HET LANTARENFEEST
Chinese vertellingen
Standsverschil
Dit is het feest van Vreugde en Licht. De Lente is gekomen en heeft een einde gemaakt
aan de duisternis en de barre koude van de Winter. De Aarde, vruchtbaar er. gewillig,
tooit zich, om de zegeningen des Hemels te ontvangen, de zon, de warmte en de regen.
Ten tijde van de Han-Dynastie was het Lantarenfeest oorspronkelijk een rituele Eredienst
in de Tempel van de "Grote Monade", het "Grote Beginsel", de "Eerste Oorzaak": de
"T'ai Chi".
In de Chinese Leer van de Schepping
staat: In alle Eeuwigheid was "Tao", de
Weg, het Ondoorgrondelijke. In den Begin
ne was "Wu", het Nietbestaande, het On
eindige. Hieruit kwam voort "T'ai Chi", het
Grote Beginsel, de Kern van de hoogste
Kracht en Volmaaktheid in Hemel en Aarde
en Alle dingen. De "T'ai Chi" vormde de
"Yang" en de "Yin", het mannelijke en het
vrouwelijke Beginsel. En hieruit kwamen
voort de Tienduizend Dingen.
Het Lantarenfeest wordt door oud en jong
gevierd, want het is een feest van grote
blijdschap en uitbundige vrolijkheid. Men
wedijvert met elkaar in het maken van de
allermooiste lantarens, die dan worden op
gehangen aan de huisdeuren, bij de poor
ten der huizen, aan lange bamboe-stokken
in de tuinen of dicht bij de woningen. In
alle vormen vindt men ze, rond, ovaal, vier
kant, zeshoekig; in de vorm van godheden,
kinderen, dieren. Sommige zijn vervaardigd
van rood papier, waarin de karakters van
Geluk, Rijkdom, Lang Leven of Voorspoed
zijn uitgesneden, zodat deze bij het licht
Toen het lagere Lid van de Raad van Indië
Hens, nog de scepter zwaaide op het ei
land Flores - vanwege de geestdrift, waar
mee hij opkwam voor zijn gewest, noemden
we hem toen altijd Floris Hens - kreeg hij
bezoek van een der vele radja's in dat ge
bied (sommige nog uit de Portugese tijd),
die hem mededeelde, dat hij Christen wil
de worden en zich wilde laten dopen.
Hens "bon catholique et praticant" als hij
was, keek verrast op en zei verheugd: "Dat
kan Radja, ik zal de pastoor vragen om
zijn eerstvolgende diensttournee bij U aan
te komen, dan kunt U alles met. hem be
spreken en kan hij met U overleggen op
welke manier U vooraf een cursus op het
gebied van godsdienstonderwijs zult door
maken".
Waarop de Radja zei, dat dat niet de be
doeling was, hij wilde niet de Toean Padri
maar de Toean Pendita bij zich zien.
Hens heeft toen getracht hem uit te leggen,
waarom dit met het oog op het toen al
veelomstreden art. 77 van de Indische
grondwet niet mogelijk was.
"Maar" zei Hens, "waarom wilt U nu zo
graag Protestant worden en niet Rooms-
Katholiek?"
Waarop de Radja zei: "Ze hebben me ver
teld, dat het Katholicisme toch eigenlijk een
"agama malèsèd" (malaise) is, iets voor de
mindere man; ik wil hetzelfde geloof heb
ben als Sri Baginda Maharadja Wilhelmina;
die is naar men mij vertelde Protestant,
dat lijkt me dan ook meer een geloof voor
"kitang orang Radja". W. ALLARD
van de kaars duidelijk te zien zijn.
De kostbaarste zijn overtrokken met dun
ne, witte zijde of wit gaas, waarop land
schappen, historische taferelen, speciale
karakters of voorwerpen zijn geschilderd
in de prachtigste kleuren.
Met handlantarens, die zo kunstig gemaakt
zijn, dat de warmte van de kaars de inge
brachte figuurtjes doet draaien, wentelen
of op- en neergaan, gaat men de straat op,
waar men genieten kan van grappige spel
letjes met ronde lantarens, die van een
brandende kaars voorzien, over de grond
kunnen rollen of van lantarens in de vorm
van hanen, paarden en andere dieren, die
door kaarswarmte op wieltjes voortbewo
gen worden.
Ook nu wordt vuurwerk afgestoken. Vuur
pijlen, knalbommen en mooi fantasie-vuur
werk, vervaardigd in de provincies Honan,
Kiangsi en Kuangtung. Voetzoekers en knal-
bommen steekt men graag af in groepjes
van drie, de een na de ander. Dit is ter ere
van de "Drie Smetteloze Godheden": de
Paarlen Keizer Yü Huang, Tao Chün, die de
betrekkingen tussen de Yin en Yang be
stuurt en Lao 'Tzu. Of als zoenoffer aan
de drie Ster-Goden van Geluk, Voorspoed
en Lang Leven.
Beroemde dichters
uit de Han-, T'ang
en Sung-Dynastieën
en latere Perioden
hebben de Lente en
het Lantarenfeest
bezongen.
Een bekoorlijk ge
dicht is dat van Yu
an Mei (1715-1797),
een dichter uit de
Manchu-Dynastie.
Hij werd geboren in
Hangchow, de hoofd
stad van de provin
cie Chekiang.
Op het hoogtepunt
van zijn carrière
trad hij af als dis
trict-magistraat en
trok zich terug in
een buitenwijk van
Nanking. Bij zijn wo
ning legde hij een
tuin aan, die de be
wondering wekte
van al zijn vrienden.
Begaafde mannen
en vrouwen kwamen
hem opzoeken, om
te genieten van de
schone ligging en
de mooie bloemen
en bomen. Overgenomen uit: Chinese
China heet het "Bloemenland". Het Chine
se volk heeft van ouds een toegewijde
liefde gehad voor bloemen, planten en bo
men. De kunstzinnige aanleg van de tuinen
is beroemd. Die zijn pas volmaakt, als er
bamboe- en wilgenbosjes in staan voor de
vogels, rotspartijen voor krekels en vijvers
met lotusbloemen voor kikkers. Maar voor
al bomen, waar tegen het einde van de
winter aan de kale takken bloemen prijken,
hebben de bijzondere voorkeur.
Reeds in 111 v. Chr. legde Keizer Wu Ti
van de Han-Dynastie een botanische tuin
aan bij het Keizerlijke Paleis in Ch'ang An
Tuinen van buitengewone schoonheid zijn
die van Soochow, Hangchow en Wusih.
Vermaard is de "Yü Yüan" (de Tuin van
Vreedzaamheid), met terrassen, rotspartijen,
vijvers en pergola's in Shanghai.
Zo zal ook de tuin van Yuan Mei van uit
zonderlijke bekoring geweest zijn.
De volgende dichtregels drukken zo voor
treffelijk zijn liefde uit voor zijn kleine lust
hof:
LANTARENFEEST.
In de Lente hang ik uit pure vreugde
Lantarens in de bomen, waar ze in de Len
tebries zacht heen en weer schommelen
Ze schitteren als de tienduizend Sterren
schepen,
Die over de wolkengolven van de nacht
glijden
Geschilderde rode Draken duiken in gouden
en zilveren zeeën.
En o, mijn mooie, koud- en witglanzende
verrukkelijke tuin,
Gij hebt de verre, bleke maan daarboven in
luister en glans overtroffen.
CORRA CORRA.
Chinese Symbolism. C. A. S. Williams.
A Feast of Lanterns. L. Cranmer-Byng.
Chinese Lantarens.
Symbolism, en uit: Het Nationale Kompas.
9