VAN HIER EN GUNDER
Te koop lopen met godsdienst
8
HIER LIGGEN BRIEVEN VAN...
Hier liggen brieven van: Emanuels, Syd
ney; Bürer, Zoeterwoude; Lowey Ball,
Houston; Oen, Djakarta; Weyrich, Coevor-
den (twee andere brieven nooit beant
woord); Jahnichen, Malang; Snabilié, Am
sterdam; Rusch, Curagao; Voermans, Aus
tralië; Schadt. Den Haag; Butteling, Para
maribo; Grooss, Den Haag; Bernasco,
Spanje; Willems, Tilburg; Tangkau, Mage-
lang; Pieneman, Zeist; Jansen, Heerlen;
Rex Crawford, Philadelphia; Alberto, Am
sterdam; Joung, Den Haag; de Roock, Bo-
gor; Tjan Ing Djan, Oregon; v. d. Bosch,
Amsterdam; Look Magazine, New York;
Graadt van Roggen, Amsterdam; Ikatan
Masjarakat, Indonesia, Los Angeles
moet ik doorgaan? Van sommige schrijvers
ligt er meer dan 1 brief; over de dienstcor-
respondentie zwijg ik nog, alsmede corres
pondentie van strict informatieve aard. Vaak
beginnen brieven met de aanhef: Dit is
al de derde keer dat ik je schrijf...", brie
ven zoals van Walsarie of Schalk van een
zo enorme omvang, dat bewerking niet mo
gelijk is, enz. enz.
Deze brieven worden deels in Tong Tong
besproken, deels rechtstreeks beantwoord
en voor een derde deel nooit beantwoord
omdat ik er met geen mogelijkheid aan toe
kom. De laatste categorie vormt een "con
stante", d.w.z. ik kom er nooit doorheen,
dus zullen er altijd onbeantwoorde brieven
zijn. Nochtans vernietig ik niets en bewaar
ik ook onbeantwoorde brieven "als een
vrek", hopend dat later...misschien..., want
ook die brieven kunnen me soms weken
lang "nalopen" met een gedachte die be
spreking verdient. Deze rubriek is niet van
het soort: "U vraagt, wij antwoorden" in
de trant van: "Hoe kom ik op het Damrak?'
"Neem lijn 5". Want eenvoudiger techni
sche moeilijkheden in het leven kunnen wij
allemaal wel aan. Of toch nooit aan.
Waar alle briefschrijvers eigenlijk naar zoe
ken, is hun werkelijke identiteit. Niet dat
"kleine brok van bruikbaarheid", waarmee
we de samenleving dienen als huisvrouw
of onderwijzer of zelfs als "expert" op een
bepaald gebied, maar dat onzegbaar won
derlijke unieke Ik, dat Omar Khayyam
noemt: "The flower that once has blown
forever dies", dat niemand kent, dat ver
strikt leeft in probleempjes en naar buiten
bekend is in vele schijngestalten. Ergens
diep binnenin weten wij absoluut zeker dat
de hele wereld beter gediend zou kunnen
zijn als we konden leven zoals wij werke
lijk zijn. Dat wij voortdurend onbegrepen
leven en onjuist beoordeeld en onjuist in
gepast. En zelfs waar wij weten dat dit
"het lot der mensheid" is, is er een soort
protest tegen het verzetloos inpassen in
dit fatum. En de som van deze stemmen
nu, de gemutileerde en de ongehoorde, de
zeer hoge en de kinderlijk eenvoudige, is
de werkelijke identiteit van deze rubriek.
Daarom dus is zij altijd te kort, altijd
onvolledig, altijd "het even naast de roos".
Daarom heeft deze rubriek deze komische
naam van exasperatie "Van Hier en Gun-
der!" Want wat IS "hier" en wat IS "gun-
der"? Meer dan de hele Tong Tong in de
hele Indische samenleving is deze rubriek
een laatst appèl van de laatste leden van
een verloren expeditie in het nachtwoud
van de Boekit Barisan: zwarte rotswanden,
zwarte afgronden, de adem van roofdieren
en de schimmen van Vieroog en Bittertong.
Ook de roep zonder zin heeft zin, want
zij kan een oriënterend antwoord brengen
van ver buiten. En op zijn minst is zo'n
schallende vehemente roep een bevesti
ging van het bestaan van „het ongeziene en
onbegrepene, maar dierbare en unieke "ik".
Wat hebben we eraan? Wat hoort Butte
ling bij zijn petroleumlamp in de jungle van
Suriname? Wat hoort mej. Allaert bij haar
koude electrische licht in de asfaltjungle
van Amsterdam? Wat hebben Maurenbre-
cher en Loes Voermans-de Siso daar diep
"down under" aan Uw stem in Houston en
Coevorden? Vreemd, maar deze rubriek vol
raadsels is zinvol voor ons. En we staan er
vaak dichter door bij elkaar dan bij de
meeste mensen in onze directe omgeving.
Alsof er een soort geestelijke en onschend
bare verwantschap tussen ons bestaat. En
welke dan is die verwantschap van "Van
Hier en Gunder"?
