vele andere opi
nies en als "Ik" zo leeg als een voetbal.
En ergens is "een zieltje in nood", een
angstig mens, die zijn oplossing niet vindt
in zijn problemen in de wereld. Die op zoek
naar schoonheid alle gekroonde kunste
naars uit het hoofd leert en geen boom,
geen huis, geen waterplas meer kan zien
zoals hij zelf zien wil. Daarom is er bij zo
veel Europeanen een verlangen om "buiten
en vrij" te zijn, maar de Tijd is opgedeeld
en de Ruimte ook. Het zoeken naar jezelf
duurt langer dan twee weken vacantie! Maar
wat erger is: de gemiddelde mens is al zo
gewend aan geforceerd en opgedrongen
denken, dat hij niet meer kan denken als
een oorspronkelijk Ego, zoals hij geboren
was.
En zeker hebben Indischgasten hier min
der last van. In Indië waren geen mensen
die je leerden hoe je voordelig kopen moest
en hoe je moest sparen op je inkoop. Je
ging met dertig cent naar de pasar en luis
terde naar iemand, maar kneep en rook en
tastte en dong af. Men las weinig (in Bata
via had je maar een paar kleine bibliothe
ken en in Depok en Wlingi en Tjipatat wa
ren helemaal geen bibliotheken) en men
"droomde" veel meer. En critische Europe
anen zeiden minachtend: "Moet je die vent
Wanneer een vrouw in een rode pyama
naast U staat, en gij Uw hand, met de hare
in de Uwe, om de schaal legt, waarin de
wierook brandt en gij elkaar geheimen toe
fluistert, wordt Uw hart warmer en Uw lief
de groter. j"u Lung. (16e eeuw.)
Mijn concubine brandde de wierook op fijn
zand boven een zacht vuur, zodat er geen
rook zichtbaar was. De fijne geur doortrok
de kamer als de door een zache wind ge
dragen geur van tsjianan-hout of van rozen,
waarop dauwdruppels liggen, of van barn
steen, dat men warm wrijft of van een wel
riekend vocht, dat in een hoornen beker
wordt geschonken.
Wanneer beddegoed op deze wijze wordt
geparfumeerd, vermengt zich zijn geur met
die, welke vrouwen eigen is een parfum,
dat zelfs in onze dromen liefelijk en bedwel
mend is. Mau pj Tsjiang. (17e eeuw.):
Van bloemen moet men genieten in gezel
schap van mooie vrouwen, van wijn in ge
zelschap van goede vrienden.
Indien men bloemen met een zelfde hart
liefheeft als mooie vrouwen, dan merkt men
dat er een bijzondere charme uitgaat; en in-
daar weer zien niksen op zijn platje!" En
dat in het Niks meer vorming zit dan in
"twee vuisten vol arbeid en studie" dat
moet men in Europa nog lerenals het
kan met ons beschavingspatroon!
x x x x
En zo hebben massa's Indischgasten hun
eigen "bezwaren tegen de geest der Eeuw".
Totoks ook. Ja vooral juist Totoks, die ge
boren zijn met een Europees denkpatroon
en met datzelfde patroon de oude dwang
proberen te doorbreken. Vandaar dat zoveel
kandjeng besars in Oudenaerde of Wasse
naar of Zeist "zitten te niksen" in plaats
van ijverig mee te doen met b.v. de politiek.
Praat je met zulke mensen, dan komen soms
na de oppervlakkige gesprekken over "tem
po doeloe" andere gedachten tevoorschijn,
diepgaande critiek op b.v. fatsoensopvat
tingen, over godsdienst, over democratie
(velen zijn er tegen!), enz. enz.
Zet je al die gedachten op een lange rij
en zoek je de GGD, Koster, dan merk je
dat je in goed gezelschap zit en dat je in
derdaad een filosofie aan het ontwikkelen
bent (zonder boeken of systemen), die ty
pisch Oosters is en in vele opzichten dia
metraal tegenover de westerse filosofie
staand. Hoe je je eruit redden moet, weet
ik niet. Want je kan er moeilijk met derden
over spreken vaak (want het bombarde
ment met klassieke denkers en schrijvers is
volkomen "besides the point" meestal). Wie
op weg gaat om zichzelf te ontdekken zal
automatisch meer en meer gebruik moeten
maken van de twee richtlijnen; durf allener
te zijn, durf minder begeren. Linkerstap,
rechterstap, linkerstap, rechterstap. Ik wens
je veel succes toe! T.R.
Lioelang. Wilgengolven.
dien men vrouwen met een zelfde hart lief
heeft als bloemen, bespeurt men een spe
ciaal gevoel van tederheid en beschermen
de genegenheid.
Mooie vrouwen zijn beter dan bloemen, om
dat zij de menselijke taal verstaan; maar
bloemen zijn op haar beurt weer beter dan
mooie vrouwen, omdat haar stille schoon
heid ons hart in verrukking brengen.
Doch indien men niet beide tegelijk kan
hebben, dan moet men de stille bloemen
laten varen en de pratende vrouwen behou
den.
Indien er op deze wereld geen boeken,
geen wijn en geen beroemde bergen waren,
dan behoefde men niets te zeggen; maar
aangezien zij er wel zijn, moet men boeken
lezen, wijn drinken en naar beroemde ber
gen gaan. Indien er geen bloemen, geen
maan en geen mooie vrouwen waren, dan
behoefde men niets te zeggen, maar aange
zien zij er wel zijn, moet men er van ge
nieten, haar liefhebben en beschermen.
Zonder wijn en poëzie zouden bergen en
meren doelloos zijn, zonder het gezelschap
van mooie vrouwen zouden bloemen en de
maan geen betekenis hebben.
Het licht der heuvels, het geluid van water
en wind, de glans van de maan, de bekoor
lijkheid van mooie vrouwen zijn oorzaak,
dat wij de slaap verliezen, dat wij over hen
dromen.
Indien een mooie vrouw het gelaat van een
bloem, een huid zo zacht als een bloesem
blad, de stem van een vogel, een hart vol
poëzie, de lieflijkheid van het Westmeer in
de Herfst en een lichaam slank en buig
zaam als een wilg had, dan zou ik volmaakt
tevreden zijn. Tsjang Tsj'au. (17e eeuw.)
"Schaduwbeelden van zoete dromen"
CORRA CORRA
Uit: Levenswijsheid met een glimlach,
door Dr. Lin Yutang.
9
