HET LANTARENFEEST Chinese vertellingen Standsverschil Dit is het feest van Vreugde en Licht. De Lente is gekomen en heeft een einde gemaakt aan de duisternis en de barre koude van de Winter. De Aarde, vruchtbaar er. gewillig, tooit zich, om de zegeningen des Hemels te ontvangen, de zon, de warmte en de regen. Ten tijde van de Han-Dynastie was het Lantarenfeest oorspronkelijk een rituele Eredienst in de Tempel van de "Grote Monade", het "Grote Beginsel", de "Eerste Oorzaak": de "T'ai Chi". In de Chinese Leer van de Schepping staat: In alle Eeuwigheid was "Tao", de Weg, het Ondoorgrondelijke. In den Begin ne was "Wu", het Nietbestaande, het On eindige. Hieruit kwam voort "T'ai Chi", het Grote Beginsel, de Kern van de hoogste Kracht en Volmaaktheid in Hemel en Aarde en Alle dingen. De "T'ai Chi" vormde de "Yang" en de "Yin", het mannelijke en het vrouwelijke Beginsel. En hieruit kwamen voort de Tienduizend Dingen. Het Lantarenfeest wordt door oud en jong gevierd, want het is een feest van grote blijdschap en uitbundige vrolijkheid. Men wedijvert met elkaar in het maken van de allermooiste lantarens, die dan worden op gehangen aan de huisdeuren, bij de poor ten der huizen, aan lange bamboe-stokken in de tuinen of dicht bij de woningen. In alle vormen vindt men ze, rond, ovaal, vier kant, zeshoekig; in de vorm van godheden, kinderen, dieren. Sommige zijn vervaardigd van rood papier, waarin de karakters van Geluk, Rijkdom, Lang Leven of Voorspoed zijn uitgesneden, zodat deze bij het licht Toen het lagere Lid van de Raad van Indië Hens, nog de scepter zwaaide op het ei land Flores - vanwege de geestdrift, waar mee hij opkwam voor zijn gewest, noemden we hem toen altijd Floris Hens - kreeg hij bezoek van een der vele radja's in dat ge bied (sommige nog uit de Portugese tijd), die hem mededeelde, dat hij Christen wil de worden en zich wilde laten dopen. Hens "bon catholique et praticant" als hij was, keek verrast op en zei verheugd: "Dat kan Radja, ik zal de pastoor vragen om zijn eerstvolgende diensttournee bij U aan te komen, dan kunt U alles met. hem be spreken en kan hij met U overleggen op welke manier U vooraf een cursus op het gebied van godsdienstonderwijs zult door maken". Waarop de Radja zei, dat dat niet de be doeling was, hij wilde niet de Toean Padri maar de Toean Pendita bij zich zien. Hens heeft toen getracht hem uit te leggen, waarom dit met het oog op het toen al veelomstreden art. 77 van de Indische grondwet niet mogelijk was. "Maar" zei Hens, "waarom wilt U nu zo graag Protestant worden en niet Rooms- Katholiek?" Waarop de Radja zei: "Ze hebben me ver teld, dat het Katholicisme toch eigenlijk een "agama malèsèd" (malaise) is, iets voor de mindere man; ik wil hetzelfde geloof heb ben als Sri Baginda Maharadja Wilhelmina; die is naar men mij vertelde Protestant, dat lijkt me dan ook meer een geloof voor "kitang orang Radja". W. ALLARD van de kaars duidelijk te zien zijn. De kostbaarste zijn overtrokken met dun ne, witte zijde of wit gaas, waarop land schappen, historische taferelen, speciale karakters of voorwerpen zijn geschilderd in de prachtigste kleuren. Met handlantarens, die zo kunstig gemaakt zijn, dat de warmte van de kaars de inge brachte figuurtjes doet draaien, wentelen of op- en neergaan, gaat men de straat op, waar men genieten kan van grappige spel letjes met ronde lantarens, die van een brandende kaars voorzien, over de grond kunnen rollen of van lantarens in de vorm van hanen, paarden en andere dieren, die door kaarswarmte op wieltjes voortbewo gen worden. Ook nu wordt vuurwerk afgestoken. Vuur pijlen, knalbommen en mooi fantasie-vuur werk, vervaardigd in de provincies Honan, Kiangsi en Kuangtung. Voetzoekers en knal- bommen steekt men graag af in groepjes van drie, de een na de ander. Dit is ter ere van de "Drie Smetteloze Godheden": de Paarlen Keizer Yü Huang, Tao Chün, die de betrekkingen tussen de Yin en Yang be stuurt en Lao 'Tzu. Of als zoenoffer aan de drie Ster-Goden van Geluk, Voorspoed en Lang Leven. Beroemde dichters uit de Han-, T'ang en Sung-Dynastieën en latere Perioden hebben de Lente en het Lantarenfeest bezongen. Een bekoorlijk ge dicht is dat van Yu an Mei (1715-1797), een dichter uit de Manchu-Dynastie. Hij werd geboren in Hangchow, de hoofd stad van de provin cie Chekiang. Op het hoogtepunt van zijn carrière trad hij af als dis trict-magistraat en trok zich terug in een buitenwijk van Nanking. Bij zijn wo ning legde hij een tuin aan, die de be wondering wekte van al zijn vrienden. Begaafde mannen en vrouwen kwamen hem opzoeken, om te genieten van de schone ligging en de mooie bloemen en bomen. Overgenomen uit: Chinese China heet het "Bloemenland". Het Chine se volk heeft van ouds een toegewijde liefde gehad voor bloemen, planten en bo men. De kunstzinnige aanleg van de tuinen is beroemd. Die zijn pas volmaakt, als er bamboe- en wilgenbosjes in staan voor de vogels, rotspartijen voor krekels en vijvers met lotusbloemen voor kikkers. Maar voor al bomen, waar tegen het einde van de winter aan de kale takken bloemen prijken, hebben de bijzondere voorkeur. Reeds in 111 v. Chr. legde Keizer Wu Ti van de Han-Dynastie een botanische tuin aan bij het Keizerlijke Paleis in Ch'ang An Tuinen van buitengewone schoonheid zijn die van Soochow, Hangchow en Wusih. Vermaard is de "Yü Yüan" (de Tuin van Vreedzaamheid), met terrassen, rotspartijen, vijvers en pergola's in Shanghai. Zo zal ook de tuin van Yuan Mei van uit zonderlijke bekoring geweest zijn. De volgende dichtregels drukken zo voor treffelijk zijn liefde uit voor zijn kleine lust hof: LANTARENFEEST. In de Lente hang ik uit pure vreugde Lantarens in de bomen, waar ze in de Len tebries zacht heen en weer schommelen Ze schitteren als de tienduizend Sterren schepen, Die over de wolkengolven van de nacht glijden Geschilderde rode Draken duiken in gouden en zilveren zeeën. En o, mijn mooie, koud- en witglanzende verrukkelijke tuin, Gij hebt de verre, bleke maan daarboven in luister en glans overtroffen. CORRA CORRA. Chinese Symbolism. C. A. S. Williams. A Feast of Lanterns. L. Cranmer-Byng. Chinese Lantarens. Symbolism, en uit: Het Nationale Kompas. 9

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Tong Tong | 1965 | | pagina 9