Tsk-tsk-tsk! Alwéér een vraag
En toch maar ijverig begonnen aan het lijst
je briefschrijvers aan het begin van dit
stuk. Ijverig begonnen als de bijen die ein
deloos honing zoeken voor anderen en zelf
leven van basterdsuikertsk-tsk-tsk, wat
een sufferd! T.R.
Met grote verwondering las ik 't artikel
"Een zoekende vindt de moskee." en om U
ook de waarheid te zeggen, met een tikkeltje
ergernis. (Tong Tong - 15 nov. 1964 blz. 19).
Bent U het met mij eens dat dergelijke ont
boezemingen meer op 't terrein van de "pri
vacy" liggen, dan aan de openbaarheid prijs
te worden gegeven?
Volgens mij (en ook anderen- geen Tong
Tong abonnné) doch (pindjam sabentar!) ge
tuigt 't van zéér slechte smaak dat men met
zijn godsdienst (overtuiging, richting enz.) te
koop loopt.
Een ieder moet maar weten wat hem of
haar) 't beste ligt, waar hij (of zij) - uiter
aard na gedegen onderzoek, troost kan vinden
voor een leven dat (misschien) hem (of haar)
vele narigheden bracht.
Een ieder zoeke wat goed is en wat 't beste
is: nr. 1 zoekt een vrouw met blond en nr. 2
'n vrouw met zwart haar nr. 3 heeft graag
Bokma; ik persoonlijk prefereer jonge spinne
wiel met 2 druppels Underberg.
U had beter de ruimte van de moskee kun
nen bezigen voor een jacht- of goena goena
verhaal. Of soms lange tenen T.R.?
Nogmaalsleef volgens je godsdienst -
doch loop er niet mee te koop: heus! de mees
te onzer hebben al zorgen genoeg en de laatste
zin van dat artikel (hfdstuk Al Tarik) getuigt
genoegzaam van grote onverdraagzaamheid je
gens andersdenkenden.
Neen! ik zeg mijn abonnement niet op en
verblijf inmiddels met de meeste hoogachting:
A. M. OOSTERMAN
1. Opvatting en stijl van elk ingezonden
stuk zijn altijd voor rekening van de inzen
der.
2. De redactie plaatst diverse artikelen
omdat zij de aandacht vestigen op zekere
verschijnselen, die aan de aandacht van de
meesten ontgaan, maar die enige attentie
waard zijn. Velen in Europa denken nog
steeds over de verhouding Christendom -
Andere Godsdiensten in termen van: "die
anderen" worden t.z.t. nog wel "bekeerd",
terwijl in werkelijkheid ook voortdurend
Christenen "bekeerd" worden tot andere
godsdiensten. Daarvan getuigt o.a. het be
trokken artikel. Hiermede is het verschijnsel
bekend gemaakt en daar is "de kous mee
af". Aan het "te koop lopen met godsdien
stige opvattingen" denkt Tong Tong nooit.
3. Nochtans acht de redactie het "ge
waagd" om het getuigen voor een religieu
ze opvatting te vergelijken met voorkeur
voor een type vrouw of een merk jenever,
al begrijpen wij in dit geval de zuiver ob
jectieve bedoelingen van de inzender.
4. Velen vinden in eerbied voor (ander
mans) religie een motief om er DUS nooit
over te praten. Elke religieuze overtuiging
eist o.i. echter ook de moed (en de kalme
beradenheid) om er ook van te getuigen.
Lees verder pag. 3
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
O VERZOEK VAN BRETON DE NIJS g
g Toen ik in het laatste nummer van q
O Tong Tong vertelde dat ik van plan g
O was over de toenmaals (1911) ge- o
g ruchtmakende moord op Fientje de g
O Feniks te schrijven, ben ik van twee g
O zijden benaderd. Mijn documentatie o
g die, dacht ik, al vrij uitvoerig was, g
O blijkt nu onvolledig, zodat ik beslo- O
g ten heb mij eerst nader in te werken
O alvorens te gaan schrijven. g
O In plaats van de zaak-Brinkman (de O
g aanlegger van de moord op Fientje g
O de Feniks) zal ik beginnen met de g
O moord op Bom, die in 1934 te Se- o
g marang, op Djatingaleh gepleegd g
O werd.Hier is mijn documentatie meer O
g afgerond, meen ik, maar ik zou het q
g toch erg op prijs stellen indien lezers g
O van Tong Tong mij zouden willen O
g schrijven of opbellen als ze zich van g
g één van beide zaken nog iets herin- g
O neren. Misschien ook kunnen ze mij o
g naar bepaalde personen verwijzen g
O tot wie ik mij dan wenden kan. g
Ik voeg hier nog uitdrukkelijk aan o
g toe dat het mij op geen enkele wijze g
O te doen is om te speculeren op de O
g sensatiezucht, integendeel, ik wil
O door dergelijke perkara's alleen een g
O inzicht krijgen in een zogenaamde O
g marginale of randsamenleving. g
g Mijn adres is R. Nieuwenhuys, g
O Stadionweg 1982 Amsterdam en mijn g
O telefoonnummer 0 20-718717. o
O O
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
3