Chinese vertellingen De Feesten rond het Chinese Nieuwjaar Harem, harem, hopsakee! Wu fu lin mên Als de zon de eerste van de 24 zonneperioden is in getreden, begint het 'Feest voor de landman', Li Ch.un de Lente begint. Dit tijdstip valt in het zon nejaar in opeenvolgende jaren Dijna altijd op de zelfde dag, terwijl het Chinese Nieuwjaar zich richt naar de maankalender en gevierd wordt op de 1e nieuwe maan in die perio de, in 1965 dus op 1 februari. De graancultuur werd in China voor het eerst beoefend op aanwijzingen van de le gendarische Keizer Shên Nung, "de God delijke Landman" (2838-2698 v. Chr.). En zo belangrijk was zij voor het volk, dat in die oude tijden de Keizer in eigen persoon het Lentefeest met een plechtig ritueel be gon. De primitieve ploeg, zo oud als het Chinese land zelf, was slechts een ploeg schaar, gezet in een ruw stuk gebogen hout en werd getrokken door een gele os of een karbouw. Bij de Lente - ceremonie trok de Keizer met een prachtig versierde ploeg 3 voren in een gewijd veld, de Prin sen trokken er 5, en de hoge ministers 9 voren. Daarna werd een grote, van klei ge bakken os op het veld gebracht, met hon derden kleine, precies gelijke aarden af beeldsels. De os werd geleid door een herder, Niu Mang of Mang Shên, ook van klei gebakken, met een wilgentak in de hand. Elk jaar werden de houding, de kleu ren en de afmetingen van os en herder zorgvuldig uitgewerkt naar astrologische gegevens en voortekens. In 1921 was de os 21/2 m lang en 1 m 20 hoog met een staart van 35 cm. De kop en de rug wa ren wit, de buik en de hoeven groen, de horens, de poten, de oren en de staart wa ren geel. De herder was 1 m 5 cm hoog en de wilgentak 70 cm lang. Hij droeg een groen kleed met een witte ceintuur. Het volksgeloof zegt, dat, als de os geel is, het jaar vruchtbaar zal zijn en de oogst overvloedig. Is hij rood, zo vreest men brand, rampspoed en ellende; is hij wit, dan zal er rouw heersen. De Lente zal vroeg zijn, als de staart opgericht is en laat, als zij neerhangt. Ligt de os, dan wijst dit ook op een laat voorjaar. Als de kleding van de koeherder slordig zit en de broek opgestroopt is, dan wordt het een vroege Lente, maar heeft hij daarbij afgetrapte schoentjes aan, is dat een voorteken, dat het voorjaar laat is. Als het kleed netjes zit, compleet met ceintuur, kousen en schoentjes, dan komt de Lente precies op tijd. De oorsprong van de Lente-os-ceremonie ligt in oer-oude tijden, toen men in de Win ter een bal van klei vervaardigde in de vorm van een trom, die bij het komen van de Lente opengebroken werd. Als het gewijde veld was omgeploegd, werd de os in stukjes gebroken en het landvolk nam de kleischerven en de kleine afbeeld sels mee, om de poeder op hun eigen vel den te strooien, in de vurige hoop, een goede oogst te verkrijgen. In het open veld werden altaren opgericht voor de regenbrengende Draak, voor de Phoenix, het symbool van de zon en de warmte in de Zomer, voor de Geesten van het land en het graan en voor de Geest van de Aarde. Er werden offeranden ge bracht van wierook en koeken. Ofschoon deze Lente-ceremonie in het te genwoordige China niet meer overal plaats vindt, wordt zij in sommige districten toch nog in ere gehouden, waar men gelooft, dat bij het niet nakomen der heilige riten van Li Ch'un, de oogst zal mislukken. De Eredienst van de Keuken-God werd in 133 v. Chr. ingesteld door Keizer Wu Ti (MO ST v. Chr.) van de Han-Dynastie. Een af beelding van de Godheid wordt ook nu nog bij de kookplaats van elk huis opge hangen. Zijn voornaamste taak is aan ieder lid van het gezin de "lengte zijner dagen" toe te wijzen. Hij let op de deugden en de gebreken van de huisgenoten, om die op de 23e dag van de 12e maan, als Hij ten hemel