VAN HIER EN GUNDER
foioaec
V.
Tjalie naar Indonesië
Vervolg van pag. 3
En de eerlijke getuigenis van anderen te
respecteren. En niet te gauw te vallen over
een wat al te persoonlijk standpunt. In In-
dië is er altijd grote tolerantie geweest t.
a.v. diverse godsdiensten. Deze heeft er
echter vaak toe geleid dat men "over eigen
godsdienst niet spreken wil en dus van an
deren ook niets wenst aan te horen". Het
geen inderdaad veel twist voorkomen heeft,
maar ons ook blind heeft gemaakt voor het
geen in andere harten leeft. De doorsnee
Indischman weet nog steeds "geen barst"
van de Islam af en ik weet zeker dat on
bekendheid met de religie van de Indone
siër oorzaak is geweest van menig fataal
sociaal, politiek en cultureel wanbegrip.
ii!iiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!!iiiiiiiii!iii!iiiiiiiiii!;::iiiiiiiiiiiuiliiiiiiii!iiil
Tong-Tong UITGAVEN
le-lah-je-kripoet
Nieuwe moppen
en verhalen uit
het oude Indië.
JU
ifSt! K ti I». tHCtt
Code: kr
Prijs: f. 2,95
Porti f. 0,30
totaal: f. 3,25 s
A. Th. Manusama
Njai Dasima
Code: nd
Prijs: f. 2,50
4. Porti: f. 0,25
totaal: f. 2,75
Ucee
De schoonste triomf
tective
Code: id
van de lndo-de-
Prijs: f. 2,50
4- Porti: f. 0,25
totaal: f. 2,75
Njai Dasima 4. Indo
voor
detective, samen
Prijs: f. 4,
4- Porti: f. 0,40
DE T'n.tR
totaal: f. 4,40
J. C. Hazewinkel
IN HET
V' LKSC fvtöOE De tijger in het
j c maaEvvinkex volksgeloof
»kÜ
Code: tij
Prijs: f. 4,25
4_ Porti: f 0,30
totaal: f. 4,55
Jacques Gans
Stukjes en beten
De beste schetsjes, die in de afgelo
pen jaren van Jacques Gans in het och
tendblad verschenen, thans door Tong
Tong gebundeld en uitgegeven.
Code: jg Prijs: f. 2,95
4- Porti: f. 0,30
totaal: f. 3,25
Te bestellen door storting op giro
6685 of afhalen bij Tong Tong, Prins f
I Mauritslaan 36, Den Haag.
DiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiN
Tong Tong denkt altijd aan mannen zoals
Snouck Hurgronje; wil luisteren en leren,
om eventueel te kunnen vergeven en hel
pen. Maar zal altijd blijven waken voor pro
selietenmakerij.
5. De preferabele plaatsruimte voor
jacht, goena-goena en lange tenen ontgaat
ons. Oo kop deze terreinen spelen gevoel,
geloof en andere "geestelijke onmeetbaar
heden" een te grote rol om er maar glad
overheen te lopen (zoals velen graag doen)
Hier is de redactie vaak ook ter verant
woording geroepen voor vermeende 'wreed
heid voor dieren'T 'plat bijgeloof', enz. enz.
Maar wat Tong Tong altijd alleen maar doen
wil, is doorgronden, doorgronden, doorgron
den. Kennen, kennen, kennen. Want het is
altijd gebrek aan kennis, begrip en respec
tering geweest, waardoor botsingen zijn ge
kweekt tussen volken, rassen en groepen.
T.R.
Dat T.R. naar Indonesië wil voor indrukken
en voorgesteld wordt of iedereen f 1.wil
storten. Och zelfs voor mij is f 1.niet
onbetaalbaar en van harte gegund voor die
trip.
Maar waarom: "Met Tjalies reis naar Indo
nesië STAAT en valt het voortbestaan van
TT?". "De copy-voorziening sterft uit".
Ik voel mij beslist heel, heel dom, want ik
BEGRIJP DAT TOTAAL NIET. Met con
necties en dochter-blad in Amerika, in West
Indië, in Spanje, in de Canarische eilanden,
in Australië en Nw. Zeeland. En jonge men
sen, in de redactie? Geen copy met het volle
leven om de Indo in dl die landen en hier?
En waar slaat: "en dat wij kunnen hopen
voor enige tijd weer aan het werk te mogen
gaan" op? Waar? Als hoedanig? In welke
omstandigheden? Mijn persoonlijke connecties
zijn weinig en onbelangrijk.