stijgt, aan de Almachtige Op pergod voor te leggen. Maar op die dag wordt in de keuken een altaar voor zijn beeltenis opgericht en een offerande ge bracht van rijst, suiker, vruchten, wijn, pa piergeld en vooral van kleverige zoetighe den, zodat zijn mond zoet is en Hij niet in staat zal zijn, zijn lippen te openen, als Hij de hemel bereikt. Elk lid van het ge zin buigt zich diep voor het altaar neer en buiten wordt vuurwerk afgestoken, om de boze geesten te weren. Als de ceremonie heeft plaats gehad, wordt de beeltenis van de muur gehaald en met het papiergeld verbrand. Op Oudejaarsavond keert de keuken-God in het gezin terug. De 2de dag van het nieuwe jaar hangt men een nieuwe afbeelding in de keuken op en wordt Hem een welkomstoffer gebracht van verschillende groenten, om Hem zijn ze gen en welwillendheid af te smeken voor het komende jaar. De Nieuwjaarsdag is de geluksdag bij uit nemendheid. Bloemen en versieringen wor den aangebracht, huizen worden schoon gemaakt, rekeningen vereffend, zakelijke ondernemingen begonnen. De uitdrukking: "Wu fu lin mên": "Moge de vijf zegening en de deur binnengaan" wordt op rood pa pier geschreven en op de hoofddeur der huizen geplakt, ook aan de achterstevens en masten der schepen. Deze vijf zege ningen zijn: een lang leven, voorspoed, ge zondheid, deugdzaamheid en een natuur lijke dood. Overal wordt vuurwerk afgesto ken, vuurwerk, gewikkeld in rood papier, de kleur van het geluk. Bezoeken worden afgelegd en men wenst elkander: rijkdom, Hoe lang blijft Europa nog vasthouden aan een massa foutieve (en vaak doodge woon lage) opinies over ongekende en on begrepen waarden uit de Tropen? Dezer dagen volgde ik op de TV een reis van een Europese zwerver langs de kusten van Arabië. In een van die kleine kustplaatsjes ontdekte deze een jong Europees echtpaar. Zij was de dochter van een beroemd schrij ver; hij had een job als instructeur voor de visvangst. Beiden waren kennelijk ge lukkig met hun armoedig bestaan in "dat hete, achterlijke, gevaarlijke dorp" (hoe be staat het!). De gast-avonturier interviewde hen en ik dacht: "O hemel, daar komen natuurlijk de stomme rot-vragen weer!" En waaratje hoor, nog geen minuut later: "Kunt U ons wat vertellen van de harems?" Het meisje was kennelijk "embarrassed". Ze wist direct wat deze Europese snuiter de luisteraars in millioenen gezapige TV- huiskamers weer wilde opdienen. Wel, het kwam er juist niet. "Ach", zei ze, "De vrouwen doen zo hun huiselijk werk... ze zijn gewoon... het is niet wat men ervan denkt..." Punt, uit. Met hoeveel Europeanen en Amerikanen je ook aan het praten raakt, nergens is in teresse voor de Islam, voor Arabische lite ratuur, voor leerzame zeden en gewoon ten. Altijd weer is het de harem, de harem, de harem. Hoe zet men zich daarmee in al zijn hypocritische superioriteit te kijk! En men begrijpt niet dat menig Indisch man zich door zulke domme praat niet ge kwetst voelt, maar gewoon beschaamd is om de manier waarop de wijze spreker zichzelf in zijn hemd zet. T.R. geluk, voorspoed, vele zonen, een over vloedige oogst, honderd vreugden en dui zend goede voortekens, vele goede vrien den en vooral een lang leven, een hoge ouderdom, als die van de "Zuidelijke Heu vels". Deze feestvreugde duurt 15 lange dagen tot aan het Lantarenfeest op de 15e dag van de 1e maan.*) Hierover zult U in ons volgend nummer kunnen lezen. CORRA CORRA In ons volgend nummer plaatsen wij een artikel van de hand van Corra Corra over dit feest, dat bij ons beter bekend is als "Tjap-go-meh". U weet wel, die optochten met de draak en lekker veel vuurwerk! Red. Chinese Symbolism. C. A. S. Williams. The Dragon Book. E. D. Edwards. 9

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1965 | | pagina 9