Toch dacht ik, dat waar men van hier kleding
en nog meer zendt om de NOOD van zeer
goede vrienden mèt werk enigszins te verlich
ten, DIT alleen al niet aanmoedigend is om
daar te werken. B. BERTSCH
1. Als alle zwarte voorstellingen van In
donesië zonder meer waar zijn, is naar de
mening van 'n groot aantal Nederlanders (zij
het niet van de majoriteit) het juist een mo
rele plicht van allen die zich vrienden noe
men van dit volk en dit land, om te helpen
waar zij kunnen. Waarom sterven er anders
Amerikaanse zendelingen aan de Amazone
en Belgische nonnen in de Congo? Waar
om zouden ooit een Pa van der Steur en
een Pastoor Verbraak naar Indië gegaan
zijn en zovele prachtige bestuursambtena
ren en medici? Ik geef toe dat de man van
Lebak "dramatisch" sprak in de ogen van
vele lezers, toen hij met vreugde armoede
waarnam in Lebak, omdat hij dus wat meer
te doen had dan gadjih opstrijken alleen.
Maar veel van deze dramatiek heeft Indië
helpen te maken tot een land van grote ver
draagzaamheid en welvaart. Waarom toen
wel en nu niet?
2. Maar deze voorstellingen zijn niet zon
der meer waar. Er zijn ongetwijfeld in Indo
nesië vele kiemen van gezonde werkkracht,
menselijk idealisme en onverdachte good
will, die vragen om kennis, begrip en hulp.
Waarom zou ik die niet willen geven aan
het land van mijn Tjang? Nederland heeft
mij niet nodig. Indonesië misschien ook niet
(waarom denken wij zo gauw dat andere
mensen en volken in vergelijking met ons
waardeloos zijn?). En dat merk ik dan wel.
Maar nu is het verlangen om wat te doen
een natuurlijk verlangen, zoals je ook zon
der aarzelen toesnelt als een gebrekkige
dame de stoep af moet. En als ze boos met
de paraplu zwaait omdat ze heus zichzelf
wel helpen kan, ben je toch niet gekwetst.
Ik geloof dat ik mèt mijn verlangen om wat
in Indonesië zelf te doen in elk geval in de
geest spreek van vele Indischgasten, die
het wél begrijpen.
3. Men probeert mij eindeloos Indonesië
zo zwart mogelijk voor te spiegelen om me
van mijn voornemen te weerhouden. Maar
ik heb krijgsgevangenschap meegemaakt
en ik heb diep in de perimeters van de po
litionele acties gezeten, ongewapend, en ik
kwam levend terug EN MET VRIENDEN.
Hoe zwarter men Indonesië maakt, hoe
sterker mijn verlangen wordt om te gaan.
Dit klinkt "nobel" en zo, maar denk dat in
hemelsnaam niet. Ik ben niet nobel; alleen
maar dwaas. OMDAT juist vaak dwazen sla
gen, waar wijzen falen.
4. Als Indonesië een "mislukking" wordt,
zal ik werk vinden elders in de tropen, om
dat ik absoluut onvoorwaardelijk geloof in
een band van Nederland met de Tropen.
Niet in de zin van hemden, knoopjes en
missionarissen zenden naar de "heidenen"
en zelf thuis blijven, maar van een daad
werkelijk en menselijk samenleven met de
mensen van wie wij ons heerlijk kopje kof
fie, onze fijne sigaar, onze onmisbare spe
cerijen en ontelbare wijsgerige en kunst
zinnige levenswaarden krijgen.
5. De nieuwsvoorziening sterft inderdaad
uit als ook U en ik gestorven zijn, alsmede
het grootste deel van onze huidige lezers
kring. Over Indonesië kan je niet schrijven
als je thuisblijft, alleen maar uit boeken
over het Oude Indië, dat steeds ouder en
ouder wordt. Het stichten van een bron van
nieuwsvoorziening in Indonesië en elders in
de Tropen is absoluut conditio sine qua
non. Wij kijken zelden verder dan ons leven
van nu, maar Tong Tong MOET verder kij
ken en NU constructief werken voor het le
ven na ons.
6. Met "wij" bedoel ik uiteraard niet de
aan pensioen toe zijnden, maar alle jonge
Nederlanders en Indo's, die in de Tropen
een wenkend werkterrein zien. Natuurlijk
NIET voor de mensen die per sé nooit weg
willen, maar voor hen bestaan wij (helaas)
ook niet. Er kan in later jaren een andere
Bertsch groot worden in de Nederlands-tro
pische historie, wanneer en waar weet ik
niet, maar "bon sang ne peut mentir" im
mers? Wij werken voor ons "bon sang",
in de toekomst, zoals honderd jaar geleden
onze voorouders werkten voor ons eigen
bon sang. T.R.
